SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ BAZI GENEL COĞRAFYA KONULARI VE BUNLARIN ÖĞRETİMİ İLE İLGİLİ ÖZ-YETERLİK ALGILARI

Yıl 2010, Sayı: 21, 78 - 97, 27.09.2013

Hamza Akengin , Canan Şahin , Berna Kaya Berna Kaya Gizem Bengiç Sevil Sargın

Öz

Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve
bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algılarını belirlemeyi amaçlayan bu
araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:
1.Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve
bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları nelerdir?
2.Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının genel coğrafya konuları ve
bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları cinsiyetlerine, üniversitelerine,
mezun oldukları lise türüne, coğrafya dersini sevip sevmeme durumlarına göre
farklılaşmakta mıdır?
Araştırmada tarama model kapsamında karma modele yer verilmiştir.
Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen 28 sorudan
oluşan üçlü, 13 sorudan oluşan beşli likert tipi olmak üzere 41 soruluk ölçek
veri toplama aracı kullanılmıştır.
Araştırma evrenini üniversitelerin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği
alanında eğitim veren Eğitim Fakültelerinde yer alan öğrenciler, örneklemi ise
6 üniversitenin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı son sınıf öğrencileri
oluşturmuştur.
Veri toplama aracı ile elde edilen veriler bilgisayar ortamında analiz
edilerek, literatürden faydalanılarak yorumlanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmen
adayları arasında; genel coğrafya konularını öğretebilir yeterliğine sahip
olduğunu düşünenlerin oranı yüksek olmasına karşılık, “dünyanın oluşum
safhaları, yeryüzünde basınç merkezleri ve bunların etkileri ile yeryüzünün
şekillenmesinde etkili olan iç kuvvetler” gibi konularda zayıf olduklarına
inanların da bulunduğu tespit edilmiştir.
Araştırmadan elde edilen sonuçların Sosyal Bilgiler öğretmen
adaylarının coğrafya konuları ilgili yeterlilikleri ve bu konuların öğretimi ile
ilgili öz yeterlilik algılarının geliştirilmesi konusunda faydalı olması
beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, coğrafya, genel coğrafya, özyeterlilik, öz yeterlilik algısı

Kaynakça

• Albion, P. R. (1999). Self-Efficacy Beliefs As An İndicator of Teachers' Preparedness for Teaching with Technology. In j. D. Price & j. Willis & d. A. Willis & m. Jost & S. Boger-Mehall (eds.), Technology And Teacher Education Annual 1999 (s. 1602- 1608). Charlottesville, va: Association For The Advancement Of Computing In Education.
• Alderman, M. Kay. (1999). Motivation For Achievement. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Ashton, P. T. (1984). Teacher efficacy: A motivational Paradigm For Effective Teacher Education. Journal of Teacher Education, 35, 38-32.
• Bandura, A. (1997). Self Efficacy; The Exercise Of Control. New York: Freeman and Company.
• Brownell, M. T., Pajares, F. (1999). Teacher Efficacy and Perceived Success in Mainstreaming Students with Learning and Behavior Problems. Teacher Education and Special Education 22 (3) s. 154-64.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research Methods in Education, 5th Edition, Routhledge - Falmer, London.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program Ve Fakültelerine Göre İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 9, sayı: 15 s:33- 53.
• Ginns, I. S., Tulip, D. F., Watters, J. J., and Lucas, K. B. (1995). Changes In Preservice Elementary Teachers' Sense Of Efficacy in Teaching Science. School Science and Mathematics, 95 (8), s 394-400.
• Guskey, T. ve Passaro, P. (1994). Teacher Efficacy: A Study Of Construct Dimensions, American Educational Research Journal, 31, 627–643.
• Kaya, B. ve Dönmez, C (2008). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Üst Düzeyli Düşünme Becerilerinin Öğretimi İle İlgili Öz Yeterlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 12, S:3, s. 107- 122
• Klausmeier, H. S., ve Allen, P. S. (1978). Cognitive Development of Children And Youth a Longitudinal Study. Newyork: Academic Press.
• Kurbanoğlu, S. (2004). “Öz yeterlilik İnancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi”. Bilgi Dünyası, 5(2):137–152.
• Otacıoğlu, S. G. (2008) “Müzik Öğretmenliği Okul Deneyimi I Uygulamalarına Katılan Öğretmen Adaylarının Öz EtkililikYeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi” C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2008 Cilt: 32 No:1 163-170, Manisa.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy Beliefs in Academic Settings. Review of Educational Research 66 (4), s. 543-578.
• Tosun, T. (2000). The Beliefs of Preservice Eementary Teachers Toward Science and Science Teaching. School Science and Mathematics 100 (7), s 374-379.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A.W. (2001). Teacher Efficacy: Capturing An Elusive Construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M., ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 1-16.
• Woolfolk, A. (1990). Educational Psychology (4th ed.). New Jersey: Printice Hall, Englewood Cliffs.
• Yılmaz, A. ve İbrahimoğlu, Z. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarih Öğretimine İlişkin Öz Yeterlilik Algıları. 2.Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Sempozyumu. Çanakkale.