Türk Denizcilik Tarihinin Öğretiminde Tarihsel Romanların Kullanımının Tarihsel Düşünme Becerisine Etkisinin İncelenmesi: Bir Eylem Araştırması
Öz
Bu araştırmada öğrencilerin tarihsel düşünme becerisini geliştirebilmek adına tarihsel romanlar ile tarih öğretimi çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı Türk denizcilik tarihinin öğretiminde tarihsel romanların kullanımı ile ilgili bir ders sürecinin planlanması, uygulanması, uygulamanın verimliliğinin, tarih öğretiminde kullanılabilirliğinin ve öğrencilerin görüşlerinin tespit edilmesidir. Bu çerçeve kapsamında 10. ve 11. sınıf tarih derslerinde Türk denizcilik tarihinin öğretimi temel alınarak tarihsel romanlarla tarih öğretimi süreci tasarlanmıştır. Uygulama sürecinde ilk derste araştırmacı tarafından hazırlanan çalışma yaprakları sınıf içerisinde etkileşimli bir ortam oluşturularak doldurulmuş ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. İkinci derste öğrencilerle birlikte odak grup görüşmesi yapılmış, öğrencilerin çalışma ile ilgili düşünceleri alınmış ve bu düşünceler ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Çalışmanın bitiminde çalışmaya katılan bazı öğrenciler ile mülakatlar yapılmış, mülakatların sonuçları da ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Araştırma, İstanbul ili, Tuzla ilçesinde bulunan özel bir okulda yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 23 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma nitel bir araştırma olup eylem araştırması modeline uygundur. Bu kapsamda; çalışma yaprakları, mülakat, odak grup görüşmesi ve ses kayıt cihazı aracılığı ile veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Çalışma yaprakları tarih dersi kapsamında 10. ve 11. sınıf seviyelerinden öğrencilere toplam dört ders saatinde uygulanmıştır. Çalışma yapraklarında 10. sınıflar için Halikarnas Balıkçısı’nın Turgut Reis adlı tarihsel romanı kullanılmıştır. 11. sınıflar için ise Halikarnas Balıkçısı’nın Uluç Reis adlı tarihsel romanı kullanılmıştır. 23 öğrenci ile gerçekleştirilen odak grup görüşmeleri ve mülakatlardan elde edilen bulgular şöyledir: Öğrenciler tarihsel romanlar ile tarih öğretimi sürecini eğlenceli ve zevkli bulmuşlardır. Çalışmada kendilerini ifade edebildiklerini, farklı bakış açıları geliştirebildiklerini ve bu sayede Türk denizcilik tarihine dair yeni bilgiler edinebildiklerini ifade etmişlerdir. Çalışmanın amacı ile öğrencilerin görüşlerinin örtüştüğü söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Tarihsel Roman Türk Denizcilik Tarihi Eylem Araştırması Tarihsel Düşünme
Kaynakça
- Aktulum, K. (2015). Romanesk söylemin tarihselleştirilmesi ya da tarihi yeniden yazmak, Bilig, 73, 5. Aşlar, D. (2014). Tarihi roman kavramı ve Kırgız tarihi romanı üzerine Web site: http://www.jasstudies.com/Makaleler/1480556441_26-Dr.%20AŞLAR%20Halit-yayın.pdf 30 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir. Buttanrı, M. (2009). Yeni Türk edebiyatı- tarih ilişkisi bağlamında Türk tiyatro eserlerinde Genç Osman vak’ası Web site: http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/muzeyyen_buttanri_yeni_turk_edebiyati_tarih_iliskisi_genc_osman_vakasi.pdf 30 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir. Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107. Dilek, D. Alabaş, R. (2014). Öğrencilerde tarihsel düşünce gelişimi. Mustafa Safran (Ed.), (s.144-151). Yeni İnsan: İstanbul. Dilek, G. (2014). Çağdaş tarih öğretim programlarında temel yaklaşımlar. Mustafa Safran (Ed.), (s.177-184). Yeni İnsan: İstanbul Er Tuna, Y. (2014). Tarih öğretiminde “tarihsel önemin” belirlenmesi ve kullanılması. Mustafa Safran (Ed.), (s.195-205). Yeni İnsan: İstanbul. Erol, K. (2012). Tarih- edebiyat ilişkisi ve tarihi romanların tarih öğretimine katkısı, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2, 59-70. Göğebakan, T. (2004). Tarihsel Roman Üzerine. Ankara: Akçağ. Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri Web site: http://www.manevisosyalhizmet.com/wp-content/uploads/2014/12/sosyal-bilimlerde-nitel-arastirma.pdf 30 Nisan 2017 tarihinde erişilmiştir. Lukacs, G. (2008). Tarihsel Roman. Epos. Safran, M. (2014). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan. Tezcan, Ö., Ada, S ve Baysal Z. N. (2016). Eğitim alanından eylem araştırmaları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 133-148.
Öz
This research designed a history teaching activity which involves the use of historical novels in order to enhance the historical thinking skills of students. The purpose of the research is to design and implement a lesson plan which includes the use of historical novels, check the efficiency of such a lesson plan in history education and understand the viewpoint of the research group of high school students. Regarding this purpose, a lesson plan focusing on naval history has been prepared for high school sophomores and juniors. During the implementation process’ first lesson, worksheets prepared by the researcher were filled in an interactive class environment and various activities on naval history were completed. In the second lesson, focus groups were formed with students and the students’ responses were recorded with a sound recorder. At the end of the implementation process, some students were also invited in one-on-one viva voce interviews, which were also recorded. The research was conducted in a private school situated in the Tuzla province of Istanbul and included 23 students. The research is classified as a qualitative research and data were collected in the form of worksheets, interview recordings and focus group recordings, which were all processed in the form of constative and content analysis. The worksheets were distributed to the high school sophomores and juniors in a course of 4 teaching hours and while the author The Fisherman of Halicarnassus’ “Turgut Reis” novel was used for the sophomores, the author’s “Uluc Reis” novel was used for the juniors. The focus group meetings and interviews conducted with the research group of 23 people yielded the following results; the students found history education more enjoyable with the help of historical novels and indicated that they became able to express themselves, develop new points of view, hence acquired brand new information about the Turkish naval history. In a nutshell, it can be said that the purpose of the research is in line with the feedback of the research group.
Anahtar Kelimeler
Historical novels Turkish naval history action research historical thinking
Kaynakça
- Aktulum, K. (2015). Romanesk söylemin tarihselleştirilmesi ya da tarihi yeniden yazmak, Bilig, 73, 5. Aşlar, D. (2014). Tarihi roman kavramı ve Kırgız tarihi romanı üzerine Web site: http://www.jasstudies.com/Makaleler/1480556441_26-Dr.%20AŞLAR%20Halit-yayın.pdf 30 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir. Buttanrı, M. (2009). Yeni Türk edebiyatı- tarih ilişkisi bağlamında Türk tiyatro eserlerinde Genç Osman vak’ası Web site: http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/muzeyyen_buttanri_yeni_turk_edebiyati_tarih_iliskisi_genc_osman_vakasi.pdf 30 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir. Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107. Dilek, D. Alabaş, R. (2014). Öğrencilerde tarihsel düşünce gelişimi. Mustafa Safran (Ed.), (s.144-151). Yeni İnsan: İstanbul. Dilek, G. (2014). Çağdaş tarih öğretim programlarında temel yaklaşımlar. Mustafa Safran (Ed.), (s.177-184). Yeni İnsan: İstanbul Er Tuna, Y. (2014). Tarih öğretiminde “tarihsel önemin” belirlenmesi ve kullanılması. Mustafa Safran (Ed.), (s.195-205). Yeni İnsan: İstanbul. Erol, K. (2012). Tarih- edebiyat ilişkisi ve tarihi romanların tarih öğretimine katkısı, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2, 59-70. Göğebakan, T. (2004). Tarihsel Roman Üzerine. Ankara: Akçağ. Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri Web site: http://www.manevisosyalhizmet.com/wp-content/uploads/2014/12/sosyal-bilimlerde-nitel-arastirma.pdf 30 Nisan 2017 tarihinde erişilmiştir. Lukacs, G. (2008). Tarihsel Roman. Epos. Safran, M. (2014). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan. Tezcan, Ö., Ada, S ve Baysal Z. N. (2016). Eğitim alanından eylem araştırmaları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 133-148.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ocak 2019 |
| Kabul Tarihi | 5 Kasım 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 49 Sayı: 49 |