Çalışan Kadınlarda Şiddet Algısı ve Bu Algıda Ekonomik Şiddetin Yeri

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 189 - 206, 17.05.2020

Rabia İnci

https://doi.org/10.33712/mana.594761

Cited By: 8

Öz

Toplumun temel yapısını “aile”
oluşturmaktadır. Toplumda aile sistemi bozulduğunda diğer sistemler de işlevsiz
hale gelebilmektedir. Ekonomik şiddet ise aile dengesini bozan en önemli
unsurlardan birisidir. Kadınların çalışma yaşamına girmesi, ekonomik şiddeti
engelleyememektedir. Erkeğin ekonomik kazanç üzerindeki tahakkümü ailede
işçi-işveren ilişkisini ortaya çıkarabilmekte bu durum sonucunda sağlıklı
olmayan evlilikler ortaya çıkarak boşanma oranları artabilmektedir.

Araştırma, çalışan kadınlarda
ekonomik şiddetin varlığı ve ekonomik şiddetin kadınlar üzerindeki etkisini
değerlendirmek amacıyla Karabük İlinde ikamet eden beş çalışma deneyimi olan
kadınla görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Çalışma nitel bir araştırma olup
çalışmada yarı-yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır. Betimsel analiz
yoluyla veriler bilgisayara aktarılmıştır. Bulgulara göre katılımcılar
tarafından şiddet; fiziksel ve psikolojik olarak algılanmaktadır. Ekonomik
şiddet olgusu katılımcılar tarafından fazla bilinmemektedir. Çalışan kadınların
yaşadığı ekonomik şiddet kadınları olumsuz yönde etkilemekte yaşam kalitesi ve
yaşam doyumunu azaltabilmektedir. Aile içi ekonomik şiddet; kadını yoksullaştırabilmekte
ve değersizleştirebilmektedir. Çalışan kadınlar ekonomik bağımsızlığını elde
etse de ekonomik gelirini harcamada yeterince özgür olamamaktadır. Bu noktada
erkeğin baskısı kadını daha da çıkmaza sokabilmektedir. Çalışan kadınların
yaşadığı ekonomik şiddet neticesinde kadında depresyon, intihar eğilimi, sosyal
izolasyon gibi psiko-sosyal sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Aynı zamanda
ekonomik şiddet, kadınların iş motivasyonunun düşmesine hatta iş kaybına da
sebep olabilmektedir. Kadının psiko-sosyal-ekonomik ihtiyaçlarının ihmali
duygusal, fiziksel ve ekonomik şiddet olgusunu daha da tetikleyebilmektedir. Toplumda
ekonomik şiddetin varlığı noktasında bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı,
farkındalık arttırılmalıdır. Bu amaçla ülkemizde “ekonomik şiddet danışma
birimleri” kurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Ekonomik Şiddet, Çalışan Kadın

Destekleyen Kurum

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

Violence Perception of Working Women and the Role of Economic Violence in this Perception

Öz

The family is fundamental structure of society. If the family system is corrupted, the other systems might be functionless. Economic violence is the most important factor which break down the family equilibrium. Women participation in business life can prevent the economic violence. Domination of men on economic profits lead to employer /employee relations in family, resulted in unhealthy marriages. This sitations cause to increase divorce rate. This researh was conducted with interviewing with 10 women, who has work experience and has accommodated in the city of Karabuk to evaluate economic violence effect on women. This study is a qualitative research and semi-structured interview technique was used. Data transferred to computer through descriptive analysis and content analysis. Violence is perceived physically and psychologically by the participants according to findings. The phenomenon of economic violence is not well known by the participants. Economic violence has affected negatively women who is working and decreased quality of life and life satisfaction. -Domestic economic violence might impoverish women. Even if working women gain economic independence, they are not free enough to spend their economic income. At this point, the pressure of the man puts the woman in a deadlock. As a result of-, the economic violence, women might experience some psycho social problems such as depression, suicidality, social isolation, drug addiction. At the same time, economic violence might resulted in women job motivation decrease, even job lose. Neglect of women psycho social economic needs might trigger emotional, physical and economic violence phenomenon. Awareness activities should be done about the existence of economic violence in society and awareness level shold be increased.

Anahtar Kelimeler

Violence, Economic Violence, Working Woman

Kaynakça

• AKINCI ÇÖTOK, Nesrin (2015), “Toplumsal Cinsiyet Rolü Dâhilinde Kadına Şiddet Olgusuna Karşı Kadın Algısı”, International Journal of Social Sciences and Education Research, S.1(3), ss.778-790.
• ALTIPARMAK, İpek Beyza (2018), “Şiddete Maruz Kalan ya da Barınma Sıkıntısı Yaşayan Kadınların Sosyal ve Ekonomik Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.5(2), ss.383-396.
• ATAKLI YAVUZ, Rüya (2016), “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadin İstihdami ve Ekonomik Şiddet”, Journal of Life Economics, S.3(3), ss.77-100.
• ATMAN, Ümit Can (2003), “Kadına Yönelik Şiddet; Cinsel Taciz / Irza Geçme”, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, S.12(9), ss.333-335.
• AŞKIN, Elif Özlem ve AŞKIN, Umur (2017), “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet ve Yoksulluk İlişkisi: Aile İçi Şiddet Mağduru Kadınlar Üzerine Bir Araştırma”, Kapadokya Akademik Bakış Cappadocia Academic Review, S.1(2), ss.16-37.
• BİLGİN ŞAHİN, Berna ve ERBAY DÜNDAR, Pınar (2017), "Kadına Yönelik Şiddet ve Yaşam Kalitesi", Anadolu Psikiyatri Dergisi, S.18(3), ss.203-210.
• BİLİCAN GÖKKAYA, Veda (2009), "Türkiye'de Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.10(2), ss.167-179.
• BİLİCAN GÖKKAYA, Veda (2011), "Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet: Sivas İli (Cumhuriyet Üniversitesi) Örneği", Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, S.3(3), ss.129-145.
• BİLİCAN GÖKKAYA, Veda (2011), "Türkiye'de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.12(2), ss.101-112.
• BİLİCAN GÖKKAYA, Veda (2014), "Cam Tavan, Kadın ve Ekonomik Şiddet", International Journal of Social Science, S.2(26), ss.371-383.
• BONOMI, Amy E., THOMPSON, Robert Smith, ANDERSON, Melissa, RAID, Robert J., CARRELL, David, DIMER, Jane Ann, RIVARA, Frederick P. (2006), "Intimate Partner Violence and Women's Physical, Mental and Social Functioning", American Journal of Preventive Medicine, S.30(6), ss.458-466.
• CAN GÜRKAN, Özlem ve COŞAR, Fatma (2009), "Ekonomik Şiddetin Kadın Yaşamındaki Etkileri", Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, S.2(3), ss.124-129.
• ÇALIŞKAN, Hande ve ÇEVİK, Emrah İsmail (2018), “Kadına Yönelik Şiddetin Belirleyicileri: Türkiye Örneği”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, S.7(14), ss.218-233.
• ÇEPNİ, Salih (2010), Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, (Yazarın Kendi Yayını), Trabzon, 5. Baskı.
• DEMİRER, Temel (2007), “Kadın Sorunundan Kareler”, Küreselleşme, Kadın ve Yeni Ataerki (Ed. Sibel Özbudun, Cahide Sarı, Temel Demirer), Ütopya Yayınları, Ankara, ss.1-227.
• DILLON, Gina; HUSSAIN, Rafat; LOXTON, Deborah; RAHMAN, Saifur (2013), “Mental and Physical Health and Intimate Partner Violence against Women: A Review of the Literature”, International Journal of Family Medicine, ss.1-15.
• DİNDAŞ, Hamide (2008), "Kadina Yönelik Eş Şiddetinin Sosyoekonomik Durum ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi", Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlik Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• ERBİL, Nilüfer ve PASİNLİOĞLU, Türkan (2004), "Kadının Ailede Karar Vermeye Etkisi", Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, S.7(2), ss.1-11.
• ERSOY, Ali Fuat ve ERSOY, Yasemin (2018), "Kadınların Çalışma Hayatına İlişkin Görüşleri", 2.Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı, S.2(5), ss.339-350.
• EŞKİNAT, Rana (2013), "Türkiye'de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet (Boşanmış Kadınlara Yönelik Araştırma)", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.37, ss.289-302.
• FAWOLE, Olufunmilayo (2008), "Economic Violence to Women And Girls", Trauma Violence Abuse Online First, S.9(3), ss.167-177.
• GENÇ, Yusuf, ALTIPARMAK, İpek Beyza ve USTABAŞI GÜNDÜZ, Dilara (2019), "Kadına Yönelik Şiddetin Erkekler Tarafından Değerlendirilmesi: Sakarya Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.21(2), ss.391-408.
• GULJAN, Dönmez, ŞİMŞEK, Hatice ve GÜNAY, Türkan (2012), “Evli Erkeklerde Eşlerine Yönelik Şiddet ve İlişkili Etmenler”, Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, S.10(3), ss.151-159.
• GÜLPINAR, Dilara Balcı ve KANDEMIRCI, Duygu (2013), “Evimin Kadını, Çocuklarımın Anası: Emekçi Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Türkiye Sinemasındaki Sunumu”, Nişantaşı University Journal Of Social Sciences, S.1(1), ss.28-44.
• GÜRKAN, Özlem ve COŞAR, Fatma (2009), “Ekonomik Şiddetin Kadın Yaşamındaki Etkileri”, Uluslararası Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 5-7 Mart, Sakarya.
• HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTLERİ ENSTİTÜSÜ (2003), Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), Hacettepe Üniversitesi Yayını, Ankara.
• HAN ALMIŞ, Behice, KOYUNCU KÜTÜK, Emel, GÜMÜŞTAŞ, Funda ve ÇELİK, Mustafa (2018), "Kadınlarda Ev İçi Şiddet İçin Risk Faktörleri ve Ev İçi Şiddete Uğrayan Kadınlarda Ruhsal Bozulmanın Belirleyicileri", Nöro Psikiyatri Arşivi, S.55, ss.67-72.
• HARCAR, Tijen, ÇAKIR, Özlem, SÜRGEVİL, Olca ve BUDAK, Gönül (2008), "Kadına Yönelik Şiddet ve Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddetin Durumu", Toplum ve Demokrasi Dergisi, S.2(4), ss.51-70.
• HİNDİN, Michelle ve ADAİR, Linda (2002), "Who’s at Risk? Factors Associated with Intimate Partner Violence in the Philippines", Social Science and Medicine, S.55, ss.1385-1399.
• İÇLİ, Tülin Günşen (1994), "Aile İçi Şiddet: Ankara - İstanbul ve İzmir Örneği", Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.11(1-2), ss.7-20.
• KAZGAN, Gülten (1979), "Türk Ekonomisinde Kadınların İş Gücüne Katılması, Meslek Dağılımı, Eğitim Düzeyi ve Sosyo-Ekonomik Statüsü", Türk Toplumunda Kadın (Ed. Nermin ABADAN UNAT), Sosyal Bilimler Yayını, Ankara, ss.155-189.
• KERNIC, Mary A., WOLF Marsha E., HOLT Victoria L., McKNIGHT Barbara, HUEBNER, Colleen E., RIVARA, Frederick P. (2003), "Behavioral Problems Among Children Whose Mothers Are Abused By An Intimate Partner", Child Abuse Negl, S.27, ss.1231–1246.
• KILIÇ, Dilek ve ÖZTÜRK, Selcen (2014), “Türkiye’de Kadınların İş Gücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Önerileri: Bir Ampirik Uygulama”, Türkiye Amme İdaresi Dergisi, S.47(1), ss.107-130.
• KORKMAZ, Adem ve KORKUT, Gülsüm (2012), “Türkiye'de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.17(2), ss.41-65.
• KÖSE, Aslı ve BEŞER, Ayşe (2007), "Kadının Değiştirilebilir Yazgısı “Şiddet”", Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, S.10(4), ss.114-121.
• KRUG, Etienne, DAHLBERG, Linda, MERCY, James, ZWİ, Anthony, ve LOZANO, Rafael (2002), World Report on Violence and Health, World Health Organization, Geneva.
• KUZGUN, Yıldız ve SEVİM, Seher (2004), "Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, S.37(1), ss.14-27.
• ÖKTEN, Şevket (2009), “Toplumsal Cinsiyet ve Iktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Toplumsal Cinsiyet Düzeni”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.2(8), ss.302-312.
• ÖZÇATAL, Elif Özlem (2011), "Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına Katılımı", Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.1(1), ss.21-39.
• ÖZTÜRK, Özlem, ÖZTÜRK, Özkan ve TAPAN, Birkan (2016), "Kadına Yönelik Şiddetin Kadın ve Toplum Sağlığı Üzerine Etkileri", Sağlık Akademisyenleri Dergisi, S.3(4), ss.139-144.
• PAGANO, Marcello ve GAUVREAU, Kimberlee (1993), Sampling Theory, Duxbury Press, California.
• RİGER, Stephanie ve KRİEGLSTEİN, Maryann (2000), "The Impact of Welfare Reform on Men's Violence against Women", American Journal Of Community Psychology, S.46, ss.631-647.
• STEWART, Donna E. ve ROBINSON, Gail Erlick (1998), "A Review of Domestic Violence And Women’s Mental Health", Arch Womens Ment Health, S.1, ss.83–89
• SUBAŞI, Nüket ve AKIN, Ayşe (2011), "Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları", Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (HUKSAM) Kurumsal Web Sayfası, http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/kadina_yon_siddet.pdf (Erişim Tarihi: 03.06.2019).
• T. C. BAŞBAKANLIK KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2014), “Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması”, E-Rapor, http://tkaa2014.kadininstatusu.gov.tr/
• TATLI, Halim ve KOÇ, Beşir (2017), "Çalışan Kadın Bakış Açısıyla Kadınların İş ve Aile Yaşamında Karşılaştığı Sorunlar Hakkında Bir Uygulama", İktisadiyat Dergisi, S.1(1), ss.145-170.
• THOMPSON, Linda ve WALKER, Alexis (1989), "Gender in Families: Women and Men in Marriage, Work, and Parenthood" , Journal of Marriage and The Family, S.51(4), ss.845-871.
• TNSA - HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTLERİ ENSTİTÜSÜ (2004), 2003 Yılı Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Raporu, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Yayını, Ankara, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/pdf/TNSA2003-AnaRapor.pdf (Erişim Tarihi: 03.06.2019).
• TUİK - TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2019), “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet”, E-Rapor, http://rapory.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi : 15.11.2019).
• ULUOCAK, Şeref, GÖKULU, Gökhan ve BİLİR, Olgun (2014), "Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesinde Stratejik Bir Başlangıç Noktası: Partner Şiddeti", International Journal of Human Sciences, S.11(2), ss.362-387.
• WHO - WORLD HEALTH ORGANIZATION (2005), Multi-Country Study on Women’s Health And Domestic Violence Against Women: REPORT - Initial Results On Prevalence, Health Outcomes And Women’s Responses, WHO Publications, Geneva.
• YANIK, Aygül, HANBABA, Zeynep, SOYGÜR, Sevinç, AYALTI, Büşra ve DOĞAN, Meral (2014), “Kadına Yönelik Şiddet Davranışlarının Değerlendirilmesi: Türkiye’den Kanıt”, Electronic Journal of Vocational Colleges, S.4, ss.104-111.
• YAVAŞ, Dilek ve ERSOY, Ali Fuat (2016), "Kadına Yönelik Şiddet ve Sosyal Hizmet", Karınca Kooperatif Postası, S.83(960), ss.3-10.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
• YILMAZ, Emel Bahadır ve ÖZ, Fatma (2017), Kadın Hastaların Ekonomik Şiddete İlişkin Deneyimleri ile Kadının Çalışmasına Yönelik Tutumları”, Balikesir Sağlik Bilimleri Dergisi, S.6(3), ss.97-103.