AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ VE ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 1, 69 - 88, 29.06.2015

Fatmanur Kaçar Aşcı , Rana İzci Connelly

https://doi.org/10.29228/mjes.407

Öz

1990’ların sonlarına doğru, din mevzusu uluslararası gündeme yeniden girdiğinde, küreselleşme hâlihazırda kimliklerin sınırlarını değiştirmeye başlamıştı. Günümüzde dinin sosyal rolünün ve görünürlüğünün artması çokkültürlülük ve dini özgürlük konusunu daha da önemli ve tartışılmaya müsait kılmıştır. Yoğunluk kazanan bu çokkültürlülük ve din özgürlüğü mevzuları devletleri olduğu kadar uluslararası aktörleri de din özgürlüğü konusunda standartlar aramaya itmiştir. Bu noktada, Avrupa Birliği (AB) sınırlarının içinde “çeşitlilik içinde birlik” mottosunu önemli bir parçası addederek, dini özgürlükleri korumaya çalışan önemli bir aktör olarak ortaya çıkmaktadır. Fakat AB bu kavramı yasal olarak güvence altına alırken, üye devletlerinde din özgürlüğü kavramının uygulanmasından doğan sıkıntıların önüne geçememektedir. Dahası, aday ülkelerle olan ilişkilerinde bu mevzu çok daha problematik görünmektedir. Bu makale, dini özgürlüklerin uygulanmasından kaynaklanan problemlerin Türkiye-AB ilişkilerinde çokkültürlülüğün genel hatları içinde değerlendirilmedikçe, hem Türkiye’nin AB adaylığı hem de Avrupa entergrasyonundaki dini özgürlükler meselesi için daha ciddi problemler yaratacağını savunmaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı AB’nin çokkültürlü dokusu içerisinde din özgürlüğünü sorunsallaştırıp, AB’nin dini özgürlükler meselesindeki konumu tartışmak ve AB’nin din özgürlüğü kavramını aday bir ülke olan Türkiyeyle ilişkisinde ne şekilde konumlandırdığını incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlülük, Din Özgürlüğü, Dini Çeşitlilik, Türkiye- Avrupa Birliği İlişkileri, Siyasi Şartlılık

FREEDOM OF RELIGION AND MULTICULTURALISM IN TURKEY-EU RELATIONS

Öz

As the social role and visibility of the religion in the public sphere has been increased since the late 1990s, the issues of multiculturalism and religious freedoms become more important. Debates on multiculturalism have further pushed the international actors as well as nation states to search for common standards. At this point, the European Union (EU) emerges as an important actor which tries to protect the freedom of religion within its borders as an intrinsic element of its “unity in diversity” motto. Nevertheless, it appears that EU has not been very successful to prevent problems originating from the implementation of the freedom of religion in its Member States. This area proves to be even more problematic in its relations with candidate countries. The study argues that unless problems stemming from the implementation of freedom of religion in Turkey-EU relations are being examined within the greater picture of multiculturalism debates, they will create further obstacles both for Turkey’s EU candidacy and religious freedoms in European integration. Accordingly, the aim of this study is threefold: to problematize freedom of religion in the EU’s multicultural fabric, to discuss the EU’s attitude on this issue and to analyze how the freedom of religion appears in Turkey - EU relations.

Anahtar Kelimeler

Multiculturalism, Freedom of Religion, Religious Diversity, Turkey-EU Relations, Political Conditionality *

Kaynakça

• Ashbrook, J. B. (1988) Paul Tillich in Conversation, (Briston; Indiana: Wyndham Hall Press).
• Avery, G. (2012) “EU Expansion and Wider Europe”, 3rd edn., in E. Bomberg, J. Peterson and R. Corbett (ed.s), The European Union: How does it work?, (Oxford; New York: Oxford University Press), pp. 161-184.
• Barnes I. and Barnes, P. (2010) “Enlargement”, 3rd edn., in M. Cini and N. Perez-Solorzano Borragan (ed.s), European Union Politics, (Oxford; New York: Oxford University Press), pp. 418-435.
• Baumann, G. (2006) Çokkültürlülük Bilmecesi: Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek, Işıl Demirakın, (trans.), (Ankara: Dost Kitabevi Yayınları).
• Berkeş, N. (1964) The Development of Secularism in Turkey, (Montreal: McGill University Press).