TÜRKİYE'DE MÜLKİ İDARİ TAKSİMATA İLİŞKİN YASAL MEVZUATIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SORUNLAR

Yıl 2014, Sayı: 30, 0 - , 27.11.2014

Hatice Balık Mehmet Karakuyu

https://doi.org/10.14781/mcd.64397

Öz

ÖZET

Günümüzde Türkiye'deki mülki idari bölümlenme Osmanlı Devleti döneminden kalma yöntemlere dayanmaktadır ve Fransız mülki idari yapılanmasından etkilenmiştir. T.C. 1982 Anayasası’nın 126. maddesine göre Türkiye'de mülki idari birimler il, ilçe ve bucak olarak yapılandırılmaktadır. İlçeler, mülki idari yapılanmanın en önemli kademelerinden biridir. Günümüzde ilçe düzeyindeki en temel problem alan, nüfus büyüklüğü, sosyo - ekonomik ve fiziki yapı parametreleri açısından ilçe olma kriterleri taşımayan; ya da zaman içerisinde ilçe idari birimi statüsündeki yerleşme karakteristiğini kaybetmiş yerleşmelerin hala ilçe statüsünde olmalarıdır. Bu problemlerin ortaya çıkmasının temel nedenlerden biri yasal mevzuattaki eksikliklerdir ve çözüme kavuşturulabilmesi için ilçe idari sınırlarının ve büyüklüklerinin belirlenmesine yönelik kriterlerin mevzuat ile tanımlanması gerekmektedir. İlçelerin bu bağlamda ele alınarak sorunların çözümüne gidilmesi kamusal hizmetlerin daha etkin bir biçimde sunulmasına katkı sağlayacak olup, ülke kaynaklarının kontrol edilemez bir biçimde israf edilmesini de engelleyecektir. Bu araştırma kapsamında idari yapılanmaya ilişkin yasal mevzuat ve mevzuattaki eksiklikler ele alınmış olup, bu eksikliklerin neden olduğu sorunlar ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Mülki İdari Bölümlenme, İlçe, Coğrafya Durumu, Ekonomik Şartlar, Kamu Hizmetlerinin Gerekleri

ABSTRACT

Today division of civil administration in Turkey is being conducted with methods left from the era of the Ottoman Empire and is affected from the structure of French civil administration. On the basis of article 126 of the Constitution of 1982, the civil administrative units have formed as provinces, districts and sub-districts in Turkey. Districts are essential parts of provincial administrative system. The main problem in the level of district is that settlements, which fail to preserve criteria of district in terms of the parameters of area, population size, socio-economic and physical structures or gradually lost their characteristics as settlements in the status of district, still carry the status of district. One of the main reasons for the emergence of these problems is due to deficiencies in the legislation and for solving them; the criterion about definition of administrative boundaries and sizes of districts must be defined by legislation. Considering districts in this context and solving problems contribute delivery of public services in effective way as well as the prevention of uncontrollable use of the country’s resources. The scope of this research, legislation relating to the administrative structure and shortcomings in legislation has been examined and the problems caused by these deficiencies have been revealed.

Keywords: Administrative Division, District, Geographical Situation, Economic Conditions, Public Service Requirements

Anahtar Kelimeler

Mülki İdari Bölümlenme, İlçe, Coğrafya Durumu, Ekonomik Şartlar, Kamu Hizmetlerinin Gerekleri

Kaynakça

• Efe, M. ve Aydın, B. S., (2009). "İdari Sınırlara Dayalı Planlamanın Değiştirilebilirliği ve Havza Temelli İl Sınırları Önerisi", Ege Coğrafya Dergisi, sayı 18/(1-2), s.73-84, İzmir.
• İçişleri Bakanlığı, (1984). Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 Sayılı Kanunun Uygulanması İle İlgili Yönetmelik, Kabul Tarihi:12.12.1984, Ankara.
• İçişleri Bakanlığı, (1988). Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmelik, Kabul Tarihi:11.08.1988, Ankara.
• Karagel, H. (2010). "Türkiye’de İdari Alanların Belirlenmesi ve Sorunları: Sumbas Örneği", Basılmış Doktora Tezi, Elazığ.
• Özçağlar, A. (2005). "Türkiye’de Mülki İdare Bölümlerinin İdari Coğrafya Analizi", Coğrafi Bilimler Dergisi, sayı 1, s. 1-25, Ankara.
• TBMM, (1921). Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, Kabul Tarihi: 20.01.1921, Kanun No: 85, Ankara.
• TBMM, (1924). Köy Kanunu, Kabul Tarihi: 18.03.1924, Kanun No: 442, Ankara.
• TBMM, (1924). Teşkilâtı Esasiye Kanunu, Kabul Tarihi: 20.05.1924, Kanun No: 491, Ankara.
• TBMM, (1924). Köy Kanunu, Kabul Tarihi: 18.03.1924, Kanun No: 442, Ankara.
• TBMM, (1949). İl İdaresi Kanunu, Kabul Tarihi: 10.6.1949, Kanun No: 5442, Ankara.
• TBMM, (1961). T.C. Anayasası, Kurucu Mecliste Kabul Tarihi: 01961, , Kabul Tarihi: 09.07.1961, Kanun No: 334, Ankara.
• TBMM, (1982). T.C. Anayasası, Kurucu Mecliste Kabul Tarihi: 1982, Kabul Tarihi: 07.11.1982, Kanun No: 2709, Ankara.
• TBMM, (2004). Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Kabul Tarihi: 02004, Kanun No: 5216, Ankara.
• TBMM, (2005). Belediye Kanunu, Kabul Tarihi: 03.07.2005, Kanun No: 5393, Ankara.
• TBMM, (2008). Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 06.03.2008, Kanun No: 5747, Ankara.
• TBMM, (2012). On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kabul Tarihi: 12.11.2012, Kanun No: 6360, Ankara.
• (http://www.illeridaresi.gov.tr/default_B0.aspx?content=62/12.10.2013).