Mineral Composition Of Some Macrofungi Widely Available in the Kestel Region (Kadınhanı-Konya)

Yıl 2022, , 47 - 58, 30.12.2022

Raziye Büşra Aydemir , Giyasettin Kaşık , Celaleddin Öztürk , Sinan Alkan

https://doi.org/10.30708/mantar.1206667

Öz

In this study, it was aimed to examine the macrofungi that are widely grown in Kestel Region (Kadınhanı-Konya) and the mineral compositions in the soil they grow and the correlation between them. For this purpose, the macrofungi identified as a result of field studies in the region are “Macrolepiota procera (Scop.) Singer (Umbrella Mushroom), Suillus collinitus (Fr.) Kurtze (Spotted Sponge Mushroom), Boletus edulis Bull. (Born Mushroom)” species. Soil samples of the mushroom samples and the substrates they grow were taken separately in polyethylene bags and brought to the laboratory. In the mineral matter analysis of macrofungi and soil samples, the presence of 15 elements was investigated at the rate of PPB (Parts Per Billion=One in a Billion) using ICP-MS device. As a result of the studies, it was determined that the concentrations of the elements in the soil and the element concentrations in the mushroom samples showed a positive correlation. Therefore, it has been evaluated that the consumption of macrofungi grown in areas with heavy metal pollution or industrial pollution is not suitable for health.

Anahtar Kelimeler

Macrolepiota procera, Suillus collinitus, Boletus edulis, Mineral matter, Kestel Forest

Proje Numarası

21201045

Kestel Bölgesinde(Kadınhanı-Konya) Yaygın Olarak Bulunan Bazı Makromantarların Mineral Kompozisyonu

Öz

Bu çalışmada Kestel Bölgesinde (Kadınhanı-Konya) yaygın olarak yetişen makromantarların ve yetiştikleri topraktaki mineral kompozisyonları ve aralarındaki korelasyonun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu maksatla bölgede yapılan arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen makrofunguslar “Macrolepiota procera (Scop.) Singer (Şemsiye Mantarı), Suillus collinitus (Fr.) Kurtze (Benekli Süngermantarı), Boletus edulis Bull. (Çörek Mantarı)” türleridir. Arazi çalışmalarında elde edilen mantar örneklerinin ve yetiştikleri substratlara ait toprak örnekleri ayrı ayrı polietilen torbalar içinde alınarak, laboratuvar getirilmiştir. Makromantarların ve toprak örneklerinin mineral madde analizinde ICP-MS cihazı kullanılarak 15 elementin varlığı PPB(Parts Per Billion=Milyarda bir) oranında araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda toprakta bulunan elementlerin yoğunlukları ile mantar örneklerindeki element yoğunlukları pozitif yönde korelasyon gösterdiği tespit edilmiştir. Bundan dolayı ağır metal kirliliği veya endüstriyel kirlilik bulunan alanlarda yetişen makromantarların besin olarak tüketilmelerinin sağlık açısından uygun olmadığı yönünde değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Macrolepiota procera, Suillus collinitus, Boletus edulis, Mineral Madde, Kestel Ormanı, Kadınhanı, Konya

Destekleyen Kurum

SÜ BAP

Proje Numarası

21201045

Teşekkür

Bu araştırma Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü tarafından 21201045 numaralı proje kapsamında finansal olarak desteklenmiştir. Kuruma teşekkür ederiz

Kaynakça

• Akgül, H., Sevindik, M., Akata, I., Altuntaş, D., Bal, C. ve Doğan, M., 2016, Macrolepiota procera (Scop.) Singer. Mantarının Ağır Metal İçeriklerinin ve Oksidatif Stres Durumunun Belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 504-508.
• Alkan, S., Kaşık, G. ve Öztürk, C., 2020, An Investigation of Heavy Metal Accumulation in Macrofungi Around the Seydisehir District, Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 20 (2), 143-157.
• Bengü, A. Ş., Yılmaz, H. Ç., Türkekul, İ. ve Hakan, I., 2019, Doğadan toplanan ve kültürü yapılan Pleurotus ostreatus ve Agaricus bisporus mantarlarının toplam protein, vitamin ve yağ asidi içeriklerinin belirlenmesi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6 (2), 222-229.
• Bernaś, E., Jaworska, G. ve Kmiecik, W., 2006, Storage and processing of edible mushrooms, Acta Scientiarum Polonorum Technologia Alimentaria, 5 (2), 5-23.
• Chen, X.-H., Zhou, H.-B. ve Qiu, G.-Z., 2009, Analysis of several heavy metals in wild edible mushrooms from regions of China, Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 83 (2), 280-285.
• Çalışkan, Z., 2022, Rasyonel Dünyada Ekolojik İrrasyonelite: Jurassıc Park Filmi Serisi Örneği, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (11), 73-100.
• Çamurcu, H., 2005, Dünya Nüfus Artışı Ve Getirdiği sorunlar, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (13), 87-105.
• Demirbaş, A., 2001, Concentrations of 21 metals in 18 species of mushrooms growing in the East Black Sea region, Food Chemistry, 75 (4), 453-457.
• Dursun, N., Özcan, M. M., Kaşık, G. ve Öztürk, C., 2006, Mineral contents of 34 species of edible mushrooms growing wild in Turkey, Journal of the Science of Food and Agriculture, 86 (7), 1087-1094.
• Falandysz, J., Szymczyk, K., Ichihashi, H., Bielawski, L., Gucia, M., Frankowska, A. ve Yamasaki, S.-I., 2001, ICP/MS and ICP/AES elemental analysis (38 elements) of edible wild mushrooms growing in Poland, Food Additives & Contaminants, 18 (6), 503-513.
• Falandysz, J. ve Borovička, J., 2013, Macro and trace mineral constituents and radionuclides in mushrooms: health benefits and risks, Applied Microbiology and Biotechnology, 97 (2), 477-501.
• Feeney, M. J., Miller, A. M. ve Roupas, P., 2014, Mushrooms—Biologically distinct and nutritionally unique: Exploring a “third food kingdom”, Nutrition today, 49 (6), 301.
• Gençcelep, H., Uzun, Y., Tunçtürk, Y. ve Demirel, K., 2009, Determination of mineral contents of wild-grown edible mushrooms, Food Chemistry, 113 (4), 1033-1036.
• Gökçe, K. ve Uzmay, A., 2015, Gıda Güvencesi Ve Gıda Güvenliği: Kavramsal Çerçeve, Gelişmeler ve Türkiye, Tarım Ekonomisi Dergisi, 21 (1 ve 2), 39-48.
• Gürgen, A., Yıldız, S., Çevik, U. ve Yıldız, Ü. C., 2018, Assessment of Metal Contents in Hydumrufescens, Macrolepiota procera Mushrooms Collected from Turkey, Kastamonu University J. of Engineering and Sciences, 4 (2), 15-21.
• Hakan, I., Bengü, A. Ş., Yılmaz, H. Ç., Yılmaz, N. ve Türkekul, İ., 2020, İki Rhizopogon türünün yağ asidi profili ve mineral içerikleri üzerine bir araştırma, Acta Biologica Turcica, 33 (4), 237-243.
• Hawksworth, D. L., Kirk, P., Sutton, B. C. ve Pegler, D., 1996, Ainsworth & Bisby's dictionary of the fungi, Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 38, 272-272.
• Hawksworth, D. L., 2001, The magnitude of fungal diversity: the 1· 5 million species estimate revisited, Mycological research, 105 (12), 1422-1432.
• Hayri, B., Ergün, N. ve Özçubukçu, S., 2012, Antakya (Hatay)’dan toplanan bazı makrofungus türlerinde ağır metal birikimi ve mineral tayini, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (1), 5-6.
• Hüseyin, D. H., Aydin, Ş. M., Refik, U., Celaleddin, Ö. ve Ümmühan, Ç., 2006, Contents of metals in some wild mushrooms, Biological Trace Element Research, 110 (1), 79-94.
• İlker, A., Alkan, S. ve Kaşık, G., 2019, Çorum İli’nden toplanan Agaricaceae familyasına ait bazı mantarlarda ağır metal birikiminin belirlenmesi, Mantar Dergisi, 10 (1), 48-55.
• Isildak, Ö., Turkekul, I., Elmastas, M. ve Tuzen, M., 2004, Analysis of heavy metals in some wild-grown edible mushrooms from the middle black sea region, Turkey, Food Chemistry, 86 (4), 547-552.
• Işıloğlu, M., Yılmaz, F. ve Merdivan, M., 2001, Concentrations of trace elements in wild edible mushrooms, Food Chemistry, 73 (2), 169-175.
• Kalač, P. ve Svoboda, L. r., 2000, A review of trace element concentrations in edible mushrooms, Food Chemistry, 69 (3), 273-281.
• Kalač, P., 2009, Chemical composition and nutritional value of European species of wild growing mushrooms: A review, Food Chemistry, 113 (1), 9-16.
• Kalač, P., 2013, A review of chemical composition and nutritional value of wild‐growing and cultivated mushrooms, Journal of the Science of Food and Agriculture, 93 (2), 209-218.
• Kalyoncu, F., Kalmış, E. ve Solak, M., 2008, Bazı makrofungus türlerine ait misellerin farklı kültür ortamlarındaki gelişim hızlarının belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12 (2).
• Karapınar, H. S., Uzun, Y. ve Kılıçel, F., 2017, Mineral contents of two wild morels, Anatolian J. of Botany, 1 (2), 32-36.
• Kaya, A. ve Bag, H., 2010, Trace element contents of edible macrofungi growing in Adiyaman, Turkey, Asian Journal of Chemistry, 22 (2), 1515.
• Kosanić, M., Ranković, B., Rančić, A. ve Stanojković, T., 2016, Evaluation of metal concentration and antioxidant, antimicrobial, and anticancer potentials of two edible mushrooms Lactarius deliciosus and Macrolepiota procera, Journal of food and drug analysis, 24 (3), 477-484.
• Krupodorova, T. ve Sevindik, M., 2020, Antioxidant potential and some mineral contents of wild edible mushroom Ramaria stricta, AgroLife Scientific Journal, 9 (1), 186-191.
• Mallikarjuna, S., Ranjini, A., Haware, D. J., Vijayalakshmi, M., Shashirekha, M. ve Rajarathnam, S., 2013, Mineral composition of four edible mushrooms, Journal of Chemistry, 2013.
• Mendil, D., Uluözlü, Ö. D., Tüzen, M., Hasdemir, E. ve Sarı, H., 2005, Trace metal levels in mushroom samples from Ordu, Turkey, Food Chemistry, 91 (3), 463-467.
• Öztürk, C., Kaşık, G. ve Yıldız, Y. K., 2000, Hınıs ve Karaçoban (Erzurum) ilçelerinin makrofungusları üzerinde taksonomik çalışmalar, Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 1 (16), 1-3.
• Pekşen, A., 2013, Mantarların insan hayatı ve sağlığındaki yeri, Bahçe Haber, 2 (1), 10-15.
• Pekşen, A. ve Kaplan, M., 2017, Ordu ilinin ekonomik öneme sahip yenilebilen doğa mantarları, Akademik Ziraat Dergisi, 6, 335-342.
• Radulescu, C., Stihi, C., Busuioc, G., Gheboianu, A. I. ve Popescu, I. V., 2010, Studies concerning heavy metals bioaccumulation of wild edible mushrooms from industrial area by using spectrometric techniques, Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 84 (5), 641-646.
• Rai, R., 2004, Production of edible fungi, Fungal Biotechnology in Agricultural, Food, and Environmental Applications, 21, 233-246.
• Rajewska, J. ve Bałasińska, B., 2004, Biologically active compounds of edible mushrooms and their beneficial impact on health, Postepy higieny i medycyny doswiadczalnej (Online), 58, 352-357.
• Ramazan, E., Süren, T. ve Kızıleli, M., 2017, Gastronomik açıdan Türkiye’de yenilebilir yabani mantarlar üzerine kavramsal bir değerlendirme, Turizm Akademik Dergisi, 4 (2), 77-89.
• Sesli, E. ve Tüzen, M., 1999, Levels of trace elements in the fruiting bodies of macrofungi growing in the East Black Sea region of Turkey, Food Chemistry, 65 (4), 453-460.
• Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F., Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, H., Aktaş, S., Alkan, S., Allı, H., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H. H., Erdoğdu, M., Ergül, C. C., Eroğlu, G., Giray, G., Halikî Uztan, A., Kabaktepe, Ş., Kadaifçiler, D., Kalyoncu, F., Karaltı, İ., Kaşık, G., Kaya, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Y., Uzun, Y. ve Yoltaş, A., 2020, Türkiye Mantarları Listesi, İstanbul, ANG Vakfı Yayınları, p.
• Sevindik, M., Akgül, H., Günal, S. ve Doğan, M., 2016, Pleurotus ostreatus’ un doğal ve kültür formlarının antimikrobiyal aktiviteleri ve mineral madde içeriklerinin belirlenmesi, Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 16 (1).
• Siwulski, M., Sobieralski, K. ve Sas-Golak, I., 2014, Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów, Żywność Nauka Technologia Jakość, 21 (1).
• Şimşek, A. ve Önek, Ü. M., 2021, Yenilebilir Mantar Tüketimi Ve Yemekleri Üzerine Bir İnceleme: Kastamonu Örneği.
• Turkekul, I., Elmastas, M. ve Tüzen, M., 2004, Determination of iron, copper, manganese, zinc, lead, and cadmium in mushroom samples from Tokat, Turkey, Food Chemistry, 84 (3), 389-392.
• Tüysüzoğlu, B. ve Gülsaçan, M., 2004, Türkiye’de GDO, Bilim ve Teknik, 443, 36-43.
• Tüzen, M., Özdemir, M. ve Demirbaş, A., 1998a, Heavy metal bioaccumulation by cultivated Agaricus bisporus from artificially enriched substrates, Zeitschrift für Lebensmitteluntersuchung und-Forschung A, 206 (6), 417-419.
• Tüzen, M., Özdemir, M. ve Demirbaş, A., 1998b, Study of heavy metals in some cultivated and uncultivated mushrooms of Turkish origin, Food Chemistry, 63 (2), 247-251.
• Tüzen, M., 2003, Determination of heavy metals in soil, mushroom and plant samples by atomic absorption spectrometry, Microchemical Journal, 74 (3), 289-297.
• Uzun, Y., Genccelep, H., Kaya, A. ve Akcay, M. E., 2011, The Mineral Contents of Some Wild Edible Mushrooms, Ekoloji Dergisi, 20 (80).
• Yamaç, M., Yıldız, D., Sarıkürkcü, C., Çelikkollu, M. ve Solak, M. H., 2007, Heavy metals in some edible mushrooms from the Central Anatolia, Turkey, Food Chemistry, 103 (2), 263-267.