KREDİ RİSK PRİMİ, DÖVİZ KURLARI VE BAZI EMTİALARIN BİST100 PERFORMANSINA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 25, 798 - 810, 31.07.2021

Mustafa Batuhan Tufaner

https://doi.org/10.14784/marufacd.976489

Öz

Borsalar, yerli ve yabancı yatırımcıların tasarruflarını değerlendirdiği finansal piyasalardır. Özellikle, yatırım ihtiyacı yüksek olan gelişmekte olan ülkelerde kredi genişlemesi için bir likidite kaynağı olarak görülmektedir. Finansal kırılganlık seviyesi yüksek olan bu ülkelerin borsaları hem ulusal hem de uluslararası arenada meydana gelen ekonomik, sosyal ve politik gelişmelerden etkilenebilmektedir. Bunların en başında ise CDS risk primleri gelmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, BİST100 endeksi ile CDS risk primi, dolar kuru, ons altın fiyatı ve brent petrol fiyatı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada, 2015w50-2020w2 dönemi haftalık veriler kullanılarak analiz edilmiştir. İlk olarak, serilerin durağanlığını sınamak amacıyla ADF ve PP birim kök testleri yapılmıştır. Ardından, değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkisinin tespit edilmesi amacıyla, Johansen eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Daha sonra, modelde yer alan değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin mevcut olup olmadığının tespit edilmesi için VAR temelli Granger nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. İz ve Maksimum Özdeğer testi sonuçlarına bakıldığında, değişkenler arasında bir eşbütünleşme ilişkisi olmadığı sonucuna varılmıştır. Granger nedensellik testi sonuçlarına bakıldığında, CDS’den BİST100’e ve USD’den BİST100’e tek taraflı bir nedensellik ilişkisi olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

CDS Risk Primi, BIST100 Endeksi, Emtia Fiyatları

Kaynakça

• AKKAYA, Murat. (2017), “Türk Tahvillerinin CDS Primlerini Etkileyen İçsel Faktörlerin Analizi”, Maliye Finans Yazıları, Sayı. 107, ss. 129-145.
• AKSOYLU, Esra & GÖRMÜŞ, Şakir, (2018). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Ülke Riski Göstergesi Olarak Kredi Temerrüt Swapları: Asimetrik Nedensellik Yöntemi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), ss. 15-33.
• BAŞARIR, Çağatay & KETEN, Murat, (2016). “Gelişmekte Olan Ülkelerin CDS Primleri ile Hisse Senetleri ve Döviz Kurları Arasındaki Kointegrasyon İlişkisi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), ss. 369-380.
• BEKTUR, Çisem & MALCIOĞLU, Gürkan, (2017). “Kredi Temerrüt Takasları ile BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), ss. 73-83.
• BELKE, Ansgar & GOKUS, Christian, (2011). “Volatility Patterns of CDS, Bond and Stock Markets Before and During the Financial Crisis: Evidence from Major Financial Institutions”, International Journal of Economics and Finance, 6(7), ss. 1-33.
• BHUNIA, Amalendu, (2013). “Cointegration and Causal Relationship Among Crude Price, Domestic Gold Price and Financial Variables-An Evidence of BSE and NSE”, Journal of Contemporary Issues in Business Research, 2(1), ss. 1-10.
• CEYLAN, Işıl Erem & diğerleri. (2018). “The Effect of Credit Swaps (CDS) on BIST 100 in Turkey: MS-VAR Approach”, Ecoforum, 7(1).
• DEĞİRMENCİ, Nurdan & PABUÇCU, Hakan, (2016). “Borsa İstanbul ve Risk Primi Arasındaki Etkileşim: VAR ve NARX Model”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(35), ss. 248-261.
• FUNG Hung-Gay & diğerleri, (2008). “Are the U.S Stock Market and Credit Default Swap Market Related? Evidence from the CDX Indices”, The Journal of Alternative Investments, 11(1), ss. 1-46.
• GUJARATI, Damodar, (2006). Temel Ekonometri, Literatür Yayıncılık, İstanbul, 4. Basım.
• HANCI, Görkem, (2014). “Kredi Temerrüt Takasları ve BIST-100 Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Maliye Finans Yazıları, 28(102), ss. 9-22.
• HULL, John & WHITE, Alan, (2000). “Valuing Credit Default Swaps I: No Counterpart Default Risk”, Journal of Derivatives, 8(1), ss. 1-35.
• SADEGHZADE, Khatereh, (2018). “The Effects of Microeconomics Factors on the Stock Market: A Panel for the Stock Exchange in Istanbul ARDL Analysis”, Theoretical and Applied Economics, 15(3), ss. 113-134.
• SHAHZADI, H., & Chohan, M. N, (2012). “Impact of Gold Prices on Stock Exchange: A Case Study of Pakistan”, Working paper series, Karachi Stock Exchange, 10 (2): 1-12.
• SOHAIL, Nadeem ve HUSSAIN, Zakir, (2009). “Long-run and Short-run Relationship between Macroeconomic Variables and Stock Prices in Pakistan: The Case of Lahore Stock Exchange”, Pakistan Economic and Social Review, 47(2), ss. 183-198.
• UZUN, Uğur & GÜNGÖR, Bener, (2017). “Borsa Endeksleri ile Ülkelerin Seçilmiş Makroekonomik Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Uluslararası Boyutta İncelenmesi”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), ss. 1-30.
• VASHKEVICH, Aliaksandra ve BASAZINEW, Serkalem Tilahun, (2013). “Relationship between Sovereign Credit Default Swap and Stock Markets: The Case of East Asia”, Umea School of Business and Economics, Yüksek Lisans Tezi, Sweden.
• YENİCE, Sedat & HAZAR, Adalet, (2015). “A Study for the Interaction between Risk Premiums and Stock Exchange in Developing Countries”, Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(2), ss. 135-151.
• YILMAZ, Züleyha ve BALI, Selçuk, (2012). “Kredi Temerrüt Takası Marjları ile İMKB 100 Endeksi Arasındaki İlişki”, 16. Finans Sempozyumu, Erzurum, 10-13 Ekim 2012.