THE EFFECT OF LEADER-MEMBER EXCHANGE ON EMPLOYEES INNOVATIVE BEHAVIORS: A RESEARCH ON INSURANCE AGENCIES IN IZMIR

Yıl 2020, Sayı: 32, 67 - 83, 27.11.2020

Edip Örücü , Ömer Gizlier , Adem Yılmaz

https://doi.org/10.20875/makusobed.749289

Cited By: 2

Öz

In today's business world, where the level of competition is based on extreme points, businesses want employees who think innovatively and display innovative behaviors for their sustainability. At this stage, managers, employees and interactions between them play a key role. It is thought that the influence of leaders is important for the members to display innovative behaviors. In this context, the aim of this research is to determine the effect of leader-member exchange on employees' innovative behaviors. At the scope of the research, a survey was applied to 120 insurance agency employees in Izmir city center in November 2019. As a result of the research, it has been found that leader-member exchange has a significant and positive effect on innovative behaviors. Also, only the contribution dimension of leader-member exchange has a significant and positive effect on innovative behaviors.

Anahtar Kelimeler

Leader-Member Exchange, Dimensions of Leader-Member Exchange, Innovative Behaviors, Insurance Agencies, Social Exchange Theory

LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ÇALIŞANLARIN İNOVATİF DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İZMİR’DEKİ SİGORTA ACENTELERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Rekabet seviyesinin uç noktalara dayandığı günümüz iş dünyasında işletmeler sürdürülebilirlikleri için inovatif düşünüp, yenilikçi davranışlar sergileyen çalışanlarının olmasını istemektedirler. Bu aşamada yöneticiler, çalışanlar ve bunlar arasındaki etkileşimler kilit rol oynamaktadır. Üyelerin yenilikçi davranışlar sergilemelerinde liderlerin etkisinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, bu araştırmanın amacı lider-üye etkileşiminin çalışanların inovatif davranışlar sergilemesindeki etkisini belirlemektir. Araştırma kapsamında 2019 yılının Kasım ayında İzmir il merkezindeki 120 sigorta acentesi çalışanına anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda lider-üye etkileşiminin inovatif davranışlar üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü bir etkisinin olduğu bulunurken, lider-üye etkileşiminin alt boyutlarından sadece katkı boyutunun inovatif davranışlar üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü bir etkisinin olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lider-Üye Etkileşimi, Lider-Üye Etkileşiminin Boyutları, İnovatif Davranışlar, Sigorta Acenteleri, Sosyal Değişim Kuramı

Kaynakça

• Aksoy, M. (2019). Lider-üye etkileşiminin, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde örgütsel adaletin rolü: “Hatay’da bir araştırma”. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Aslan, B. (2013). Moderator effect of leader-member exchange in the relation between organizational commitment and turnover intention: A case of SEMs. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çankaya Üniversitesi.
• Atılmış, T. (2016). İşletmelerde kontrol odağı ve lider-üye etkileşiminin iş tatmini üzerindeki etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Baş, T. Keskin, N. ve Mert, İ. S. (2010). Lider üye etkileşimi (lüe) modeli ve ölçme aracının Türkçe’de geçerlik ve güvenilirlik analizi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 1013-1039.
• Basu, R., ve Green, S. G. (1997). Leader‐member exchange and transformational leadership: An empirical examination of innovative behaviors in leader‐member dyads. Journal of Applied Social Psychology, 27(6), 477-499.
• Bauer, T. N. ve Green, S. G. (1996). Development of leader-member exchange: A longitudinal test. Academy of Management Journal, 39(6), 1538-1567. doi:10.2307/257068
• Blau, P.M. (1964). Exchange and power in social life. Wiley.
• Boies, K. ve Howell, J. M. (2006). Leader–member exchange in teams: An examination of the interaction between relationship differentiation and mean LMX in explaining team-level outcomes. The Leadership Quarterly, 17(3), 246-257.
• Bozkurt, M. B. (2019). Liderlik tarzının yenilikçilik iklimine, yenilikçilik ikliminin ise çalışanların yenilik yapma davranışı üzerine olan etkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Tarsus Üniversitesi.
• Cevrioğlu, E. (2007). Lider-üye etkileşimi ile bireysel ve örgütsel sonuçlar arasındaki ilişki: Ampirik bir inceleme. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Çalışkan, A. Akkoç, İ. ve Turunç, Ö. (2011). Örgütsel performansın artırılmasında motivasyonel davranışların rolü: Yenilikçilik ve girişimciliğin aracılık rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 363-401.
• Çalışkan, A. ve Arıkan, Ö. U. (2017). Sağlık sektörü çalışanlarında dönüşümcü liderliğin yenilikçi davranışa etkisi örgütsel vatandaşlık davranışlarının bu etkideki aracılık rolü üzerine bir araştırma, Mersin ili örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 17-38.
• Çelik, M. Turunç, Ö. ve Bilgin, N. (2014). Lider-üye etkileşimi ve kariyer memnuniyetinin yenilikçi davranışa etkisinde etiğin düzenleyici rolüne yönelik deneysel bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 491-508.
• Dal, L. (2014). Hizmetkâr liderlik ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişki: Bir devlet üniversitesinde araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Dienesch, R. M. ve Liden, R. C. (1986). Leader-member exchange model of leadership: A critique and further development. Academy of Management Review, 11(3), 618-634. doi: 10.2307/258314
• Durmuş, K. (2019). Lider-üye etkileşiminin yenilikçi iş davranışına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Türk ihas sektörü. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Duvacı, T. (2017). Dönüşümcü liderlik ve örgüt ikliminin çalışanların yenilikçi davranışı üzerine etkileri: Bir araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Ercan, S. (2019). Lider-üye etkileşimi, yenilikçi iş davranışı, işe adanmışlık, örgütsel özdeşleşme ilişkisinde örgütsel adaletin rolü. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Eyüpoğlu, B. Ö. (2017). The relationship between leader member exchange and intention to leave among hotel employees. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Gerstner, C. R. ve Day, D. V. (1997). Meta-Analytic review of leader–member exchange theory: Correlates and construct issues. Journal of Applied Psychology, 82(6), 827-844.
• Greguras, G. J. ve Ford, J. M. (2006). An examination of the multidimensionality of supervisor and subordinate perceptions of leader–member exchange. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79(3), 433-465. doi: 10.1348/096317905X53859
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık davranışı arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 48-75.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Güllü, S. (2018). Lider üye etkileşiminin çalışma yaşam kalitesi ile üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerine etkisinde örgüt sağlığının aracılık rolü: Spor işletmeleri örneği. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Hallaç, B. (2019). An analysis on the relationship between leader-member exchange and innovative work behaviour: Evidence from Turkey. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, İstanbul.
• Hogg, M. A., Martin, R., Epıtropak, O., Mankad, A., Svensson, A. ve Weeden, K. (2005). Effective leadership in salient groups: Revisiting leader-member exchange theory from the perspective of the social identity theory of leadership. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(7), 991-1004. doi: 10.1177/0146167204273098
• Jan, M. F. (2018).The effect of big five personality traits on leader member exchange and organization citizenship behavior: A case of khyber Pakhtunkhwa universities. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Tokat.
• Kandemir, G. (2016). Lider-üye etkileşiminin bireysel performansa etkisinde örgütsel bağlılığın rolü. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi.
• Kanter, R. M. (1988). Three tiers for innovation research. Communication Research, 15(5), 509-523.
• Karaman, E. (2018). Lider-üye etkileşimi ile bireysel performans arasındaki ilişki: Çorum ilindeki ilk ve orta dereceli okullarda bir araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Karayel, M. (2016). Örgütsel destek, lider desteği ve sosyal desteğin iş performansına etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü: Yerel yönetimler örneği. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi.
• Kurt, H. S. (2019). Psikolojik sözleşme ihlalinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde çalışanın algıladığı lider-üye etkileşimi kalitesinin rolü. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Liden, R. C. ve Maslyn, J. M. (1998). Multidimensionality of leader-member exchange: An empirical assessment through scale development. Journal of Management, 24(1), 43-72. DOI: 10.1016/S0149-2063(99)80053-1
• Liden, R. C., Sparrowe, R. T. ve Wayne, S. J. (1997). Leader-member exchange theory: The past and potential for the future. Research in Personal and Human Resources Management, 15, 47-119.
• Moisio, E. ve Lempiälä, T. (2007). Invention rewards and innovativeness–a case study. Reward Management Facts and Trends in Europe, 251-274.
• Özutku, H., Ağca, V. ve Cevrioğlu, E. (2008). Lider-üye etkileşim teorisi çerçevesinde, yönetici-ast etkileşimi ile örgütsel bağlılık boyutları ve iş performansı arasındaki ilişki: Ampirik bir inceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 193-210.
• Pieterse, A. N., Van Knippenberg, D., Schippers, M. ve Stam, D. (2010). Transformational and transactional leadership and innovative behavior: The moderating role of psychological empowerment. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 609-623.
• Pundt, A., Martins, E., ve Nerdinger, F. W. (2010). Innovative behavior and the reciprocal exchange between employees and organizations. German Journal of Human Resource Management, 24(2), 173-193.
• Sarıyer, S. (2019). Yönetici hemşirelerin hizmetkâr liderlik davranışlarının hemşirelerin yenilikçi davranışlarına ve iş performansına etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul.
• Scandura, T. A. ve Pellegrini, E.K. (2008), Trust and leader–member exchange a closer look at relational vulnerability. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(2),101-110. doi: 10.1177/1548051808320986
• Schermuly, C. C., Meyer, B., ve Dämmer, L. (2013). Leader-member exchange and innovative behavior. Journal of Personnel Psychology, 12(3), 132–142.
• Scott, S. G. ve Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace, Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
• Settoon, R. P., Bennett, N. ve Liden, R. C. (1996). Social exchange in organizations: Perceived organizational support, leader–member exchange, and employee reciprocity. Journal of Applied Psychology, 81(3), 219.
• Shunlong, X., ve Weiming, Z. (2012). The relationships between transformational leadership, lmx, and employee innovative behavior. Journal of Applied Business and Economics, 13(5), 87-96.
• Singh, M., ve Sarkar, A. (2012). The relationship between psychological empowerment and innovative behavior. Journal of Personnel Psychology, 11(3), 127–137.
• Tekin, E. (2018). Lider-üye etkileşiminin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel adalet algısının aracılık rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 6(1), 291-314. doi: 10.15295/bmij.v6i1.225
• Truckenbrodt, Y. B. (2000). The relationship between leader-member exchange and commitment and organizational citizenship behavior. Acquisition Review Quarterly, 7(3), 233.
• Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F. ve Demirgil, B. (2013). Lider-üye etkileşimi ve tükenmişlik ilişkisi: Hastanelerde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 16(1), 1-21.
• Uludağ, G. (2016) Lider üye etkileşiminin, yetenek yönetimi ve iş gören performansına etkileri üzerine bir araştırma: Ankara örneği. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Üçler, Ç. ve Taştan, S. B. (2017). Psikolojik sözleşme, örgütsel şeffaflık ve lider-üye etkileşiminin çalışan performans davranışları ile ilişkisinin incelenmesi. İş'te Davranış Dergisi, 2(2), 89-107. doi: 10.25203/idd.344708
• Ülker, F. (2015). Lider üye etkileşimi ve çalışan tutumları üzerindeki etkisi: Eğitim sektöründe bir uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Veli, M. F. (2019). Tekstil sektöründe lider üye etkileşiminin çalışanların örgütsel bağlılık ve performansları üzerine etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.
• West, M. A. ve Farr, J. L. (1989). Innovation at work: Psychological perspective. Social Behavior, 4(1), 15-30.
• Yenici, M. (2018) Algılanan örgütsel desteğin ve lider-üye etkileşiminin çalışan tutumlarına etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Yidong, T., ve Xinxin, L. (2013). How ethical leadership influence employees’ innovative work behavior: A perspective of intrinsic motivation. Journal of Business Ethics, 116(2), 441-455.
• Yuan, F. (2005). Individual innovation in the workplace: The role of performance and image outcome expectations. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Texas A & M Üniversitesi.