TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI ULAŞIMINDA DEMİRYOLU SINIR KAPILARININ YERİ VE ETKİNLİĞİ

Yıl 2013, Sayı: 28, 370 - 407, 04.10.2013

Muzaffer Bakırcı

Öz

ÖZET

Bu çalışma Türkiye’de demiryolu ulaşımının uluslararası durumunu irdelemeye odaklanmakta, bu kapsamda demiryolu sınır kapılarının etkinliğini gözden geçirmeyi hedeflemektedir. Çalışmada, Türkiye’de demiryolu ulaşımın genel ulaşım sistemleri içindeki yeri ve bunun sınır aşan boyutu tarihsel bir perspektifte ele alınmış, bu alanda yaşanan sorunlar irdelenmiştir.

Hâlihazırda biri kapalı olmak üzere 7 adet demiryolu sınır kapısına sahip olan Türkiye’de; demiryolu ulaşımın sınır kapılarına göre etkinliği farklı ölçeklerde gerçekleşmektedir. 2012 yılı verilerine göre Türkiye’ye giriş-çıkış yapan toplam yolcu sayısının ‰1’i, toplam dış ticaretin ise ‰9’u demiryolu ulaşım sistemiyle gerçekleşmiş bulunmaktadır. Bu durum bir yandan adı geçen ulaşım yolunun uluslararası ulaşım bakımından öneminin az olduğunu ortaya koyarken, diğer taraftan ise büyük bir potansiyelin varlığına işaret etmektedir. Bu bakımdan özellikle hızlı tren sistemlerinin yaygınlaştırılması; sadece yurt içinde değil, aynı zamanda uluslararası yolcu ve yük taşımada da demiryolundan daha fazla yararlanma imkânını ortaya koyacaktır.

Anahtar Kelimeler: Uluslararası Ulaşım, demiryolu, Türkiye, dış ticaret, yolcu ve yük taşıma, sınır kapıları

ABSTRACT

This study is focused on to examine the status of international railway transport of Turkey and in this context, it is aims to review the effectiveness of railway border gates in Turkey. In the study, the place of railway transportation in the general transport systems and its cross-border dimension are discussed in a historical perspective, and the problems in this area are examined.

Currently, including the closed one, Turkey has 7 railway border gates, and the effectiveness of rail transportation occur at different scales at this border gates. According to data of 2012, 1‰ of the total number of passengers departing from Turkey and arriving to Turkey, and 9‰ of total foreign trade realized by using rail transportation system in Turkey. This case introduces that, on one hand rail transportation has a little importance in terms of general international transportation of Turkey, on the other hand, its indicates the existence of a large potential. In this respect the developing of high-speed rail systems will provide more benefit from railway transportation, not only domestic but also in international transportation in Turkey.

Keywords: International Transportation, railway, Turkey, foreign trade, passenger and goods transportation, borders gates

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Ulaşım, demiryolu, Türkiye, dış ticaret, yolcu ve yük taşıma, sınır kapıları

Kaynakça

• Akbulut, G., (2010). Siyasi Coğrafya Açısından Türkiye’de Demiryolu Ulaşımı. Anı Yayıncılık. Ankara.
• Deniz O., ve Yazıcı H., (2003). “Van Gölünde Ulaşım” Türk Coğrafya Dergisi. Sayı 40, s.17-33, İstanbul.
• Doğanay H., (1997). ”Türkiye Beşeri Coğrafyası” Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. İstanbul.
• Doğanay H., (2011). ”Türkiye Ekonomik Coğrafyası” Pegem Yayınları. Ankara.
• Karabulut Y., (1997). “Türkiye’de Demiryolu Ulaşımı” Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. Sayı S.163-187, Ankara.
• Rodrique J.P., vd. (2006). The Geography of Transport Systems. Routledge Press. London.
• Satan A., (2012). Osmanlı Devri Demiryolu Kronolojisi. Osmanlıda Ulaşım (Editörler ENGİN V., UÇAR A., DOĞAN O,) Çamlıca Yayınevi. İstanbul
• Satan A., (2012). Osmanlının Demiryolu Çağına Girişi. Osmanlıda Ulaşım (Editörler ENGİN V., UÇAR A., DOĞAN O,) Çamlıca Yayınevi. İstanbul.
• TCDD, (2012). Demiryolu Sektör Raporu 2011. Ankara.
• TÜİK, (2011). Türkiye İstatistik Yıllığı 2011Ankara.
• Tümertekin E., (1987). Ulaşım Coğrafyası. İstanbul Üniversitesi Yayını. İstanbul.
• Yavuz M., ve Tavukçu A.Y., (2012). “Doğukapı-Akyaka-Kars-SarıkamışErzurum Eski Demiryolu Hattı ve Mimari Yapılanması (I)” Hacettepe Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt: 29 Sayı:1. s.293-312 Ankara.
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2013). Dış Ticaret İstatistikleri http://www.gumrukticaret.gov.tr/altsayfa/icerik/43/381/dis-ticaretistatistikleri.html 13.02.2013.
• İçişleri Bakanlığı Sınır Yönetimi Bürosu (2012). Sınır Kapılarımız. http://syb.icisleri.gov.tr/default_B0.aspx?content=384 25.12.2012 İçişleri Bakanlığı, (2013). Sınır Kapılarımız http://syb.icisleri.gov.tr/defaultB0.aspx?content =384 13.02.2013. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2013). Sınır Giriş-Çıkış İstatistikleri. http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR.,9854/sinir-giris-cikisistatistikleri.html 13.02.2013
• United Nations, (1999). Development of the Trans-Asian Railway. Newyork.http://www.unescap.org/ttdw/publications/tispubs/ tarscfulltext.pdf 10.04.2013.
• TCDD, 2013a, Ortadoğu Ülkelerine yapılan taşımalar. http://www.tcdd.gov. tr/home/detail/?id=234 27.03.2013
• TCDD, 2013b, Uluslararası Yük Taşıma, http://www.tcdd.gov.tr/ home/detail/?id=288 10.04.2013.