Öz
Tiirkiye, Avrupa Ekonomik Toplulugu'na iiyelik gorii~melerinin
ba~latzlmasz i9in 31.Temmuz.1959 tarihinde resmen ba~urdu. Avrupa
Ekonomik Toplulugu ile Tiirkiye arasmda ortaklzk kurulmasma ili~kin
anla~ma Ankara' da 12.Eyliil.1963 tarihinde imzalandz ve 1.Aralzk.1964
tarihinde yiiriirliige girdi. Ortaklzk anl~masz ile ilk etapta giimriik
birliginin kurulmasz ama(:lanmz~tz. Bunun dz~mda, ticari ve ekonomik
ili~kilerin gii(:lendirilmesi, Tiirk ekonomisinin hzzla kalkmmasmm
saglanmasz anl~mada sayzlan ama(:lardandz. Ortaklzk ba~lzca ii(:
a~amadan olu~makta idi. Bunlar szraszyla hazzrlzk a~amasz, ge9i~ a~amasz
ve son a~amaydz. Son a~amayz olu~turan Tiirkiye'nin Giimriik Birligi'ne
girmesi, Avrupa Toplulugu- Tiirkiye Ortaklzk Konseyi'nin 22.Aralzk.1995
tarihli ve 1/95 sayzlz karanna dayanmaktadzr. Soz konusu karar, Devletler
Umumi Hukuku anlammda bir anla~ma olmadzgz gibi son ~eklini de
almamz~tzr. Bu kararda yalmz mallann serbest dol~zmz, giimriik vergisinin
kaldmlmasz, benzer ticaret politikasmm benimsenmesi, ortak giimriik
tarifesi ve tercihli tarife politikalarmm uygulanmasz degil, fikri miilkiyet
alamnda hukuk kurallarmm uyumlu hale getirilmesi de diizenlenmi~tir.
Fikri ve smai haklarm etkin bi(:imde korunmasz hususuna kararda apk(:a
yer verilmi~tir (m. 3111). Tiirkiye Cumhuriyeti'nin Giimriik Birligi'ne katzlzmz Fikri ve Smai Miilkiyet Hukuku alanmda dikkat gekici bir hukuk
reformuna yol agmz~tzr. Avrupa Birligi Hukuku ile hzzlz bir bigimde uyumun
saglanmasz igin birden fazla Kanun Hiikmiinde Kararname yiiriirliige
sokulmu~tur. 551 sayzlz Patent Haklannm Korunmasz Hakkmda Kanun
Hiikmiinde Kararname, 1879 tarihli ihtira Beratz Kanunu 'nu yiiriirliikten
kaldzrmz~tzr. 1965 tarihli Markalar Kanunu ise, 556 sayzlz Markalann
Korunmasz Hakkmda Kanun Hiikmiinde Kararname ile ilga edilmi~tir.
Bunun yam szra, iki ayn Kanun Hiikmiinde Kararname ile endiistriyel
tasanmlar (554 sayzlz KHK) ve cografi i~aretler (555 sayzlz KHK) yiiriirliige
konmu~tur. Amlan Kanun Hiikmiinde Kararnameler'in tiimii aym Yetki
Kanunu'na dayanmaktadzr. 1951 tarihli Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu'nda da 1995 yzlmda onemli degi~iklikler yapzlmz~tzr. Artzk
bilgisayar programlarz Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 'nun korumasz
altmdadzr. Ko~u haklar ( =baglantzlz haklar) kanunkoyucu tarafmdan
tamnmz~tzr. Koruma siiresi 70 yzla uzatzlmz~, haklarm tiiketilmesi ilkesi
kabul edilmi~, hukuk ve ceza davalan yeniden formiile edilmi~tir. Soz
konusu kanun degi~ikliginde Avrupa Birligi yonergeleri esas almmz~tzr.
Avrupa Birligi'nin yonerge ve tiiziiklerinin etkisi ozellikle Tiirk Markalar
Hukuku'nda belirgindir. Avrupa Birligi Komisyonu'nun Uye Devletlerde
Marka Hukuku 'na ili~kin Diizenlemelerin Uyumlu Hale Getirilmesine
ili~kin 21.Aralzk.1988 tarihli 89/104 sayzlz birinci yonergesi ve Komisyonun
Ortaklzk Markasma ili~kin 20.Aralzk.1993 tarihli 40/94 tarihli Tiiziigii,
Markalarm Korunmasz Hakkmda KHK'da geni~ uygulama alam bulmu~tur.
Soz konusu etkiler ozellikle nispi ve mutlak red nedenlerine, marka
ge~itlerine, marka kullammz ve korunmasma ili~kin hiikiimlerde goze
garpmaktadzr. Sekil ve hizmet markalarz da Tiirk Hukuk sistemi igin yenidir.
Patent Haklarmm Korunmasz Hakkmda Kararname 'yi hazzrlayan olgular
ise biraz daha farklzdzr. Reform galz~malan 1988 yzlma kadar gitmektedir,
dolayzszyla bu kararname 1973 tarihli Miinih Patent Anla~masz'nm, 1991
tarihinde degi~iklige ugrayan Alman Patent Kanunu'nun, Alman Faydalz
Model Kanunu 'nun, Alman i~gi Bulu~larz Kanunu 'nun ve nihayet ispanyol
Patent Kanunu 'nun izlerini t~zmaktadzr. Patent Haklarmm Korunmasz
Hakkmda KHK yer yer geviri hatalarz, kanun bo$luklarz ve tekrarlar
igermektedir. Faydalz model haklarz, i~gi bulu~larz, zorunlu lisans, patent
vekilligi diizenlemenin getirdigi en belli ba~lz yeniliklerdir. Bu hukuk
reformunu, Tiirk Patent Enstitiisii 'niin ve Fikri ve Smai Haklara ili~kin
ihtisas Mahkemeleri'nin kurulmasz izlemi~tir. Tiirkiye'nin TRIPS
anla~masma iiye olmasz ve Giimriik Birligi 'ne girmesi, devleti Fikri ve Smai
Miilkiyet Hukuk alamnda bir gok uluslararasz anl~mayz da imza
zorunlulugu altmda bzrakmz~tzr.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ttiztik Tasanst ic;in bkz.: Avrupa Toplulugu Resmi Gazetesi 31.1.1994, C. 29/20.
- Tekinalp, (dn. 3), s. 71; Suluk, Cahit, Avrupa Birligi ve Turk Hukukunda Tescilli Tasanmlan Koruma Sartlan, FMR, S. 200112, s. 23 vd., 6zellikle, s. 24; Ozcan, Mehmet, Avrupa Birliginde Fikri ve Smai Haklar, Ankara 1999, s. 191 vd.
Öz
Kaynakça
- Ttiztik Tasanst ic;in bkz.: Avrupa Toplulugu Resmi Gazetesi 31.1.1994, C. 29/20.
- Tekinalp, (dn. 3), s. 71; Suluk, Cahit, Avrupa Birligi ve Turk Hukukunda Tescilli Tasanmlan Koruma Sartlan, FMR, S. 200112, s. 23 vd., 6zellikle, s. 24; Ozcan, Mehmet, Avrupa Birliginde Fikri ve Smai Haklar, Ankara 1999, s. 191 vd.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2005 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2005 |