Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Stratejileri Ve Bölge İdareleri

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 83, 26.04.2018

Abdullah Taştekin

Öz

Hem
küreselleşme sürecinin “yerelleştirme” etkisinin bir sonucu hem de her ülkenin
kendi özgün, ekonomik, politik, yönetsel ve kültürel koşullarının bir ürünü
olarak ortaya çıkan bölge yönetimleri, bugün Avrupa Birliği’nin gündeminde olan
gerçek bir olgudur. Avrupa bölgeleri, aşırı merkeziyetçilikten uzaklaşma,
işlevsel zorunluluklar, kamu hizmetlerinin gerekleri ve planlı kalkınma
gereksinimi gibi nedenlerin ürünüdür. Ayrıca, dil kültür ve kimlik
farklılıkları da bu nedenler içinde sayılabilir.

Türkiye'nin,
yönetsel ve ekonomik nedenler, ülkenin kalkınma gereği, bölgelerarası
dengesizliklerin giderilmesi ve benzeri nedenlerle Taşrada bölgesel kalkınma
birimlerinin oluşturulmasının gerekli olduğu görülmektedir. Bölgesel kalkınma
idarelerinin, 1961 Anayasasının benimsediği planlı kalkınma ilkesi uyarınca,
kalkınma planlarının bölgelerde yönetim kademesiz kalması sorununu ortadan
kaldırmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Bölge, Bölge Kalkınma Politikası, Türkiye’ de Bölgesel Stratejiler

Kaynakça

• ANABRİTANİCA, C.4, Bölge maddesi.
• ATAY, E. Etem (2009), İdare Hukuku, Güncelleştirilmiş 2. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• ATİK, Saffet (1995), “Çukurova Bölgesi Planlama Deneyimleri”, Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, S.13, ss.54-63.
• DEMİRCİ, Aytül (2005), “Farklı Ülkelerde BKA”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir., (Ed. Menaf Turan), Paragraf Yay., Ankara.
• DEMİRÖZ, A.Nazif (1990), “Bölge Valiliği Üzerine”, Amme İdaresi Dergisi, S.23(4), ss.55-70.
• DEMİREL, Fazlı (1984), “Merkezi İdare’nin Taşra Kuruluş ve Yönetimi Üzerine Bir İnceleme ve Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, S.56(365), ss.1-19.
• DOĞANAY, Filiz (1995), Güneydoğu Anadolu Proje Bölgesinde Sosyal ve Kültürel Yapı, DPT Yayınları, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2000), "Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA)", Doğu Karadeniz Bölgesi Bölgesel Gelişme Planı (DOKAP) Nihai Raporu, Cilt I, Yönetici Özeti, Ankara.
• DPT (2000), Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• DPT (2000), Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Programı 2001–2005, DPT Yayınları, Ankara.
• DPT (2002), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yerel Yönetimler Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• ERAYDIN, Ayda (2004), “Bölgesel Kalkınma Kavramı, Kuram ve Politikalarda Yaşanan Değişimler”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, DPT-PAÜ.
• ERKAN, Hüsnü (1995), “Bölgesel Kalkınma”, Gelişme İktisadi, Beta Yayınları, İstanbul.
• EROĞLU, Müzeyyen ve KUM, Melike (2010), “Türkiye’de Kalkınma Ajansların İdari Teşkilat İçindeki Yeri”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, S.35, ss.175-198.
• GAP (2001), İdaresi ile AB Arasında İşbirliği “GAP Bölgesel Kalkınma Programı”, GAP Review, S.15.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref- TAN, Turgut (2001), İdare Hukuku Genel Esaslar, C.1, Güncelleştirilmiş 2. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara.
• ILDIRAR, Mustafa (2004), Bölgesel Kalkınma ve Gelişme stratejileri, Nobel Yayınları, Ankara.
• İMAR VE İSKÂN BAKANLIĞI (1963), Antalya Bölgesi’nde Yapılmakta Olan Planlama Çalışmalarına Bölgesel Yaklaşım ve Bununla İlgili Davranışlar Hakkında Düşünceler, Ankara.
• İSBİR, Eyüp (2002), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Avrasya-Bir Vakfı, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi. Ankara.
• KEATING, Michael (1998), The New Regionalism in Western Europe, Edward Elgar Publishing, Celtenham.
• KELEŞ, Ruşen (1994), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem yayınevi, genişletilmiş 2.basım, İstanbul.
• KELEŞ, Ruşen ve MENGİ, Ayşegül (2017), Avrupa Birliğinin Bölge Politikaları, Cem Yayınevi, İstanbul.
• KUMRAL, Neşe (1993), Bölgesel Gelişme Politikası Aracı Olarak Ekonomik Kalkınma Ajansları ve Girişimciliğin Teşviki, Doktora Tezi, DEÜ.SBE., İktisat Anabilim Dalı, İzmir.
• ÖZCAN, Ümit (1997),“Zonguldak-Bartın-Karabük Gelişme Projesinin Öteki Yüzü”, İletkent Kent Planlamacıları İletişim Dergisi, Sayı 2-3.
• ÖZGÜVEN, Ali (1988), İktisadi Büyüme, İktisadi Kalkınma, Sosyal Kalkınma, Planlama ve Japon Kalkınması, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• POLATOĞLU, Aykut (1985), “İl Yönetiminde Eşgüdüm Sorunu ve Yeni Bir Yönetim Modeli”, Amme İdaresi Dergisi, S.18(4), ss.27-40.
• SEZEN, Seriye, BOZKURT, Ömer ve ERGUN, Turgay (1998), Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE Yayınları, Ankara.
• SEZER, Yasin (1999), “Merkezi Yönetimin İl ve Bölge Ölçeğinde Örgütlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, S.1(1), ss.203-218.
• TEKELİ, İlhan (1972), Bölge Planlama Üzerine, İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını.
• TOPRAK, Zerrin (2014), Yerel Yönetimler 9.Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• TOPRAK, Zerrin (2016), Kent Yönetimi ve Politikası, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• WANNOP, Urlan (1995), The Regional Imperative. Regional Governance in Britain, Europe and the United States, London.
• YILDIRIM, Ramazan (1995), “İdare Hukuku Açısından Bölge Kalkınması ve GAP Modeli”, Yayınlanmamış Doktora tezi, İ.Ü. SBF, İstanbul.