İlkokul Türkçe Derslerinde Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Materyali Kullanma Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 129 - 145, 15.07.2024

Sarenur Demirkol , Fatih Çemrek

https://doi.org/10.46762/mamulebd.1438665

Öz

Dil, bireyin dünyayı ve yaşadığı çevreyi anlamasında en etkili iletişim araçlarından biridir. Dil edinimi bireyin doğduğu andan itibaren annesi ve yakın çevresiyle kurduğu iletişim ile başlar. Temel dil becerilerini oluşturan dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinden dinleme/izleme ve konuşma becerilerini birey okula başlamadan edinir, ilkokulda ise Türkçe dersleri kapsamında dört temel dil becerisinin eş zamanlı olarak geliştirilmesi hedeflenmektedir. Temel dil becerilerinin gelişmesi için öğretmenler Türkçe derslerinde farklı materyallerden ve teknolojiden faydalanabilir. Bilgisayarların ve internet kullanımının artmasıyla öğrenciler sınıf içinde veya dışında temel dil becerilerini geliştirecek etkinliklere daha fazla katılım göstermektedirler. Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde materyal kullanma durumlarını ele almaktır. Araştırmada nicel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 yılları arasında Eskişehir’de görev yapan rassal olarak seçilen 180 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde ise en çok kullanılan örnekleme yöntemlerinden biri olan basit tesadüfi örnekleme tekniği kullanılmıştır. Basit tesadüfi örnekleme tekniğinde, tüm bireylerin seçilme olasılığı eşittir ve bir bireyin seçimini diğer bir bireyin seçimini etkilememektedir. Veri toplama aracı olarak Başaran (2003) tarafından Türkçe derslerinde öğretim materyallerinin kullanılma durumunu belirlemek amacıyla geliştirilmiş anket formu uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda Eskişehir il merkezinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğretim materyallerini sık sık kullandığı ve sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde materyal kullanımının öğrencilerin derse katılımını her zaman arttırdığı görüşünde olduğu sonucuna ulaşılmış, uygulayıcı ve araştırmacılar için ise önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, sınıf öğretmenliği, öğretim materyali.

Determination of Primary School Teachers' Use of Instructional Materials in Primary School Turkish Courses

Öz

Language is one of the most effective communication tools for individuals to understand the world and the environment they live in. Language acquisition begins from the moment an individual is born with the communication he/she has established with his/her mother and his/her close environment. Among the listening/watching, speaking, reading and writing skills that constitute basic language skills, listening/watching and speaking skills are acquired before the individual starts school, and in primary school, it is aimed to develop four basic language skills simultaneously within the scope of Turkish courses. For the development of basic language skills, teachers can utilize different materials and technology in Turkish classes. With the increasing use of computers and the internet, students are more likely to participate in activities that will develop their basic language skills inside and outside the classroom. The aim of this study is to examine primary school teachers' use of materials in Turkish lessons. The survey model, which is one of the quantitative research methods, was utilized in the study. The population of the study consists of 180 classroom teachers working in Eskişehir between 2021-2022, who were selected by simple random sampling method from random sampling methods. As a data collection tool, a questionnaire form developed by Başaran (2003) to determine the use of teaching materials in Turkish courses was applied. At the end of the study, it was concluded that primary school teachers working in Eskişehir provincial center frequently use teaching materials in Turkish courses and that primary school teachers are of the opinion that the use of materials in Turkish courses always increases students' participation in the lesson. At the end of the research, suggestions were made for practitioners and researchers.

Anahtar Kelimeler

Turkish course, primary school, teaching material

Kaynakça

• Aina, J. (2013). Instructional materials and improvisation in Physics class: Implications for teaching and learning. IOSR Journal of Research & Method in Education (IOSR-JRME), 2(5), 38-42.
• Aslan, Z., & Doğan, S. (1990). Eğitim teknolojisi uygulamaları ve eğitim araç gereçleri. Tekışık Ofset.
• Avcı Yücel, Ü., & Ergün, E. (2015). Öğretim materyallerinin hazırlanması ve seçimi. E. Cabı (Ed.) Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (s. 49-71) içinde. Pegem Akademi.
• Babayiğit, Ö. (2019). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğretim materyali kullanma amaçlarının ve durumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(51), 42-59.
• Baki, Y. (2012). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Y. Baki, & N. Karakuş (Ed.), Türkçe öğretiminde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (s. 9-25) içinde. Pegem Akademi.
• Başaran, M. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda öğretmenlerin Türkçe derslerinde öğretim materyalleri kullanma durumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
• Coşkun, H. (2014). Sınıf ve Türkçe öğretmenlerinin Türkçe derslerinde görsel işitsel materyal kullanma durumları ve bunu etkileyen faktörler. International Journal of Language Academy, 2(4), 333-347.
• Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. PegemA Yayıncılık.
• Dikdere, M., & Güven, M. (2013). Yabancı dil öğretiminde ders materyali geliştirme etkinlikleri. H. Odabaşı (Ed.), İngilizce öğretmenliğinde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı-II (s. 1-24) içinde. Anadolu Üniversitesi.
• Dindar, H., & Yaman, S. (2003). İlköğretim okulları birinci kademede fen bilgisi öğretmenlerinin eğitim araç-gereçlerini kullanma durumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 167-176.
• Erbenzer, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlik algıları ve kullanım durumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Üniversitesi.
• Erişti, B. (2007). Öğretim teknolojilerinin öğretim sürecindeki yeri ve kullanımı: görsel-işitsel materyaller. H. Odabaşı (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (s. 93-112) içinde. Anadolu Üniversitesi.
• Girmen, P. (2019). Okuma ve okuma süreçleri. H. Anılan (Ed.), Okuma ve okuduğunu anlama (s. 59-74) içinde. Vizetek Yayınları.
• Göçer, A. (2017). Türkçe özel öğretim yöntemleri. Pegem Akademi. Gülbahar, Y. (2008). Öğretim araç ve gereçleri. K. Selvi (Ed.) Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (s. 85-126) içinde. Anı Yayıncılık.
• Gürcan, A., & Kuzu, A. (2011). Öğretim teknolojisinde temel kavramlar. H. Odabaşı (Ed.), İngilizce öğretmenliğinde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı-ı (s. 1-30) içinde. Anadolu Üniversitesi.
• Güven, M. (2022). Öğretim materyali tasarım süreci. K. Selvi (Ed.) Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (s. 141-232) içinde. Anı Yayıncılık.
• Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim materyallerini kullanma düzeyleri: Amasya il örneği. AÜ. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 90-101.
• Katrancı, M., & Uygun, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde teknoloji kullanımına yönelik görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 773-797.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F., & Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Engin Yayınları.
• Kaya, Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kıldan, A. O., & Ünver, N. (2014). Öğretim araçları. A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 358-382) içinde. Pegem Akademi.
• Kurudayıoğlu, M., & Çetin, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
• MEB. (2022). Türkiye'de ve Dünyada Türkçenin öğretimi çalıştay sonuç raporu. Millî Eğitim Bakanlığı. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_04/14170116_tuYrkce__calistay_raporu.pdf adresinden alınmıştır.
• Muhlis, R. A., Artayasa, I., Hadiprayitno, G., & Sukri, A. (2024). Developing context-based teaching materials and their effects on students’ scientific literacy skills. Pegem Journal of Education and Instruction, 14(1), s. 226-233. https://doi.org/10.47750/pegegog.14.01.25
• Odabaşı, F., ve Namlu, A. (1998). Türkçe öğretiminde ortamlar. S. Topbaş (Ed.), Türkçe öğretimi (s. 95-112) içinde. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özerbaş, M. A. (2022). Öğretim teknolojileri temel kavramlar. M. A. Özerbaş (Ed.), Öğretim teknolojileri (s. 3-39) içinde. Pegem Akademi.
• Rukayah, Tolla, A., & Ramly. (2018). The development of writing poetry teaching materials based on audiovisual media of fifth grade elementary school in bone regency. Journal of Language Teaching and Research, 9(2), 358-366.
• Satinem, J. (2018). Development of teaching materials of poetry writing using pictures for the elementary students. Advances in Language and Literary Studies, 9(3), 1-9.
• Şahin, M. (2014). Öğretim materyallerinin öğrenme-öğretme sürecindeki işlevine ilişkin öğretmen görüşlerinin analizi. K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 995-1012.
• TDK. (2022, Aralık 01). Güncel sözlük. https://www.tdk.gov.tr/ adresinden alındı.
• Yanpar Yelken, T. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Anı Yayıncılık.