Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukukunda Hastanelerin, Tıbbi Personelin ve Tedavi Görenlerin Korunması

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 1, 159 - 193, 15.05.2017

Alper Işık

Öz

    Suriye’nin Şam, Afganistan’ın Kunduz, Yemen’in Hacca kentlerinde bulunan hastaneler çeşitli saldırılar sonucunda vurulmuştur. Savaş ya da silahlı çatışma zamanında hukukun ortadan kaybolması kabul edilebilir bir durum değildir. Bu yüzden silahlı çatışmalar hukuku kurallarıyla bu alandaki boşluk doldurulmaktadır. Çalışmada bu saldırılardan yola çıkarak silahlı çatışmalar hukuku kapsamında; hastanelere, tıbbi personele ve tedavi görenlere yönelik olarak yapılan saldırıların meşru olup olmadığı sorusuna cevap aranacaktır.

    ABSTRACT

    Hospitals located in Damascus in Syria, Kunduz in Afghanistan and Hajj in Yemen were targeted by several armed attacks. Protection provided by law does not vanish at the time of war or armed conflict. Moreover, the gap in this area is filled by the law of armed conflict. In this paper, it will be analysed whether or not the attacks against the hospitals, medical personnel and patients being treated in these facilities are legitimate within the context of those attacks.

Anahtar Kelimeler

Silahlı Çatışmalar Hukuku, Hastanelerin Korunması, 1949 Cenevre Sözleşmeleri, Uluslararası Ceza Mahkemesi

Kaynakça

• 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri, Yay. Haz.: Melike BATUR YAMANER/A. Emre ÖKTEM/Bleda KURTDARCAN/Mehmet C. UZUN, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• ACER, Yücel /KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukuk, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• AKSAR, Yusuf, Evrensel Yargı Kuruluşları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II, 1. Basım, Seçkin Yayınları, Ankara, 2013.
• ALLAND, Denis, Droit International Public, Presses Universitaires de France, Paris, 2000.
• Basic Rules of The Geneva Conventions and Their Additional Protocols, Understanding Humanitarian Law, ICRC, Geneva, 2006.
• BATUR YAMANER, Melike, Silahlı Çatışmalarda Sivillerin Korunması, Arıkan Yayınları, 1. Bası, İstanbul, 2007.
• BREITEGGER, Alexander, “The Legal Framework Applicable To Insecurity and Vi- olence Affecting The Delivery Of Health Care In Armed Conflicts And Other Emer- gencies”, International Review of the Red Cross Volume 95 Number 889 Spring 2013.
• BROWNLIE, Ian, Principles of Public International Law, Sixth Edition, Oxford Uni- versity Press, New York, 2003.
• CASSESE, Antonio, International Criminal Law, Second Edition, Oxford University Press, New York, 2008.
• Commentary IV Geneva Convention Relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War, Ed: Jean s. PICTET, ICRC, Geneva, 1994.
• CULLEN, Anthony, The Concept of Non-International Armed Conflict in International Humanitarian Law, Cambridge University Press, New York, 2010.
• ÇELİK, Şener, “Suriye İç Savaşında Silahlı Çatışma Hukuku İhlalleri", İGÜSBD, Cilt: 1 Sayı: 2, Ekim 2014.
• DAILLIER, Patrick /PELLET, Alain, Droit International Public, 7eme Edition, L. G. D. J., Paris, 2002.
• DARCY, Shane, Judges, Law and War: The Judicial Development of International Humanitarian Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2014.
• DUPUY, Pierre-Marie, Droit International Public, 8eme Edition, Editions Dalloz, Paris, 2006.
• DÜLGER, Kenan, Devletin Uluslararası İnsancıl Hukukun İhlalinden Doğan Sorumluluğu, Beta Yayınları, İstanbul, 2015.
• ERKİNER, Hakkı Hakan, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, 2010.
• GRAY, Christine, International Law and the Use of Force, Third Edition, Oxford Uni- versity Press, New York, 2008.
• GREEENWOOD, Christopher, “The Law Of War (International Humanitarian Law)” in, “International Law”, Ed: Malcolm D. EVANS, First Edition, Oxford University Press, New York, 2003.
• GREENWOOD, Christopher, “Scope of Application of Humanitarian Law, in The Handbook of International Humanitarian Law”, Ed: Dieter FLECK, Second Edition, Oxford University Press, New York, 2008.
• GROTIUS, Hugo, Savaş ve Barış Hukuku (De Iure Belli Ac Pacis), Çev: Seha L. MERAY, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No. 222-204, Ankara, 1967.
• HENCKAERTS, Jean-Marie/DOSWALD-BECK, Louise, Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf-Adet) Hukuku Cilt: 1: Kurallar, Çev: A. Emre ÖKTEM/Melike BATUR YAMANER/Dolunay ÖZBEK/Bleda R. KURTDARCAN/Mehmet Cengiz UZUN/Abdullah KAYA, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2005.
• International Humanitarian Law, Answers to Your Question, ICRC Focus, Geneva, 2005.
• KOÇ, Cansu, Roma Statüsü Bağlamında İnsanlığa Karşı Suçlarda Devlet Politikası, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• KOLB, Robert/ HYDE, Richard, An Introduction to the International Law of Armed Conflict, Hart Publishing, Portland, 2008.
• KURŞUN, Günal, 101 Soruda Uluslararası Ceza Mahkemesi, İnsan Hakları Gündemi Derneği, Ankara, 2011.
• OPPENHEIM, Lassa, International Law: A Treatise Vol II War and Neutrality, Ed: Ronald F. ROXBURGH, 3rd Edition, Longmans, Green and Co, London-New York, 2006.
• ÖZSOY, Şule, “İnsancıl Hukukun Gelişimi”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 19- 20, 19971998.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
• SARIBEYOGLU SKALAR, Meltem, Silahlı Çatışmalarda Sivillerin Korunması İçin Güvenli Bölgeler, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2014, Cilt: 9, Sayı: 123-124.
• SARIBEYOGLU, Meltem, Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukukunda Çocukların Korunmasına İlişkin Düzenlemeler, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2007, Sayı: 1.
• SASSOLI, Marco/ BOUVIER, Antoine A., How Does Law Protect in War? Volume I, Second Edition, International Committee of the Red Cross, Geneva, 2006.
• SENCER, Muzaffer, İnsan Hakları ve Savaş, İnsan Hakları Yıllığı Dergisi, TODA- İE, Sayı: 12/1, 1990.
• SHAW, Malcolm Nathan, International Law, 6th Edition, Cambridge University Press, Cambridge, 2008.
• SLIEDGERT, E. Van, The Criminal Responsibility of Individuals for Violations of International Humanitarian Law, T. M. C. Asser Press, The Hague, 2003.
• SOLIS, Gary D., The Law of Armed Conflict: International Humanitarian Law in War, Cambridge University Press, New York, 2010.
• SUR, Melda, Uluslararası Hukukun Esasları, 10. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2016.
• TARHANLI, Turgut, “Kuvvet Kullanma, Meşruiyet ve Hukuk", Anayasa Yargısı Dergisi Cilt: 20, Ankara, 2003.
• TAŞDEMIR, Fatma, “Uluslararası Anarşiye Giden Yol: Uluslararası Hukuk Açısından Önleyici Meşru Müdafaa Hakkı", Uluslararası Hukuk ve Politika Cilt 2, No. 5, 2006.
• TAŞDEMIR, Fatma, Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalar Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009.
• TERRY, Fiona, “Violence Against Health Care: Insights From Afghanistan, Somalia, And The Democratic Republic Of The Congo", International Review of Red Cross, Volume 95 Number 889 Spring 2013.
• TOPAL, Ahmet Hamdi, “27 Aralık 2008- 18 Ocak 2009 Gazze Saldırısı ve Uluslararası Ceza Hukuku", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XII, Y. 2008, Sa. 1-2.
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayınları, 1. Bası, İstanbul, 2006.
• VITE, Sylvain, “Typology Of Armed Conflicts in International Humanitarian Law: Legal Concepts And Actual Situations", International Review of the Red Cross, Vol: 91, Num: 873, Mart, 2009.