ÇANAKKALE’DE KURAKLIK DURUMU VE EĞİLİMLERİNİN STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ İNDİSİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2010, Sayı: 22, 183 - 204, 27.09.2013

Rüştü Ilgar

Öz

Günümüzde iklim değişiminin en önemli sonuçlarından olan kuraklık
gerek Türkiye’nin, gerekse diğer ülkelerin çevre gündemini oluşturmaktadır.
Çeşitli hedefler için kuraklığın tanımlanmasının ve şiddetinin belirlenmesinin
önemi giderek artmaktadır. Bu alanda çok sayıda kuraklık indisi
bulunmaktadır. Bu çalışmada Çanakkale Merkez Meteoroloji İstasyonunda
1929-2007 yılları arasında gözlenmiş aylık yağış toplamlarından oluşan veriler
kullanılmıştır. SYİ (Standartlaştırılmış Yağış İndeksi) yöntemini ile 12 aylık
(yıllık) ve 3 aylık (mevsimlik) analiz yapılarak incelenmiştir. Analiz sonuçlarına
göre, Çanakkale yıllık kuraklık koşullarında artış mevcuttur. Mevsimsel olarak
bakıldığında ise özellikle kış mevsimi kuraklık artış eğilimi vardır. İlkbahar
mevsimi kuraklığında azalma eğilimi, yaz ve sonbahar kuraklarında ise çok
belirgin olmayan bir artış eğilimi bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, kuraklık, standartlaştırılmış yağış indisi, iklim değişikliği

Kaynakça

• Armoglu, F. 1997. 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi, TTK, Ankara.
• Keskin, M.E., Terzi, Ö., Taylan, E.D., Yılmaz, G. 2007. Isparta bölgesi meteorolojik kuraklık analizi, I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, 11-13 Nisan, İTÜ, İstanbul.
• McKee, T.B., Doesken, N.J., Kleist, J. 1995. Drought monitoring with multiple time scales. Presented at the Ninth Conference on Applied Climatology. American Meteorological Society, Dallas TX, p. 233-236.
• NDMC, 1995. Understanding and Defining Drought, USA.
• Norrant, C. ve Douguedroit, A. 2006. “Monthly and daily precipitation trends in the Mediterranean (1950-2000)”, Theoretical and Applied Climatology, vol. 83, no:1-4, p.89-106.
• Özgürel, M., Pamuk, G., Topçuoğlu, G. 2003. Ege bölgesi koşullarında farklı iki kuraklık indisinin karşılaştırılması. Ege Üni. Ziraat Fak. Dergisi, 40:95-102.
• Palmer, W.C. 1965. Meteorological Drought. Weather Bureau Research Paper No. 45, U.S.A. Department of Commerce, Washington, D.C., 58 pp,
• Ramos, M.C. 2001. “Rainfall distribution patterns and their change over time in Mediterranean area.”, Theoretical and Applied Climatology, 69, 163-170.
• Sırdaş, S., 2002. Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulaması, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Sırdaş, S., Şen, Z. 2003. GAP bölgesinde kurak dönem özelliklerinin araştırılmas. İTÜ Dergisi.
• Thom, H.C.S. 1966. Some Methods of Climatological Analysis. WMO Technical Note No. 81, World Meteorological Organization, Geneva, Switzerland, 63 pp.
• Türkeş M., ve Erlat, E. 2006. “Influences of the North Atlantic Oscillation on precipitation variability and changes in Turkey.”, Nuovo Cimento, 29, 117-135.
• Türkeş, M., Erlat, E. 2005. “Climatological responses of winter precipitation in Turkey to variability of the North Atlantic Oscillation during the period 1930-2001.”, Theoretical and Applied Climatology, 81, 45-69.
• Türkeş, M., Koç, T., Sarış, F. 2007. Türkiye’nin yağış toplamı ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi 5:57-74.
• Türkeş, M., Tatlı, H. 2008. Aşırı kurak ve nemli koşulların belirlenmesi için yeni bir Standartlaştırılmış Yağış İndisi (yeni-SPI): Türkiye’ye uygulanması, IV. Uluslararası Atmosfer Bilimleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 25-28 Mart, İstanbul.
• Wilhite, D., Glantz, M.R. 1987. Understanding the drought phenomenonThe role of definitions, in Wilhite, David, Easterling, William, and Wood, David, eds., Planning for drought: Boulder, Colo., Westview Press, p. 11-27.
• WMO, 1992. Monitoring, Assesment and Combat of Drought and Desertification, TD-No.55, Geneva.
• WMO, 1997. Extreme Agrometeorological Events, CagM-X Working Group, Geneva.
• Xoplaki, E. 2002. Climate Variability over the Mediterranean, PhD Thesis (unpublished), Inauguraldissertation der Philosopischnaturwisswnschaftlichen Fakultät der Universität Bern, Bern, p.195