İzmir yöresinde yetişen erik, karabiber ve tespih odunlarının statik sertliğinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 94 - 102, 29.12.2019

Ümit Ayata

https://doi.org/10.33725/mamad.571364

Cited By: 5

Öz

Ağaçların boylarının ve
çaplarının büyümesi birçok farklı çevresel faktörlerden (yetişme yeri, rakım,
toprak özellikleri, yıllık yağış miktarı, ağaç türü, ağaç yaşı gibi vb.) etkilenmektedir.
Bu faktörlerin etkisi ile ağaçlardan elde edilen odunların teknik özellikleri de
değişiklik göstermektedir. Odunun yoğunluğu çevresel faktörlerden etkilenir.
Odunun yoğunluğu ve sertlik değeri diğer teknolojik özellikleri hakkında önemli
bilgiler vermektedir. Bu çalışmada, İzmir yöresinde yetişen erik (Prunus domestica L.), karabiber (Piper nigrum L.) ve tespih (Melia
azedarach L.) ağaç
türlerine ait odunlarda statik sertlik değerleri janka yöntemi ve hava kurusu
yoğunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ahşap örneklerin janka sertlik
değerleri (teğet, radyal ve enine yüzeyler) ve hava kurusu yoğunlukları sırası
ile TS 2479 (1976) ve TS 2472 (1976) standartlarına göre belirlenmiştir. Elde
edilen veriler SPSS 17 programında istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre; erik odununda yoğunluk değeri 860.73 kg/m³
ve karabiber odununda yoğunluk değeri 570.73 kg/m³ olarak elde
edilmiştir. En yüksek janka sertlik değerleri erik odununda elde edilirken, en
düşük karabiber odununda izlemiştir.

Anahtar Kelimeler

Erik ağacı, karabiber ağacı, tespih ağacı, janka sertlik değeri

A study on determination of the static hardness of plum, black pepper and chinaberry woods grown in İzmir region

Öz

The growth of trees' lengths and diameters is
influenced by many different environmental factors (growth, altitude, soil
characteristics, annual rainfall, tree species, tree age, etc.). With the
effect of these factors, the technical properties of the wood obtained from the
trees also vary. Wood density is affected by environmental factors. Density and
hardness value of wood gives important information about other technological
properties. In this study, it was aimed to determine the static hardness values
janka method and air densities in woods of the plum (Prunus domestica L.), black pepper (Piper nigrum
L.) and chinaberry (Melia azedarach L.) tree species growing in Izmir
region. Janka hardness values (tangential, radial and transverse surfaces) and
air densities of wood samples were determined according to TS 2479 (1976) and
TS 2472 (1976) standards, respectively. The data were evaluated statistically
in SPSS 17 program. According to the research results; the density value of the
plum wood was 860.73 kg/m³ and the density value of black pepper
wood was 570.73 kg/m³. The highest janka hardness values were
obtained from plum wood, and the lowest hardness values were obtained from black
pepper wood.

Kaynakça

• Ay, N., (2005), Duglas (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) odununun janka sertlik değeri, Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 6 (1-2), 11-16.
• Ayata, Ü., Çavuş, V., Bal, B.C., Efe, F.T., (2018), Dut, doğu çınarı, kızılçam ve sedir ağaç türlerinde janka sertlik değerinin belirlenmesi, 2. Uluslararası Bilimsel Çalışmalarda Yenilikçi Yaklaşımlar Sempozyumu, 30 Kasım - 2 Aralık, Samsun, Türkiye, 1490-1494.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019a), İzmir’de yetişen iğde (Elaeagnus angustifolia L.) odununda bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin belirlenmesi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(3), 751-757. DOI: 10.24011/barofd.589247.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019b), Sapsız meşe (Quercus petreae L.) odununda statik sertlik tayini ve yüzey pürüzlülüğü parametreleri, ISPEC 2. Uluslararası Tarım ve Kırsal Kalkınma Kongresi, 27 - 29 Eylül, Kiev, Ukrayna, 22-28.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019c), Amerikan ceviz odununda yüzey pürüzlülüğü, janka sertlik değeri ve çivi tutma direncinin belirlenmesi, Çukurova 3. Uluslararası Yenilikçi Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 3 - 6 Ekim, Adana, Türkiye, 440-448.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019d), Yalancı akasya odununda çivi tutma direnci ve janka sertlik değerinin belirlenmesi, III. Uluslararası Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 3 - 5 Ekim, Kahramanmaraş, Türkiye, 927-931.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019e), Kızılağaç odununda statik sertlik, yüzey pürüzlülüğü ve çivi tutma direncinin belirlenmesi, III. Uluslararası Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 3-5 Ekim, Kahramanmaraş, Türkiye, 921-926.
• Ayata, Ü., Bal, B.C., Şahin, S., (2019), Turunç odununda ısı iletkenlik değeri, statik sertlik ve çivi tutma direncinin belirlenmesi, Çukurova 3. Uluslararası Yenilikçi Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 3 - 6 Ekim, Adana, Türkiye, 423-430.
• Aytin, A., (2013), Yabani kiraz (Cerasus avium (L.) Monench) odununun fiziksel, mekanik ve teknolojik özellikleri üzerine yüksek sıcaklık uygulamasının etkisi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Düzce.
• Bal, B.C., Akçakaya, E., (2016), Isıl işlem görmüş çam odunun bazı fiziksel özellikleri ve sertlik değerleri, 1st International Mediterranean Science and Engineering Congress (IMSEC 2016), October 26-28, 2016, Adana, Turkey.
• Bal, B.C., Bektaş, İ., Kaymakçı, A., (2012), Toros sedirinde genç odun ve olgun odunun bazı fiziksel ve mekanik özellikleri, KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 17-27.
• Bal, B.C., Ayata, Ü., Çavuş, V., Şahin, S., Efe, F.T., Dilik, T., (2018), Huş (Betula pendula) odununun bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin araştırılması, IV. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi (UMTEB), 7-9 Aralık, Erzurum, Türkiye, 2104-2113.
• Bektaş, İ., Kaymakçı, A., Bal, B.C., (2012), Kahramanmaraş bölgesinde yetiştirilen pavlonya (Paulownia elongata) odununun teknolojik özellikleri, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 102-108.
• Çavuş, V., Ayata, Ü., (2018). Manolya ağacı, akçaağaç ve tespih ağacı odunlarında vida tutma direnci üzerine bir araştırma, Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 94-102. DOI: 10.33725/mamad.496615.
• Dinçel, K., Çelebi, N., Şanıvar, N., (1970). Ağaç Teknolojisi, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu Yayınları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, Genel: No: 292, Seri C, No: 15, 270 sayfa.
• Doyle, J., Walker, J.C.F., (1984), Indentation hardness of wood, Wood and Fiber Science, 17(3), 369-376.
• Dündar, T., (1997), Demirköy ıstranca meşeleri (Quercus hortwissiana stev.) nin teknolojik özellikleri, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Govorčin, S., Sinković, T., Sedlar, T., Ištok, I., Vukadin, M., (2012). Some physical and mechanical properties of plum tree (Prunus Domestica L.), Drvna Industrija, 63(4), 291-29.
• Göker, Y., As, N., Akbulut, T., Ayrılmış, N., (1999), Harnup (Ceratonia siliqua L.) odununun teknolojik özellikleri ve kullanımı, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt 49, Sayı 2, 43-58.
• Hammond, J.J., Donnelly, E.T., Harrod, W.F., Rayner, N.A., Özden, F., (1969), Ağaç işleri teknolojisi, Mesleki ve Teknik Öğretim Kitapları, Editör: İrfan Zorlu, Ajans Türk Matbaacılık Sanayi, 554 sayfa.
• Holmgren, H., (2000), Influence of grain angle on Brinell hardness of Scots pine (Pinus sylvestris L.), Holtz als Roh-und Werkstoff, 58: 91–95. DOI: 10.1007/s001070050392.
• Jamil, A.W.M., (2016), Janka hardness rating of Malaysian timbers, Forest Research Institute Malaysia (FRIM), No: 58, ISSN: 139-258.
• Kantay, R., As, N., Ünsal, Ö., (2000), Ceviz (Juglans regia L.) odununun yoğunluğu ve bazı mekanik özellikleri, Turk J Agric For, 24, 751-756.
• Kiaei, M., Tajik, M., Vaysi, R., (2014), Chemical and biometrical properties of plum wood and its applıcation in pulp and paper production, Maderas. Ciencia y Tecnología 16(3), 313-322.
• Rajab, B.A., (2014), Thermal treatment of several wood species grown in Iraq, Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Graduate School of Natural and Applied Science, Department of Forest Industry Engineering, Master Thesis, Kahramanmaraş, Turkey.
• Sarıbaş, M., (2016), Ormancılık Terimler Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 676 sayfa, ISBN: 978-975-16-3199-2.
• Şahin, H.İ., (2013), Isıl işlemin doğal ve plantasyon ormanlarında yetişen dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) odunlarının bazı teknolojik özelliklerine etkisi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Düzce.
• Şahin, S., Ayata, Ü., Bal, B.C., (2019a), Karabiber ağaç türünde bazı odun-su ilişkilerinin ve ısı iletkenlik özelliğinin belirlenmesi, Çukurova 3. Uluslararası Yenilikçi Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 3 - 6 Ekim, Adana, Türkiye, 431-439.
• Şahin, S., Bal, B.C., Ayata, Ü., (2019b), Tespih odununda ısı iletkenlik değeri ve bazı fiziksel özelliklerinin araştırılması, Avrasya 5. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, 15-17 Kasım, Adana, Türkiye, 637-645.
• Şanıvar, N., Zorlu, İ., (1980), Ağaçişleri Gereç Bilgisi Temel Ders Kitabı, Mesleki Ve Teknik Öğretim Kitapları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, Etüd ve Programlama Dairesi Yayınları No: 43, 472 sayfa.
• TS 2472, (1976), Odunda, fiziksel ve mekaniksel deneyler için birim hacim ağırlığı tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• TS 2479, (1976), Odunun statik sertliğinin tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• URL 1. Tespih (Melia azedarach L.) ağaç türü, https://uses.plantnet-project.org/en/Melia_azedarach_(PROSEA), (21.04.2019)
• URL 2. Tespih (Melia azedarach L.) ağaç türü, https://www.woodworkerssource.com/ online_show_wood.php?wood=melia%20azedarach, (21.04.2019)
• Yuen, K.C., Muyang, K., Shang, C.Y., Mee, W.C., Jarroop, Z., Aniza, S.N., (2018), Kenaf-based composite posts as alternative supports for black pepper (Piper nigrum L.), Pertanika Journal of Tropical Agricultural Science, 41(1), 163-176.