İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 607 - 639, 30.12.2021

Mesut Düzce

https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.1016848

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin dinî eğilimlerini belirlemeye odaklanmaktadır. Çalışmada öğrencilerin dinî eğilimleri tasavvufî, modernist, siyasal ve selefi din anlayışları olmak üzere dört kategori açısından ele alındı. Nicel bir yöntemle yürütülmüş olan bu çalışmada betimsel tarama modeli ve karşılaştırmalı ilişkisel model kullanılmıştır. Bu çerçevede öğrencilerin ilgi duydukları İslâm anlayışları; cinsiyet, aile gelir düzeyi, mezun olunan lise türü, sınıf, İlahiyat Fakültelerinde eğitimin karma ya da tek cinsiyete dayalı mı olması gerektiği ve öğrencilerin İlahiyat Fakültelerindeki ders gruplarından hangilerine yakınlık duydukları gibi farklı değişkenler üzerinden ölçülmeye çalışıldı. Araştırmanın evreni 2020-2021 eğitim - öğretim yılında İlahiyat Fakültesinde okuyan Hazırlık Sınıfı dışındaki 979 öğrenciyi kapsamaktadır. Örneklem grubu ise farklı sınıflardan ankete cevap veren 441 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada bilgi toplama kaynağı olarak, kişisel bilgi formu ve 15 maddelik “İslâm Anlayışı Ölçeği” kullanıldı. Araştırma sonucunda Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin İslâm anlayışlarında tasavvufî İslam anlayışı yönünde bir eğilimin öne çıktığı görüldü.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Tasavvufi İslam, Modernist İslam, Siyasal İslam, Selefi İslam

Kaynakça

• Akkır, Ramazan. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışları: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği”. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2, 443-472.
• Akyüz, Niyazi. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2007.
• Akyüz, Niyazi. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı Ölçeği Üzerine Bir Pilot Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/1 (01 Nisan 2002), 123-134. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000082
• Amman, Mehmet Tayfun. “Anlamak ve Arınmak: Sosyoloji ile Tasavvuf Arasında Köprülerin Kurulması”. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi 1/1 (01 Şubat 2017), 18-22.
• Aşlamacı, İbrahim. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İslâm Anlayışları Üzerine Bir İnceleme (İnönü Üniversitesi Örneği)”. İslam ve Yorum II. ed. Fikret Karaman. 457-483. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2018.
• Aydın, Mehmet S. “Fazlur Rahman ve İslâm Modernizmi”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 4/4 (1990), 273-284.
• Aydın, Mehmet S. “Rasyonel Düşünce ve İslâm Modernizmi”. I. İslam Düşüncesi Sempozyumu. ed. Mehmet Bekaroğlu. 147-154. İstanbul: Beyan Yayınları, 1995.
• Cutting, Marsha - Walsh, Michelle. “Religiosity Scales: What Are We Measuring in Whom?” Archive for the Psychology of Religion 30/1 (01 Ocak 2008), 137-154. https://doi.org/10.1163/157361208X317006
• Fichter, Joseph H. “Sociological Measurement of Religiosity”. Review of Religious Research 10/3 (1969), 169-177. https://doi.org/10.2307/3510744
• Haddad, Yvonne Y. vd. The Contemporary Islamic Revival: A Critical Survey and Bibliograpy. Westport: Greenwood, 1991.
• Hıdır, Özcan. “‘Radikal-entegrist’ selefîlik neden Batı’da yükseliyor?” Anadolu Ajansı. Erişim 29 Ekim 2021.
• https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/radikal-entegrist-selefîlik-neden-bati-da-yukseliyor/740850
• İşcan, Mehmet Zeki. “Tarih Boyunca Selefî Söylem”. İlahiyat Akademi 1-2 (19 Ekim 2015), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilak/106559
• Kayhan, Mutlu. “Bir Dindarlık Ölçeği (Sosyoloji’de Yöntem Üzerine Bir Tartışma)”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 3/4 (1989), 194-199.
• Khan, Muqtedar. “What Is Political Islam?” E-International Relations (2014). https://www.e-ir.info/2014/03/10/what-is-political-islam/
• Kirman, Mehmet Ali. Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2011.
• Koca, Ferhat. “İslam Düşünce Tarihinde Selefilik: Tarihsel Serüveni ve Genel Karakteristiği”. İlahiyat Akademi 1-2 (19 Ekim 2015), 15-70. https://dergipark.org.tr/en/pub/ilak/106560
• Krämer, Gudrun. “Political Islam”. Encyclopedia of Islam and the Muslim World. ed. Richard C. Martin. 2/536-540. New York: Macmillan, 2004.
• Kutlu, Sönmez. Çağdaş İslamî Akımlar. Ankara: Fecr Yayınları, 2008.
• Öngören, Reşat. “Şeyh”. TDV İslam Ansiklopedisi. 39/50-52. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
• Öngören, Reşat. “Tasavvuf”. TDV İslam Ansiklopedisi. 40/119-126. Ankara: TDV Yayınları, 2011. /tasavvuf
• Prasad, Durga M. S. - Narayan, K.A. “Strengths and Weaknesses of Online Surveys”. Journal of Humanities and Social Sciences 5/5 (2019), 31-38.
• Roy, Olivier. Siyasal İslam’ın İflası. çev. Cüneyt Akalın. İstanbul: Metis Yayınları, 1993.
• Sambur, Bilal. “Bir fundamentalist ideoloji: Selefilikten Selefizme”. ŞARKUL AVSAT. Erişim 29 Ekim 2021. https://turkish.aawsat.com/home/article/2537856/profdr-bilal-sambur/bir-fundamentalist-ideoloji-selefilikten-selefizme
• Sönmez, Mustafa. “İslâm Modernizminin Doğuşu ve İki Önemli Temsilcisi (Afgânî ve Abduh’un Modernist Yönlerine Kısa Bir Bakış)”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 (30 Aralık 2002), 147-172. https://dergipark.org.tr/en/pub/atauniilah/36322
• Taş, Kemaleddin. “Dindarlığın Kriterleri Üzerine Tipolojik Bir Araştırma”. Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi. 175-206. Adana: Karahan Kitapevi, 2006.
• Tavşancıl, Ezel. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2002.
• Uysal, Veysel. “İslamî Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 8/3-4 (1995), 263-271. http://www.islamiarastirmalar.com/magazine/en-islm-dindarlIk-olcegi-cizerine-bir-pilot-calIsma-457.html?page=archive
• Voll, John O. “Salafiyya”. Encyclopedia of Islam and the Muslim World. ed. Richard C. Martin. 2/608-610. New York: Macmillan, 2004.
• Yakut, İdris - Taş, Kemaleddin. “İran’da Üniversite Öğrencilerinin Din Anlayışı Üzerine Bir Ölçek Çalışması”. Journal of International Social Research 13/(13/72) Theology (01 Ocak 2020), 1025-1032. https://doi.org/10.17719/jisr.10915 Yapıcı, Asım. “Cinsiyete Göre Farklılaşan Dindarlıklar ve Kadınlarda Dinsel Yaşamın Farklı Görüntüleri”. Dini Araştırmalar 19/49 (24 Kasım 2016), 131-161. https://doi.org/10.15745/da.268813
• “YÖK Universiteler”. Erişim 22 Ekim 2021. https://www.yok.gov.tr/universiteler/universitelerimiz
• “Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi”. Erişim 30 Ekim 2021. https://istatistik.yok.gov.tr/