Mesleki Tatmin, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Mali Hizmetler Uzmanlığı Kariyer Mesleği Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, , 637 - 654, 21.10.2023

Abdullah Demirel , İsmail Sevinç

https://doi.org/10.33712/mana.1331600

Öz

Bu çalışmada, kamuda kariyer uzmanlık sistemi içerisinde yer alan ve yapılan bazı düzenlemeler sonucunda (eşit işe eşit ücret vb.) özlük hakları diğer kariyer uzmanlık mesleklerinden daha düşük tutulan tek merkez kariyer personeli olan ve genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin merkez teşkilatlarında görev yapan mali hizmetler uzmanlarının, mesleki tatmin, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiler sosyo-demografik özellikler ile birlikte incelenmiştir. Çalışma sonucunda, mali hizmetler uzmanlarının mesleki tatmin düzeyinin orta düzeyde olduğu, mesleki bağlılıkları ile örgütsel bağlılıklarının daha düşük olmakla birlikte, mesleki bağlılıklarının ise örgütsel bağlılığa göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Bununla birlikte mesleki tatmin ile mesleki bağlılık, örgütsel bağlılığı oldukça önemli bir oranda ve pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca mesleki tatminin, mesleki ve örgütsel bağlılık düzeylerinin anlamlı olarak bazı sosyo-demografik özelliklere (yaş, kıdem, öğrenim durumu vb.) göre de değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Personel Yönetimi, Mesleki Tatmin, Mesleki Bağlılık, Örgütsel Bağlılık, Mali Hizmetler Uzmanlığı

Relationships Between Professional Satisfaction, Professional Commitment and Organizational Commitment: A Study on Financial Services Specialist Career Profession

Öz

In this study, it is aimed to examine the financial services specialists who are in the career specialization system in the public sector and who work in the central organizations of the public administrations within the scope of general government, who are the only central career personnel whose personal rights are kept lower than other career specialist professions as a result of some regulations (equal pay for equal work, etc.). The relationships between professional satisfaction, professional commitment and organizational commitment were examined together with socio-demographic characteristics. As a result of the study, it was seen that the level of professional satisfaction of financial services specialists is moderate, their professional commitment and organizational commitment are lower, while their professional commitment is higher than organizational commitment. However, it has been concluded that professional satisfaction and professional commitment affect organizational commitment in a significant and positive way. In addition, it has been determined that the levels of professional satisfaction, professional and organizational commitment vary significantly according to some socio-demographic characteristics (age, seniority, educational status, etc.).

Anahtar Kelimeler

Public Personnel Management, Professional Satisfaction, Professional Commitment and Organizational Commitment, Financial Services Expertise

Kaynakça

• ACKER, Gila (1999), “The Impact of Clients' Mental Illness on Social Workers' Job Satisfaction and Burnout”, Health & Social Work, S.24(2), ss.112-119.
• ALBAYRAK, Süha Oğuz (2016), Kariyer Uzmanlık Sistemi, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdare Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• ALICI, Bedriye ve YALÇINKAYA, Münevver (2019), “Öğretmenlerin Mesleki Doyum ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İş Stresi Düzeylerine Göre İncelenmesi”, Folklor/Edebiyat, S.25(97-1), ss.239-255.
• ARANYA, Nissim ve FERRIS, Kenneth (1984), “A Re-Examination of Accountants Organizational-Professional Conflict”, Accounting Review, S.(59), ss.1-15.
• AVCI, Umut, GÜMÜŞ DÖNMEZ, Filiz ve ARTUN, Cemal (2017), “Mesleki Doyum Ve Mesleği Bırakma Niyeti İlişkisi: Turizm Çalışanları Üzerine Görgül Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.3(3), ss.111-127.
• BAKAN, İsmail (2011), Örgütsel Stratejilerin Temeli Örgütsel Bağlılık: Kavram, Kuram, Sebep ve Sonuçlar, Gazi Kitabevi, Ankara.
• BAKAN, İsmail, BÜYÜKMEŞE, Tuba, ERSAHAN, Burcu ve SEZER, Buket (2014), “Effects of Job Satisfaction on Job Performance and Occupational Commitment”, International Journal of Management & Informatıon Technology, S.9(1), ss.1472-1480.
• BENLİGİRAY, Serap ve SÖNMEZ, Harun (2011), “Relationships of Nurses’ Professional Commitment with Other Commitment Forms: Organizational Commitment, Work Commitment and Family Commitment”, The Nursing Journal of Hacettepe University Faculty of Health Sciences, S.18(1), ss.28-40.
• CANDAN, Hakan (2019), “Kamu Çalışanlarının Örgütsel Bağlılıkları ile Örgütsel Sessizlikleri ile İlgili İlişkiler: Karaman Örneği”, Ombudsman Akademik, S.5(10), ss.255-291.
• CARSON, Kerry D. ve BEDEIAN, Arthur G. (1994), “Career Commitment: Construction of a Measure and Examination of its Psychometrics Properties”, Journal of Vocational Behavior, S.44(3), ss.237-262.
• CEYLAN, Harun, GÜL, Niğmet ve ÖKSÜZ, Metin (2016), “Sosyal Çalışmacılarda İş Doyumu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörlerin Sosyal Hizmet Alanlarına Göre Karşılatırmalı İncelenmesi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, S.6(11), ss.43-69.
• CHANG, Hao Yuan, SHYU, Yea-Ing Lotus, WONG, May-Kuen, FRIESNER, Daniel, CHU, Tsung-Lan ve TENG, Ching-I (2015), “Which Aspects of Professional Commitment Can Effectively Retain Nurses in the Nursing Profession?”, Journal of Nursing Scholarship, S.47(5), ss.468-476.
• CİHANGİROĞLU, Necmettin, TEKE, Abdülkadir, ÖZATA, Musa ve ÇELEN, Özay (2015), “Mesleki Bağlılık ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Analizi”, Gülhane Tıp Dergisi, S.(57), ss.367-372.
• ÇAYLIKOCA, Alparslan (2017), “Örgütsel Bağlılığın Mesleki Bağlılık Üzerine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma”, Uluslararası Global Turizm Araştırma Dergisi, S.1(1), ss.1-17.
• DAĞLI, Abidin, ELİÇİÇEK, Zakir ve HAN, Bünyamin (2018), “Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, S.17(68), ss.1765-1777.
• DARTEY-BAAH, Kwasi (2010), “Job Satisfaction and Motivation: Understanding its Impact on Employee Commitment and Organisational Performance”, Academic Leadership, S.8(4), ss.1-16.
• GEORGE, Darren ve MALLERY, Paul (2020), IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference, Pearson Education Pages, Boston.
• GRUSKY, Oscar (1966), “Career Mobility and Organzational Commitment”, Administrative Science Quarterly, S.10(4), ss.488-503.
• GÜLER, Abdulkerim ve BİRCAN, Hüdaverdi (2020), “İdari Personelin İş Tatmini ve Örgüte Bağlılığına Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Örneği”, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dergisi, S.4(1), ss.10-33.
• HIDIROĞLU, Yeliz Özkan (2021), “Öğretmenlerin Güçlendirilmesinin Örgütsel Bağlılık, Mesleki Bağlılık ve Okullardaki Örgütsel Vatandaşlık Üzerindeki Etkisi”, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• HILL, Nicole R. (2009), “An Empirical Exploration of the Occupational Satisfaction of Counselor Educators: The Influence of Gender, Tenure Status, and Minority Status”, Journal of Counseling & Development, S.87(1), ss.55-61.
• KALAYCI KIRLIOĞLU, Huriye İrem (2019), “Sosyal Hizmet Uygulamasında Meslekġi Uygunluk, Genel Öz Yeterlilik ve Mesleki Doyum İlişkisi”, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• KIM, Sang-Wook ve MUELLER, Charles W. (2011), “Occupational and Organizational Commitment in Different Occupational Contexts: The Case of South Korea”, Work and Occupations, S.38(1), ss.3-36.
• KUZGUN, Yıldız, SEVİM, Seher Aydemir ve HAMAMCI, Zeynep (1999), “Mesleki Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, S.2(11), ss.14-18.
• LEE, Kibeom, CARSWELL, Julia J. ve ALLEN, Natalie J. (2000), “A Meta-Analytic Review of Occupational Commitment: Relations with Person and Work-related Variables”, Journal of Applied Psychology, S.85(5), ss.799-811.
• MATHIEU, John E. ve ZAJAC, Dennis (1990), “A Review and Meta-Analysis of the Antecedents, Correlates and, Consequences of Organizational Commitment”, Psychological Bulletin, S.108(2), ss.171-194.
• MEYER, J. Peter ve ALLEN, Natalie J. (1984), “Testing the Side-Bet Theory of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations”, Journal of Applied Psychology, S.69(3), ss.372-378.
• MEYER, J. Peter ve ALLEN, Natalie J. (1991), “A Three Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, S.1(1), ss.61-89.
• MEYER, J. Peter ve ALLEN, Natalie J. (1997), Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, Sage Publisher, London (UK).
• MEYER, J. Peter, ALLEN, Natalie J. ve SMITH, Catherine A. (1993), “Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three Component Conceptualization”, Journal of Applied Psychology, S.78(4), ss.538-551.
• NORTHCRAFT, Gregory B. ve NEALE, Margaret A. (1990), Organizational Behavior, A Management Challange, The Dryden Press, Chicago (US).
• ÖZDEVECİOĞLU, Mahmet ve AKTAŞ, Aylin (2007), “Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.28(1), ss.1-20.
• RECEPOĞLU, Ergün ve TÜMLÜ, Gamze Ülker (2015), “Üniversite Akademik Personelinin Mesleki ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, S.23(4), ss.1851-68.
• SOHAIL, Mariam ve İLYAS, Muhammad (2018), “The Impact of Job Satisfaction on Aspects of Organizational Commitment (Affective, Continuance and Normative Commitment)”, Journal of Managerial Sciences, S.12(3), ss.221-234.
• ŞİMŞEK, M. Şerif, AKGEMCİ, Tahir ve ÇELİK, Adnan (2011), Davranış Bilimine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ŞİMŞEK, M. Şerif ve ASLAN, Şebnem (2012), “Meslekî ve Örgütsel Bağlılığın, Örgütsel Davranışa İlişkin Sonuçlarla İlişkileri”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.12(23), ss.414-454.
• TAK, Birçin ve ÇİFTÇİOĞLU, B. Aydem (2008), “Mesleki Bağlılık ile Çalışanların Örgütte Kalma Niyeti Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Görgül Bir Çalışma”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.63(4), ss.155-178.
• TAK, Birçin ve ÇİFTÇİOĞLU, B. Aydem (2009), “Üç Boyutlu Mesleki Bağlılık Ölçeğinin Türkçe’de Güvenilirlik ve Geçerliliğinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması”, İşletme Fakültesi Dergisi, S.10(1), ss.35-54.
• WADHWA, Daljeet S. ve VERGHESE, Manoj (2015), “Impact of Employee Empowerment on Job Satisfaction and Organizational Commitment: An Empirical Investigation with Special Reference to Selected Cement Industry in Chhattisgarh”, International Journal in Management and Social Science, S.3(3), ss.280-286.
• WANG, Lin, TAO, Hong, ELLENBECKER, Carol H. ve LIU, Xiaohong (2011), “Job Satisfaction, Occupational Commitment and Intent to Stay Amongchinese Nurses: A Cross-Sectional Questionnaire Survey”, Journal of Advanced Nursing, S.68(3), ss.539-549.
• YAZICIOĞLU, Yahşi ve ERDOĞAN, Samiye (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.