Alternatif Kuramsal Bakış Açılarıyla Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: Özel Sayı, 138 - 162, 31.12.2023

Başar Baysal

https://doi.org/10.14782/marmarasbd.1375885

Öz

Uluslararası Güvenlik Uluslararası İlişkiler disiplinin ortaya çıkmasında kurucu bir role sahip bir çalışma alanıdır. Bu alan Uluslararası İlişkiler Disiplini içerisinde her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Bu çalışma Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramını geniş bir perspektiften incelemeyi amaçlamaktadır. Bu maksatla çalışmanın Uluslararası Güvenlik Kavramına farklı bakış açılarını içermesi hedeflenmiştir. Çalışma ilk bölümünde güvenlik tanımlaması üzerinde durmakta ve güvenliği tanımlamak için cevaplanması gereken beş temel soru öne sürmektedir. Bu sayede güvenlik tanımlamasına ek olarak farklı güvenlik yaklaşım ve kuramlarının bu sorulara verilen cevaplardaki farklılıklar üzerinden geliştiği ifade edilerek farklı güvenlik yaklaşımlarının irdelenebileceği de bir çerçeve ortaya konulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümü Uluslararası İlişkilerde Güvenlik kavramının dönüşümünü ortaya koymaktadır. Bu bölümde özellikle Geleneksel Güvenlik yaklaşımının darlığından kaynaklanan tatminsizlik ve Eleştirel Güvenlik Çalışmalarının ortaya çıkması süreci güvenliğin derinleşmesi ve genişlemesi başlıları altında irdelenmiştir. Çalışmanın ana bölümünü oluşturan üçüncü bölümde ise Uluslararası İlişkilerde Güvenlik kavramına olan farklı kuramsal bakışlar ortaya konulmuştur. Bu bölümde, bir önceki bölümle uyumlu olarak öncelikle Geleneksel Güvenlik yaklaşımları olarak görülebilecek Realizm ve Liberalizm’in güvenlik kavramına bakışı açıklanmış sonrasında ise Yeni Güvenlik Çalışmaları kapsamında üç temek eleştirel güvenlik okuluna ve Feminist ve Postkolonyal Güvenlik yaklaşımlarına değinilmiştir. Son olarak farklı güvenlik yaklaşımlarının aynı konulara nasıl yaklaştığını somut olarak gösterebilmek maksadıyla çevresel güvenlik ve göç konularına güvenlik perspektifinden farklı bakış açıları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik, Eleştirel Güvenlik Çalışmaları, Güvenlikleştirme, Güvenlik Kuramları, Geleneksel Güvenlik

Etik Beyan

Makale kuramsal olup Etik kurul raporu alınmasını gerektiren bir çalışma değildir.

Kaynakça

• Aradau, C. (2004). Security and the Democratic Scene: Desecuritization and Emancipation. Journal of International Relations and Development, 7(4), 388-413.
• Ashley, R. K. (1981). Political Realism and Human Interests. International Studies Quarterly, 25(2), 204-236.
• Baldwin, D. A. (1997). The Concept of Security. Review of International Studies, 23(1), 5-26.
• Balzacq, T. (2005). The Three Faces of Securitization: Political Agency, Audience and Context. European Journal of International Relations, 11(2), 171-201.
• Baylis, J., Smith, S., & Owens, P. (2008). The Globalization of World Politics. Oxford: Oxford University Press.
• Baysal, B. & Lüleci, Ç. (2015). Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme Teorisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11(22), 61-96.
• Baysal, B. (2020). 20 Years of Securitization: Strengths, Limitations and A New Dual Framework. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 17(67), 3-20.
• Baysal, B. (2021). İklim Değişikliği Bir Güvenlik Sorunu mudur? Türkiye Verimlilik Dergisi, 14, 54.
• Baysal, B. (2022). Güvenlik Kavramı ve Güvenliğin Dönüşümü. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 1-10). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baysal, B. (2022b). Güvenlik Dışılaştırma. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 107-128). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baysal, B., & Karakaş, U. (2017). Climate Change and Security: Different Perceptions, Different Assroaches. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Özel Sayı: Paris İklim Zirvesi ve Yansımaları, 21-44.
• Behnke, A. (2006). No Way Out: Desecuritization, Emancipation and the Eternal Return of the Political - a Reply to Aradau. Journal of International Relations and Development, 9(1), 62-69.
• Bigo, D. (2013). International Political Sociology. İçinde P. Williams (der.), Security Studies: An Introduction (ss. 120-134). London: Routledge.
• Bilgin, P. (2010). Güvenlik Çalışmalarında Yeni Açılımlar: Yeni Güvenlik Çalışmaları. SAREM Journal of Strategic Studies, 8(14), 69-96.
• Birdişli, F. (2014). Eleştirel Güvenlik Çalışmaları Kapsamında Frankfurt Okulu ve Soğuk Savaş Sonrası Güvenlik Sorunlarına Eleştirel Bir Yaklaşım: Galler Ekolü. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 10(20), 229-256.
• Blanchard, E. M. (2003). Gender, International Relations, and the Development of Feminist Security Theory. Journal of Women in Culture and Society, 28(4), 1289-1312.
• Booth, K. (1991). Security and emancipation. Review of International Studies, 17(4), 313-326.
• Booth, K. (2004). Realities of security: Editor's introduction. International Relations, 18(1), 5-8.
• Buzan, B., & Hansen L. (2007). Editors’ introduction. İçinde B. Buzan & L. Hansen (der.), International security, (ss. xvii-xl). London: Sage Publications.
• Buzan, B., & Wæver, O. (2003). Regions and powers. Cambridge: Cambridge University Press.
• Buzan, B., Wæver, O., & De Wilde, J. (1998). Security: A New Framework for Analysis. Boulder: Lynne Rienner Pub.
• Buzan, B. (1991). People, States and Fear: An Agenda for International Security Studies in the Post-Cold War Era. Boulder: Lynne Rienner Pub.
• C.a.s.e. Collective. (2006). Critical Approaches to Security in Europe, A Networked Manifesto. Security Dialogue, 37(4), 443-487.
• Ceydilek, E. (2022). Postyapısalcı Güvenlik Çalışmaları. İçinde Başar Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 67-76). Istanbul: Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dikmen Alsancak, N. (2022). Postkolonyal Güvenlik Yaklaşımları. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 77-88). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dikmen-Alsancak, N., & Küçük, M. (2022). Güvenliğe Postkolonyal Bakış: Avrupa-Merkezci Güvenlik Anlayışlarının Eleştirisi. İçinde B. Esen & B. Baysal (der.), Eleştirel Güvenlik ve Türkiye (ss. 41-72). Ankara: İletişim Yayınları.
• Doyle, M. W. (1983). Kant, Liberal Legacies, and Foreign Affairs: Part I. Philosophy and Public Affairs, 12(3), 205-235.
• Doyle, M. W. (1986). Liberalism and world politics. American Journal of Political Science Review, 80(4), 1151-1169.
• Dunne, T. and Schmidt, B.C. (2020). Realism. İçinde J. Baylis, S. Smith, ve P. Owens (der.), The Globalization of World Politics (ss. 130-144). Oxford: Oxford University Press.
• Elshtain, J. B. (1987). Women and War. Chicago: University of Chicago Press.
• Enloe, C. (2000). Bananas, Beaches and Bases: Making Feminist Sense of International Relations. California: University of California Press. (Orijinal hali basım tarihi: 1989)
• Esen, B. ve Baysal, B. (2022). Güvenlikleştirme ve Demokratik Gerileme İlişkisi: Türkiye Örneği. İçinde B. Esen ve B. Baysal (der.), Eleştirel Güvenlik ve Türkiye (ss. 129-162). Ankara: İletişim Yayınları.
• Gallie, W.B. (1956). Essentially Contested Concepts. Proceedings of the Aristotelian Society, 56(1), 167-198.
• Grovogui, S.N. (1996). Sovereigns, Quasi Sovereigns, and Africans: Race and Self Determination in International Law, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Hansen, L. (2012). Reconstructing desecuritization: the normative-political in the Copenhagen School and directions for how to apply it. Review of International Studies, 38(3), 525-546.
• Huysmans, J. (1995). Migrants as a Security Problem: Dangers of ‘Securitizing’ Societal Issues. İçinde R. Miles ve G. Thraenhardt (der.), Migration and European Integration: The Dynamics of Inclusion and Exclusion, (ss. 53-72). Londra: Pinter.
• Jervis, R. (1978). Cooperation Under the Security Dilemma. World Politics, 30(2), 167-214.
• Karacan, S. (2022). Göç ve Güvenlik. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik, 175-186. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Krause, K., & Williams, M. (1996). Broadening the Agenda of Security Studies: Politics and Methods. Mershon International Studies Review, 40(2), 229-254.
• Krishna, S. (1993). The Importance of Being Ironic: A Postcolonial View on Critical International Relations. Alternatives, 18(3), 385-417.
• Küçük, M. (2022). Feminist Güvenlik Çalışmaları. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (s. 97-106). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ling, L. H. M. (2002). Postcolonial International Relations: Conquest and Desire Between Asia and the West. Londra: Palgrave Macmillan.
• Lüleci-Sula, Ç. (2022). Uluslararası Siyaset Sosyolojisi ve Güvenlik(sizlik). İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (s. 141-150). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Maoz, Z. ve Russett, B. M. (1993). Normative and Structural Causes of Democratic Peace. American Political Science Review, 87(3), 624-638.
• McSweeney, B. (1999). Security, Identity and Interests: A Sociology of International Relations. Cambridge: Cambridge University Press.
• Mearsheimer, J. (1995). A Realist Reply. International Security, 20(1), 82-93.
• Mearsheimer, J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
• Miller, B. (2001). The Concept of Security: Should it be Redefined? The Journal of Strategic Studies, 24(2), 13-42.
• O'Reilly, C. (2008). Primetime Patriotism: News Media and the Securitization of Iraq. Journal of Politics and Law, 1(3), 66-72.
• Owens, P., Baylis, J., & Smith, S. (2020). Introduction: From international politics to world politics. İçinde John Baylis, Steve Smith, & Patricia Owens (der.), The globalization of world politics (8th ed., ss. 5-18). Oxford: Oxford University Press.
• Paolini, A. J. (1999). Navigating Modernity: Postcolonialism, Identity, and International Relations. Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
• Pasha, M. K. (1996). Security as Hegemony. Alternatives: Global, Local, Political, 21(3), 283-302.
• Ripsman, N.M., Jeffrey W. Taliaferro, ve Steven E. Lobell. (2016). Neoclassical Realist Theory of International Politics. New York: Oxford University Press.
• Roe, P. (2004). “Securitization and Minority Rights: Conditions of Desecuritization.” Security Dialogue, 35(3): 279-294.
• Roe, P. (2006). “Reconstructing Identities or Managing Minorities? Desecuritizing Minority Rights: A Response to Jutila.” Security Dialogue, 37(3): 425-438.
• Russett, B., Antholis, W., Ember, C., Ember, M., ve Maoz, Z. (1993). Grasping the Democratic Peace: Principles for a Post-Cold War World. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Sagan, C. (1983). Nuclear War and Climatic Catastrophe: Some Policy Implications. Foreign Affairs, 62(2), 257-292.
• Sarı, B. (2022). Liberalizm ve Güvenlik. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 23-32). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Sula, E. (2022). Realizm ve Güvenlik. İçinde B. Baysal (der.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik (ss. 11-22). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Tickner, J. A. (2008). Gender in World Politics. İçinde J. Baylis, S. Smith, & P. Owens (der.), The Globalization of World Politics (4th ed., ss. 262-277). Oxford: Oxford University Press.
• Tickner, J. A., & Sjoberg, L. (2013). Feminism. İçinde T. Dunne, M. Kurki, & S. Smith (der.), International Relations Theories: Discipline and Diversity (3rd ed., ss. 205-222). Oxford: Oxford University Press.
• True, J. (2009). Feminism. İçinde S. Burchill vd. (der.), Theories of International Relations (ss. 237-259). Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Wadley, J. D. (2010). Gendering the State: Performativity and Protection in International Security. İçinde L. Sjoberg (der.), Gender and International Security: Feminist Perspectives (ss. 38-58). London: Routledge.
• Wæver, O. (1995). Securitization and Desecuritization. İçinde R. D. Lipschutz (der.), On Security (ss. 46-86). New York: Columbia University Press.
• Wæver, O. (2000). The EU as a Security Actor: Reflections from a Pessimistic Constructivist on Post-Sovereign Security Orders. İçinde M. Kelstrup & M. C. Williams (der.), International Relations Theory and the Politics of European Integration: Power, Security and Community (ss. 250-294). London: Routledge.
• Walker, R. B. J. (2017). Only Connect: international, political, sociology. İçinde T. Başaran, E. C. İşleyen, & B. Tunçer (Der.), International Political Sociology: Transversal Lines (ss. 13-23). London: Routledge.
• Walt, S. M. (1991). The Renaissance of Security Studies. International Studies Quarterly, 35(2), 211-239.
• Walt, S.M. (1985). Alliance Formation and the Balance of World Power. International Security, 9(4), 3-43.
• Waltz, K.N. (1979). Theory of International Politics. New York: Random House.
• Wyn Jones, R. (1999). Promise: Toward a Critical Theory of Security. İçinde K. M. Fierke & R. C. Johnson (der.), Security, Strategy and Critical Theory. Boulder, Colorado: Lynne Rienner Publishers.
• Youngs, G. (2004). Feminist International Relations: A Contradiction in Terms? Or: Why Women and Gender are Essential to Understanding the World 'We' Live in. International Affairs, 80(1), 75-87.