İş Tatmininin Sanal Kaytarma Üzerindeki Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 19, 430 - 444, 30.06.2017

Selin Çavuşoğlu , B. Türker Palamutçuoğlu

https://doi.org/10.20875/makusobed.289250

Cited By: 14

Öz

Araştırmanın
amacı çalışanın yaptığı işten duyduğu memnuniyeti ifade eden iş
tatmininin, çalışanların iş saatlerinde bilişim
teknolojilerini iş dışı faaliyetler için kullanmasını ifade eden sanal kaytarma
davranışına etkilerini incelemektir. Bu
amaçla Celal Bayar Üniversitesi akademik ve idari personeline Minnesota İş
Tatmini ölçeği (kısa versiyonu) ile Blanchard ve Henle (2008) tarafından
geliştirilen sanal kaytarma ölçeği uygulanmıştır.  Araştırmanın ana kitlesi, Celal Bayar
Üniversitesinin 1.454 akademik ve 1.221 idari personelini kapsamaktadır.
Veriler anket yöntemi ile toplanmıştır. Geçerli olan 375 anket formu analizlerde
kullanılmıştır. Analizlerde SPSS 21 ve AMOS 22 programları kullanılmıştır.

Hem sanal
kaytarma hem de iş tatmini ölçeklerinin Cronbach α değerleri yeterli
görülmüştür. Yapılan açıklayıcı faktör analizi ile sanal kaytarma ve iş
tatmininin faktör yapıları belirlenmiştir. Ortaya çıkan faktör yapıları için
yapılan doğrulayıcı faktör analizlerinin sonuçları bu yapıları doğrulamıştır.
Test edilen yapısal eşitlik modellerinde iş tatmininin sanal kaytarmayı negatif
yönde etkilediği, iş tatmininin “içsel tatmin” boyutunun sanal kaytarmayı
negatif yönde etkilediği, “dışsal tatmin” boyutunun ise sanal kaytarmayı çok
zayıf olarak pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Bu durumda içsel tatminin
artması halinde sanal kaytarmanın azalacağı söylenebilir. Elde edilen
sonuçların hem yazına, hem de uygulayıcılara fayda sağlayabileceği
düşünülmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Sanal Kaytarma, İş Tatmini, Akademik ve İdari Personel

Kaynakça

• Ahmadi, Heidar- Bagheri, Fatemeh- Ebrahimi, Seyyed Abbas- Rokni, Mehdi Asad Nejad Rokni- Safari, Mohammad (2013), “Deviant Work Behavior: Explaining Relationship Between Organizational Justice and Cyber-loafing as a Deviant Work Behavior”, American Journal of Science Research, 24,103-116.
• Akca, Aykut (2013), Okul Yöneticilerinin İş Dışı İnternet Kulanım (Siber Aylaklık) Davranışlarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, S.B.E., İstanbul.
• Akıncı, Zeki (2002), “Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Akdeniz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4, 1–25.
• Al-Shuaibi, Ahmad Said Ibrahim- Shamsudin, Faridahwati Mohd. - Subramaniam, Chandrakantan (2013), “Do Human Resource Management Practices Matter in Reducing Cyberloafing at Work: Evidence From Jordan”, The 2013 WEI International Academic Conference Proceedings, İstanbul, 37-47.
• Barlı, Önder (2008), Davranış Bilimleri ve Örgütlerde Davranış (3. Baskı), Aktif Yayınevi: Ankara.
• Blanchard, Anita L.- Henle Christine A. (2008), “Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control”, Computers in Human Behavior, 24, 1067–1084: 1068-1069.
• Blau, Gary – Yang, Yang – Ward – Cook, Kory (2006), “Testing a Measure of Cyberloafing”, Journal of Allied Health, 35(1), 9-17.
• Candan, Hakan- İnce, Mehmet (2016), “Siber Kaytarma ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Emniyet Çalışanları Üzerine Bir Araştırma” , Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 229-235.
• Çavuşoğlu, Selin - Palamutçuoğlu, Aynur, Palamutçuoğlu, B.Türker. (2014a), “Çalışanların Demografik Özelliklerinin Sanal Kaytarma (Cyberloafıng) Üzerindeki Etkisi: Üniversite Çalışanları Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”, Research Journal of Business And Management, Vol.1, Issue:3, 149 – 168.
• Çavuşoğlu, Selin - Palamutçuoğlu, Aynur, Palamutçuoğlu, B.Türker (2014b), “Kişilik Özelliklerinin Sanal Kaytarma (Cyberloafıng) Üzerindeki Etkisi: Üniversite İdari Personeli Üzerinde Görgül Bir Araştırma”, 22. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Konya, 755-764.
• Çelik, Neriman (2014), “Job Satisfaction’s Impact on Cyberloafing: an University Example”, 10th International Academic Conference, Vienna, ISBN 978-80-87927-02-1, IISES 03 June, 171-181.
• Çınar, Orhan - Karcıoğlu, Fatih (2015). “The Relationship Between Cyber Loafing and Organizational Citizenship Behavior: A Survey Study in Erzurum/Turkey”, 11th International Strategic Management Conference, Procedia - Social and Behavioral Sciences 207, 444-453.
• Fulford, Mark. D. (2005), “That’s Not Fair!: The Test Of A Model Of Organizational Justice, Job Satisfaction And Organizational Commitment Among Hotel Employees, Journal Of Human Resources In Hospitality And Tourism, (4), 1., 73-84.
• Greenberg, Jerald - Baron Robert A. (2003), Behavior in Organization: Understanding and Managing the Human Side of Organization, Eighth Edition, Prentice Hall, New Jersey, USA.
• Güney, Salih (2000), Yönetim ve Kurum El Kitabı (Birinci Baskı). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• İyigün, Necla Öykü - Yıldız, Bora. - Yıldız, Harun (2014), “Çalışanların Sanal Kaytarma Davranışları Psikolojik Sözleşme Algısıyla Açıklanabilir mi?”, 2. Örgütsel Davranış Kongresi, Kayseri, 7-8 Kasım, 57-64.
• Kaplan, İrfan (2011), Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İş Tatmini İlişkisi: Konya Emniyet Teşkilatı Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kaplan, Metin - Çetinkaya, Ali Şükrü (2013), “Demografik Özellikler ve Sanal Kaytarma”, 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Mayıs, 557-558.
• Kaplan, Metin- Çetinkaya, Ali Şükrü (2014), “Sanal Kaytarma ve Demografik Özellikler Açısından Farklılıklar: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 25, Sayı 1, Bahar: 26 - 34.
• Kaplan, Metin - Öğüt Adem (2012), “Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örneği”, 20. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, İzmir (24-26 Mayıs), 592-596.
• Keith, Davis (1988), İşletmede İnsan Davranışı, Örgütsel Davranış, Çev. : Tosun, Kemal vd. , İstanbul Üniversitesi Yayınları No:3028: İstanbul.
• Keklik, Belma- Kılıç, Recep - Yıldız, Harun - Yıldız, Bora. (2015), “Sanal Kaytarma Davranışlarının Örgütsel Öğrenme Kapasitesi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Business and Economics Research Journal, Volume 6, Number 3, 129-144.
• Kim, Sunny Jung – Byrne, Sahara (2011), “Conceptualizing Personal Web Usage in Work Contexts: A Preliminary Framework”, Computers in Human Behavior, 27(6), 2271-2283.
• Köse, Sevinç - Oral, Lale - Türesin, Hilmiye (2012), “İş Yaşamında Sosyal Kolaylaştırma Kavramı ve Sanal Kaytarma ile İlişkisi: Araştırma Görevlileri Üzerinde Bir Araştırma”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt:4, No:1, 287-295.
• Liberman, Benjamín - Seidman, Gwendolyn - Mckenna, Katelyn Y.A. - Buffardi, Laura E.. (2011), “Employee Job Attitudes and Organizational Characteristics as Predictors of Cyberloafing”, Computers in Human Behavior, 27(6), 2192-2199.
• Lim, Vivien K. G. (2002), “The IT Way of Loafing on The Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice”, Journal of Organizational Behavior, 23, Published online in Wiley InterScience, 675–694.
• Lim, Vivien K. G.- Teo, Thompson S.H. (2005), “Prevalence, Perceived Seriousness, Justification and Regulation of Cyberloafing in Singapore”, Information & Management, 42, 1081-1093.
• Meydan, Cem Harun - Şeşen, Harun (2011), Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık: Ankara.
• Niaei, Mahmoud- Peidaei, Mir Mehrdad - Nasiripour, Amir Ashkan (2014), “The Relation Between Staff Cyberloafing and Organizational Commitment in Organization of Environmental Protection”, Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Rewiev, 3 (7), 59-71.
• Örücü, Edip - Yıldız, Harun (2014), “İşyerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma”, Ege Akademik Bakış, 14 (1), 99-114.
• Özen Kutanis, Rana - Karakiraz, A., - Aras, M. (2014), “İş Stresi Sanal Kaytarma Üzerinde Etkili midir?”, 2. Örgütsel Davranış Kongresi, Kayseri, 7-8 Kasım, 49-55.
• Özkalp Enver - Aydın, Ufuk- ve Tekeli, Seda (2012). “Sapkın Örgütsel Davranışlar ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu: Sanal Kaytarma (Cyberloafing) ve İş İlişkilerine Etkileri”, Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası Dergisi, Mart, 18-33.
• Özler, Derya Ergun - Polat, Gulcin (2012), “Cyberloafing Phenomenon in Organizations: Determinants and Impacts”, International Journal of Business and eGoverment Studies, Vol 4, No 2, ISSN: 2146-0744 (Online), 1-15.
• Prasad, Smrithi – Lim, Vivien K.G. – Chen, Don J.Q. (2010), "Self-Regulation, Individual Characteristics and Cyberloafing”, PACIS 2010 Proceedings, Paper 159. http://aisel.aisnet.org/pacis2010/159, 1641-1648.
• Rajah, Rashimah - Lim, Vivien. K. G. (2011), "Cyberloafing, Neutralization, and Organizational Citizenship Behavior", http://aisel.aisnet.org/pacis2011/152, PACIS 2011 Proceedings,152-167.
• Sawitri, Hunik Sri Runing (2012), “Role of Internet Experience in Moderating Influence of Work Stressor on Cyberloafing”. Social and Behavioral Sciences, 57, 320–324.
• Taş, Yunus (2011), “İş Tatmini Ve Bilgi Paylaşımı Düzeyinin Duygusal Bağlılığa Etkisi: Kocaeli Üniversitesi Araştırma Ve Uygulama Hastanesinde Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (21), 1:117-131.
• Tengilimoğlu, Dilaver (2005), “Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 23–45.
• Toker, Boran (2007), “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş Ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 92–107.
• Türk, Sezai (2007), Örgüt Kültürü ve İş Tatmini (1. Baskı), Özkan Matbaacılık, Ankara.
• Ulukapı, Hande - Çelik, Adnan - Yılmaz, A. (2014), “Algılanan İşe Adanmışlığın Sanal Kaytarma Davranışı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Selçuk Üniversitesi Örneği”, 2. Örgütsel Davranış Kongresi, Kayseri, 7-8 Kasım, 65-72.
• Ünal, Ömer Faruk - Tekdemir, Songül (2015), “Sanal Kaytarma: Bir Kamu Kurumunda Ampirik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 95-118.
• Wagner, David T. - Barnes, Christopher. M. - Lim, Vivien K. G. - Ferris, D. Lance (2012), “Lost Sleep and Cyberloafing: Evidence From the Laboratory and a Daylight Saving Time Quasi-Experiment”, Journal of Applied Psychology, Advance online publication. doi: 10.1037/a0027557, 1-9.
• Vitak, Jessica - Crouse, Julia - Larose, Robert (2011), “Personal Internet Use at Work: Understanding Cyberslacking”, Computers in Human Behavior, 27, 1751–1759.
• Yaşar, Sevil (2013), Üniversite Öğrencilerinin Denetim Odağı ve Bilgisayar Laboratuvarına Yönelik Tutumlarının Siberaylaklık Davranışlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi A.B.D., ,Ankara.
• Yazıcıoğlu, İrfan (2009), “Konaklama İşletmelerinde İşgörenlerin Örgütsel Güven Duyguları İle İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Alan Araştırması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, (8)30, 235-249.
• Yenihan, Bora (2014), “ Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Arasındaki İlişki”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4 (2), 170-178.
• Yıldız, Harun - Yıldız, Bora - Ateş, Hamza (2015), “Sanal Kaytarma Davranışlarının Sergilenmesinde Örgütsel Adalet Algısının Rolü Var mıdır?” , Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: X Sayı: II, 55-66.
• Zoghbi, Pablo (2009), “Inequity, Conflict, and Compliance Dilemma as Causes of Cyberloafing”, International Journal of Conflict Management, 20(2), 188-201.
• Zoghbi, Pablo- Tacoronte, Domingo Verano - Ding, Jyh‐Ming Ting (2006). “Do Current Anti-Cyberloafing Disciplinary Practices Have a Replica in Research Findings? A Study of The Effects of Coercive Strategies on Workplace Internet Misuse”, Internet Research, 16(4), 450-467.