Determination of the Rural and Urban Population of Duzce Province (1935 - 2022)

Yıl 2023, , 769 - 783, 21.10.2023

İrem Olğaç , Mesut Doğan

https://doi.org/10.33712/mana.1320474

Cited By: 1

Öz

The subject of the research is the determination and analysis of the Rural and Urban Population of Düzce Province for the years 1935-2022. It is important to determine the rural and urban population, to understand the demographic structure, to ensure that development plans are made in a healthy way, and to use and manage existing resources effectively. The aim of this study, which is based on Düzce Province borders; By determining the rural and urban population of Düzce, it is to understand the demographic structure of the province and to enable the development of the province to be made in a healthy way. In addition, it is to develop suggestions that will contribute to the effective use and management of existing resources. In this study, based on the administrative criteria determined by TUIK, those living in the province and district center are considered the urban village population, and those living in the sub-districts and sub-districts are considered as rural population. The data between the years 1935-2000 was obtained from the State Institute of Statistics with General Population Census (DIE) and the data between the years 2000-2022 was obtained from the Address Based Population Registration System (ADNKS), and the developments in the rural-urban population of Düzce were determined. The kernel Density Analysis method in ArcGIS / ArcMap 10.4.1 programs was used for the map created with the data obtained from TUIK. In addition, the data obtained by literature review, information search, and observation methods on the subject were supported with tables and maps by using Word, Excel, and ArcGIS/ArcMap 10.4.1 programs. In this direction, the historical development of the rural-urban population of Düzce, population growth rates, population densities, and distribution by gender were examined under sub-headings. As a result of the study, it was observed that although the rural population decreased regularly between 1935 and 2022, its ratio to the total population was higher than the urban population until 2008. However, this situation changed in the opposite direction as of 2008.

Anahtar Kelimeler

Population, Rural Population, Urban Population, Duzce, Turkiye

Düzce İli’nin Kır ve Şehir Nüfusunun Tespiti (1935 - 2022)

Öz

Araştırmanın konusu, Düzce İli’nin Kır ve Şehir Nüfusunun 1935 – 2022 yılları özelinde tespit ve analiz edilmesidir. Kır ve şehir nüfusunun tespiti, demografik yapının anlaşılması, kalkınma planlamalarının sağlıklı bir şekilde yapılmasında sağlamak ve var olan kaynakların etkin bir şekilde kullanılması ve yönetilmesi açısından önemlidir. Düzce İl sınırlarının esas alındığı bu çalışmanın amacı; Düzce İli’nin kır ve şehir nüfusunu tespit ederek ilin demografik yapısını anlamak ve bu doğrultuda ilin kalkınma planlamalarının sağlıklı bir şekilde yapılmasına olanak oluşturmaktır. Ayrıca var olan kaynakların etkin bir şekilde kullanılması ve yönetilmesine katkı sağlayacak öneriler geliştirmektir. Bu çalışmada, TÜİK tarafından belirlenen idari kriter esas alınarak il ve ilçe merkezinde yaşayanlar şehir köy, nahiye ve bucaklarda yaşayanlar ise kır nüfusu olarak ele alınmıştır. 1935-2000 yılları arasındaki veriler Genel Nüfus Sayımlarıyla Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) ve 2000-2022 yılları arasındaki veriler ise Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) üzerinden temin edilerek Düzce’nin kır-şehir nüfusunda meydana gelen gelişmeler tespit edilmiştir. TÜİK’ten elde edilen verilerle oluşturulan harita için ArcGIS/ ArcMap 10.4.1 programları içerisinde bulunan Kernel Yoğunluk Analizi yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca konuyla ilgili literatür taraması, bilgi arama ve gözlem yöntemleriyle elde edilen veriler Word, Excel ve ArcGIS/ArcMap 10.4.1 programlarından yararlanılarak tablo ve haritalarla desteklenmiştir. Bu doğrultuda Düzce İli’nin kır-şehir nüfusunun tarihsel gelişimi, nüfus artış oranları, nüfus yoğunlukları ve cinsiyete göre dağılımları alt başlıklar içerisinde incelenmiştir. Çalışma sonucunda kır nüfusunun 1935-2022 yılları arasında düzenli bir şekilde azalmasına rağmen, 2008 yılına kadar toplam nüfus içerisindeki oranının şehir nüfusuna oranla daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Ancak bu durum 2008 yılı itibariyle tersi yönde değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nüfus, Kır Nüfusu, Şehir Nüfusu, Düzce, Türkiye

Kaynakça

• BAKIRCI, Muzaffer (2019), “Kır Yerleşmeleri”, Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (Ed. Mesut Doğan, Özlem Sertkaya Doğan), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, ss.55-85.
• DİE – DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ (1935-1940-1945-1950-1955-1960-1965-1970-1975-1980-1985-1990-2000), Genel Nüfus Sayım İstatistikleri, DİE Yayınları, Ankara.
• DOĞAN, Mesut ve OLĞAÇ, İrem (2020a), “Edirne Şehri Nüfusunun Gelişimi ve Yapısal Özellikleri”, Türk Coğrafya Dergisi, S.75, ss.7-16.
• DOĞAN, Mesut ve OLĞAÇ, İrem (2020b), “Edirne Şehri’nin Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1990-2018)”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.3(1), ss.26-36.
• DÜZCE BELEDİYESİ (2022), Düzce İli 1/50.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’na Yönelik Stratejik Çevresel Değerlendirme İşi Taslak Kapsam Belirleme Raporu (Ek 4), 7P Proje Uygulama Danışmanlık ve Ticaret Yayını, Ankara.
• DÜZCE VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ (2011), Düzce İl Çevre Durum Raporu, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Yayını, Düzce.
• ERAYDIN, Engin (2022), “Düzce Merkez İlçesinde Araziden Yararlanma Biçimlerindeki Değişimlerin Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknikleri ile İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• GOBER, Patricia ve TYNER, James A. (2004), “Population Geography, in Gaile”, Geography in America at the Dawn of the 21st Century (Eds. G. L. Gaile, C. J. WILLMOTT), Oxford University Press, Oxford (UK), ss.185-199.
• GÖKBURUN, İbrahim (2014), “Yüksekova İlçesinde Nüfus Hareketleri (1980-2013 Döneminde Yaşanan Göçün Nedenleri ve Sonuçları)”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, S.29, ss.99-119.
• ÖZCAN, Esin (2004), “Düzce Ovası ve Çevresinin Sıcaklık Özellikleri”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, S.24(1), ss.67-80.
• ÖZGEN, Nurettin (2018), “Doğa ve Toplum”, Sosyal Coğrafya (Ed. Nurettin Özgen), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, ss.1-48.
• KIRAL, Bilgen (2020), “Nitel Bir Veli Analizi Yöntemi Olarak Domüman Analizi”, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.15, ss.170-189.
• SERTKAYA DOĞAN, Özlem (2019a), “Nüfus Coğrafyası”, Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (Ed. Mesut Doğan, Özlem Sertkaya Doğan), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, ss.27-54.
• SERTKAYA DOĞAN, Özlem (2019b), “Türkiye Nüfus Coğrafyası”, Türkiye Beşeri ve İktisadi Coğrafyası (Ed. Nuran Taşlıgil, Güven Şahin), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, ss.1-51.
• ŞAHİN, Cemalettin (2018), “Ordu İlinin Nüfus Özellikleri”, Memleket Pusulası Ordu (Ed. Cemalettin Şahin, Topçu Ahmet Ertek), Babil Basım Yayıncılık, İstanbul, ss.132-182.
• ŞAHİN, Salih (2006), “Türkiye’nin Nüfus Gelişiminde Bölgesel Farklılıklar”, TÜCAUM IV: Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 25-26 Mayıs 2006 - Ankara, Ankara Üniversitesi Yayını, Ankara, ss.315-323.
• TANOĞLU, Ali (1969), Beşeri Coğrafya Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1.Cilt.
• TATAR, Yılmaz (2005), Düzce İl Gelişme Planı, Çevre ve Mekânsal Gelişme Sektörü Raporu, Düzce Valiliği Yayını, Düzce.
• TÜİK – TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2023), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, TÜİK Yayını, Ankara.
• TÜMERTEKİN, Erol ve ÖZGÜÇ, Nazmiye (2017), Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekân, Çantay Kitabevi Yayını, İstanbul.
• UĞUR, Abdullah ve ALİAĞAOĞLU, Alpaslan (2013), Şehir Coğrafyası, Nobel Akademik Yayıcılık, Ankara.
• ÜÇIŞIK ERBİLEN, Süheyla (2019), “Türkiye Yerleşme Coğrafyası”, Türkiye Beşeri ve İktisadi Coğrafyası (Ed. Nuran Taşlıgil, Güven Şahin), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, ss.53-89.
• YILMAZ, Murat (2015), “Türkiye’de Kırsal Nüfusun Değişimi ve İllere Göre Dağılımı (1980-2012)”, Doğu Coğrafya Dergisi, S.33(20), ss.161-188.
• URL: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=210&locale=tr (Erişim Tarihi: 11.04.2023).