Transformation to the Metropolitan Urban Government: Turkey and Italy Cases

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 301 - 314, 30.09.2019

Bayram Coşkun Çiğdem Pank Eyüp Şen

https://doi.org/10.33712/mana.606152

Öz

Rapid
population growth and the acceleration of rural-urban migration has led to the
emergence of metropolitan cities in Turkey. It has emerged as a need to create
a new structure with a different approach in order to be able to cope with the
specific problems of metropolitan cities. In order to respond to this need,
Article 127 of the 1982 Constitution stipulated that "the law can bring
about special forms of government for large settlement centers". In 1984,
after the permit of the constitution "metropolitan municipalities"
have been established in three major metropolitan cities with separate legal
arrangements. Over time, this number became 16. In 2004, the Metropolitan
Municipality Law was renewed. In 2012, with the Law No. 6360, the metropolitan
municipal model underwent significant changes and the number increased to 30.
In European countries, it appears that administrative structures were organized
in new forms in the local governments, apart from the two-tier or traditional
structure. In this context, it is known that metropolitan city governments are
formed in Italy. In this study, the metropolitan municipality system of Turkey
will be introduced, then the focus will be on Italian local government system.
After the introduction of Italian local government system, the metropolitan municipalities
in Turkey and the Italian metropolitan urban governments will be compared and
analyzed by giving references to the tasks, organizational structure, financial
resources, duties, and responsibilities.

Anahtar Kelimeler

Local Government, Metropolitan Municipality, Metropolitan Urban Governance, Italy

Metropoliten Kent Yönetimine Geçiş: Türkiye ve İtalya Örnekleri

Öz

Hızlı nüfus artışı ve
kırdan kente göçün ivme kazanması, Türkiye’de metropoliten kentlerin ortaya
çıkmasına yol açmıştır. Metropoliten kentlerin kendilerine özgü sorunlarlarıyla
başedebilmek için farklı bir yaklaşımla yeni bir yapı oluşturmak bir ihtiyaç
olarak ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyaca cevap verebilmek için 1982 Anayasası’nın
127. maddesine “kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri
getirebilir” hükmü konulmuştur. Bu anayasal izinden sonra 1984 yılında
Türkiye’de metropol alan niteliğini kazanmış üç büyük kentte ayrı bir yasal
düzenleme ile “büyükşehir belediyeleri” oluşturulmuştur. Zaman içerisinde bu
sayı 16 olmuştur. 2004 yılında da büyüşehir belediyesi kanunu yenilenmiştir.
2012 yılında 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediye modeli önemli
değişikliklere uğramış ve sayıları 30’a çıkmıştır. Metropoliten alan niteliğini
kazanmış kentler için Avrupa ülkelerinde de yerel yönetim statüsünde iki
kademeli veya geleneksel yapının dışında yeni bir formda idari teşkilatların
oluşturulduğu görülmektedir. Bu kapsamda İtalya’da da metropoliten kent
yönetimlerinin oluşturulduğu bilinmektedir. Bu çalışmada öncelikle Türkiye’deki
büyükşehir belediye yapısı ana hatlarıyla tanıtılacak, ardından İtalyan yerel
yönetim sistemi üzerinde durulacaktır. İtalyan yerel yönetim sistemi
tanıtıldıktan sonra, Türkiye’deki büyükşehir belediyeleri ile İtalya’daki
metropoliten kent yönetimleri; görevler, örgütsel yapı, mali kaynalar, görev ve
sorumluluklar açısından karşılaştırılacak ve analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetim, Büyükşehir Belediyesi, Metropoliten Kent Yönetimi, İtalya

Kaynakça

• BALDINI, Gianfranco ve BALDI, Brunetta (2014), “Decentralization in Italy And The Troubles of Federalization”, Regional & Federal Studies, S.24(1), ss.87-108.
• BOGGERO, Giovanni (2016), "The Establishment of Metropolitan Cities in Italy: An Advance or a Setback for Italian Regionalism?", Perspectives on Federalism, S.8(3), ss.1-22.
• ZAMANI, Mahsa Bohlooli ve DESSI, Silvia (2019), "Local Governments’ Approach towards Green Bond", Master Thesis, Politecnico Di Milano School of Architecture, Milano - Italy, https://www.politesi.polimi.it/bitstream/10589/147548/1/2019_04_Bohlooli%20Zamani_Dessì.pdf (Erişim Tarihi: 28.07.2019).
• BOLGHERINI, Silvia (2014), “Can Austerity Lead to Recentralisation? Italian Local Government During The Economic Crisis”, South European Society and Politics, S.19(2), ss.193-214.
• BOLGHERINI, Silvia ve LIPPI, Andrea (2016), "Remapping Local Government from Re-Allocation And Re-Shaping to Re-Scaling", Theoretical Foundations and Discussions on the Reformation Process in Local Governments (Ed.Uğur Sadioğlu, Kadir Dede), IGI Global, Pensilvanya - US, ss.266-288.
• DEMİR, Kemal ve ÇABUK, Suat (2010), "Türkiye’de Metropoliten Kentlerin Nüfus Gelişimi", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.28(1), ss.193-215.
• DPT (1977), "4. Beş Yıllık Kalkınma Planı", Yerleşme, Bölgesel Gelişme, Kentleşme, Konut Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını, Ankara.
• DPT (1979), Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983), DPT Yayını, Ankara.
• ÇINAR, Tayfun, ÇİNER, Umut Can ve ZENGİN, Ozan (2009), Büyükşehir Yönetimi Bütünleştirme Süreci, TODAİE Yayını, Ankara.
• EKE, Ali Erkan (1982), Anakent Yönetimi ve Yönetimlerarası İlişkiler, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara.
• EKE, Ali Erkan (1985), "Anakent Yönetimi ve Yönetimlerarası İlişkiler: Batı Deneyimi ve Türkiye", Amme İdaresi Dergisi, S.18(4), ss.41-68.
• ERGİNAY, Akif (1951), "İtalya Cumhuriyeti Anayasası", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.8(1), ss.778-805, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/275/2915.pdf (Erişim Tarihi: 19.08.2018).
• EŞKİ ÇAYLAK, Şeyma ve COŞKUN, Bayram (2013), "Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Ek Protokol Bağlamında Türkiye'deki Yerel Yönetim Sisteminin Değerlendirilmesi", Kamu Yönetimi Sempozyumu (KAYSEM) Bildiriler Kitabı, 11-12 Mayıs 2013, Mustafa Kemal Üniversitesi Yayını, Hatay.
• GERAY, Cevat (1997), "İtalya'da Yerel Yönetimler", Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.6(1), ss.53-76.
• GÜL, Hüseyin ve BATMAN, Seda (2013), “Dünya ve Türkiye Örneklerinde Metropoliten Alan Yönetim Modelleri ve 6360 Sayılı Yasa”, Yerel Politikalar Dergisi, S.3, ss.7-47.
• İZCİ, Ferit ve TURAN, Menaf (2013), "Türkiye'de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile Büyükşehir Belediyesi sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.18(1), ss.117-152.
• KÜÇÜK, Hülya (2017), “İtalya ve Türkiye'de Yerel Özerklik:Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.1(4)., ss.932-953.
• LEFEVRE, Christian (1998), “Metropolitan Government and Governance in Western Countries: A Critical Review”, International Journal of Urban and Regional Research, S.22(1), ss.9-25.
• LIPPI, Andrea (2015), "'A Laboratory For The Disorder?' Never-Ending De-Centering And Re-Centering in İntergovernmental Relations in The Italian Case", International Conference on Public Policy, 1-4 July 2015 - Milan, ss.1-24.
• HOUT, Jean-Louisn (2000), Dünyanın İlk Kentleri, Kentlerin Doğuşu (Çev. Ali Bektaş Girgin), İmge Kİtabevi, Ankara.
• MEHTAP - MERKEZÎ HÜKÜMET TEŞKİLÂTI ARAŞTIRMA PROJESİ (1966), Merkezî Hükümet Teşkilâtı Araştırma Projesi Yönetim Kurulu Raporu, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• MERİÇ, Osman (1983), Anayasalarda Mahallî İdarelerle İlgili İlkeler ve İdarî Vesayet, Prof. Fehmi Yavuz'a Armağan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• MUMFORD, Levis (2013), Tarih Boyunca Kent (Çev. Gürol Koca, Tamer Tosun), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• OECD (2015), Governing The Metropolitan City of Venice, OECD Publishing, Paris, https://read.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/governing-the-metropolitan-city-of-venice_9789264223592-en#page1 (Erişim Tarihi: 08.08.2018).
• OKTAY, Tarkan (2016), “Metropol Kent Yönetimi Yaklaşımları ve Uygulama Modelleri”, Strategic Public Management Journal, S.2(4)., ss.49-71.
• ÖZGÜR , Hüseyin, ve SAVAŞ YAVUZÇEHRE, Pınar (2016), “Türkiye’nin Büyükşehir Belediyesi Sistemi: 1982-2015”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.7(1), ss.903-926.
• SWİANİEWİCZ, Paweł ve LACKOWSKA-MADUROWICZ, Marta (2012), Avrupa’da İki Kademeli Büyükşehir Belediyesi Düzenlemeleri Tuselog Programı için bir Literatür Araştırması, Türk İsveç Yerel Yönetimler Ortaklığı Programı Yayını.
• TOKSÖZ, Fikret, ÖZGÜR, Ali Ercan, ULUÇAY, Öykü, KOÇ, Levent, ATAR , Gülay ve AKALIN, Nilüfer (2009), Yerel Yönetim Sistemleri Türkiye ve Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, TESEV Yayınları, İstanbul.
• TONİOLO, Mariolina ve PUGLİESE, Turiddo (2003), “Metropolitan Development in Venice: Ordinary Trends in An Extraordinary City”, Metropolitan Governance And Spatial Planning (Ed. Willem Salet, Andy Thornley, Anton Kreukels), Spon Press, Londra ve New York, ss.244-263.
• TOPRAK, Zerrin (2014), Yerel Yönetimler, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• TORTOP, Nuri (1996), “İtalya'da Yerel Yönetimlerin Yapısı ve Son Düzenlemeler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.3(5), ss.63-70.
• YILMAZ, Cevdet (2013), “Dünya Nüfusunun Tarihsel Gelişim Seyri ve Günümüzde Ulaştığı Boyut”, Dernekler Dergisi, S.23, ss.40-43.
• ZENGİN, Ozan (2014), “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü:Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, S.2014(2), ss.91-117.
• http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/10-İTALYA%20319-354.pdf, (Erişim Tarihi: 13.08.2018).
• https://www.ambrosetti.eu/en/whats-hot-en/cities-and-territories/collaboration-between-metropolitan-cities-and-non-metropolitan-areas/ (Erişim Tarihi: 18.08.2018).
• http://www.ponmetro.it/wp-content/uploads/2016/10/LEGGE_7-04-2014_n-56.pdf , (Erişim Tarihi: 19.08.2018) .
• tbb.gov.tr/mevzuat/kanunlar/Avrupa_Yerel_Yonetimler_ozerklik_Sarti.pdf (Erişim Tarihi: 17.08.2018).