Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerine Düşünceler

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 1416 - 1456, 27.12.2019

Alper Uyumaz , Mehmet Cemil Türk

https://doi.org/10.33433/maruhad.667660

Cited By: 3

Öz

Ülkemizde finansmana erişimin kolaylaştırılması amacıyla kabul edilen 20.10.2016 tarih ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunda yeni bir teslimsiz ve sicilli taşınır rehin türü düzenlenmiştir. Kanun, yakından incelendiğinde, rehnin kuruluşu, hükümleri ve sonuçları bakımından farklı düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yine, borçlunun temerrüdü durumunda genel hükümler çerçevesinde takip yapmak dışında, alacaklıya tanınan seçimlik haklar dikkat çekicidir. Bu hakların en başında, rehinli taşınırın mülkiyetinin devrini talep etme hakkı gelmektedir. Kanun, kullanılan dil açısından da mevcut düzenlemelerden farklılıklar içermektedir. Bu Kanunda, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu gibi temel kanunlarda bilinçli bir şekilde yer verilmeyen bazı kavramlar kullanılmıştır. Bütün bunlarla birlikte, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, yürürlüğe girmesinin üstünden iki buçuk yıl geçmesine rağmen hâlâ tartışılmaktadır. Tartışmalı konuların en başında, Kanunun isminde de yer alan “ticari işlem” ifadesinden ne anlaşılması gerektiği ve bunun Kanunun uygulama alanının tespitinde bir ölçüt olup olmadığı hususu gelmektedir. Rehin hukukunda kabul edilen temel ilkelerden uzaklaşılması da diğer bir önemli tartışma konusudur. Yapılan tartışmaların bazılarına ise, Kanun ile ilgili yapılan ikincil mevzuat düzenlemeleri yol açmaktadır. Kanunun uygulanmasını sağlamak üzere çıkarılan ikincil mevzuatta yer alan bazı düzenlemeler Kanuna açıkça aykırıdır. Bu çalışmada, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile ilgili mevzuat hükümleri Medeni Hukuk ve Ticaret Hukuku bakımından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teslimsiz Taşınır Rehni, Sicilli Taşınır Rehni, Ticari İşlemlerde Rehin, Taşınır Varlıkların Rehni, Ticari İşletme Rehni

Kaynakça

• Akipek Öcal, Şebnem, Taşınır Rehni Sözleşmeleri ve Sözleşmelerde Şekil, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, 2017, s. 81-92.
• Akipek, Jale / Akıntürk, Turgut / Ateş, Derya, Eşya Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 2018. Aksoy Dursun, Sanem, Eşya Kavramı, İstanbul 2012.
• Antalya, Gökhan / Acar, Faruk, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Çerçevesinde İlk Tespitler), İstanbul 2017.
• Arkan, Sabih, Ticarî İşletme Hukuku, Son Değişikliklere Göre Hazırlanmış ve Genişletilmiş 24. Bası, Ankara 2018. Ayan, Mehmet, Eşya Hukuku, III, Sınırlı Aynî Haklar, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Ankara 2017.
• Baumann, Max, Sachenrecht, Zürich 2008. Bozer, Ali / Göle, Celal, Ticari İşletme Hukuku, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 4. Bası, Ankara 2017.
• Bozkurt, Tamer, Ticarî İşletme Hukuku, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara 2018.
• Cansel, Erol, Türk Menkul Rehni Hukuku, Teslim Şartlı Menkul Rehni, C. I, Ankara 1967.
• Davran, Bülent, Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul 1972. Dural, Mustafa, Eşya Hukuku Dersleri, İstanbul 1981.
• Duran, Arif, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Sözleşmesi Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 2, 2016, s. 103-118.
• Ergüne, Mehmet Serkan, Hukukumuzda Taşınır Rehninin, Özellikle Teslime Bağlı Taşınır Rehninin Kuruluşu, İstanbul 2002.
• Göle, Celal / Aydoğan, Gökhan, “Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu”nun Ticaret Hukuku Açısından Değerlendirilmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 33, S. 1, 2017, s. 5-51.
• Güleş, Bedia / Doğu, Hakkı Mert, 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Kapsamında Kurulan Taşınır Rehni Sözleşmesinin Şekli, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 147148, 2016, s. 53-73.
• Gürsoy, Kemal T. / Eren, Fikret / Cansel, Erol, Türk Eşya Hukuku, 2. Baskı, Ankara 1984.
• Haffter, Max, Das Fahrnispfandrecht und Andere Sachenrechtliche Sicherungsgeschäfte nach dem Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Bern 1928.
• Helvacı, İlhan, Türk Medenî Kanununa Göre Lex Commissoria (Mürtehinin Merhunu Temellük) Yasağı, İstanbul 1997. ** Aynı yazarın birden fazla eserine yapılan atıfları ayırmak için belirlenen kısaltmalar, ilgili eserin sonunda parantez içinde verilmiştir.
• HukukTürk Hukuk Veri Tabanı, www.hukukturk.com (HukukTürk). Kendigelen, Abuzer, Yeni Türk Ticaret Kanunu – Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, Güncellenmiş 2. Basıdan 3. (Tıpkı) Bası, İstanbul 2016.
• Köprülü, Bülent / Kaneti, Selim, Sınırlı Aynî Haklar, 2. Bası, İstanbul 1982–1983.
• Köroğlu Ölmez, Belin, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Uyarınca Ticari İşletme Rehni, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 129, 2017, s. 261-286.
• Kuntalp, Erden, Lex Commissoria Yasağı Kavramı, Koşulları, Uygulama Alanı, İnan Kıraç’a Armağan, Ankara 1994, s. 151-163.
• Oftinger, Karl / Bär, Rolf, Das Sachenrecht, Das Fahrnispfand, Art. 884-918, 3. Auflage, Zürich 1981. Oftinger, Karl, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, IV. Band. Das Sachenrecht, Das Fahrnispfand, Art. 884-918, 2. Auflage, Zürich 1952.
• Oğuzman, M. Kemal / Seliçi, Özer / Oktay-Özdemir, Saibe, Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş 21. Bası, İstanbul 2018.
• Öz, Turgut, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2, 2017, s. 151-186.
• Poroy, Reha / Yasaman, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, Genişletilmiş ve Güncelleştirilmiş 16. Bası, İstanbul 2017. Serozan, Rona, Taşınır Eşya Hukuku, 2. Bası, İstanbul 2007.
• Şenocak, Kemal / Kahraman, Zafer / Tuncer Kazancı, İdil / Öcal Apaydın, Bahar, Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehni, Ankara 2019.
• Şit İmamoğlu, Başak, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerine Bir İnceleme, Ankara 2017.
• Tavukçuoğlu, Eda Nur, 6750 Sayılı Kanun Uyarınca Ticari İşlemlerde Taşınır Rehnine Konu Olabilecek Varlıklar, İstanbul Barosu Dergisi, C. 92, S. 3, 2018, s. 111-130.
• Tekinay, Selahattin Sulhi, Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Haklar, İstanbul 1994.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, http://sozluk.gov.tr/. Uyumaz, Alper, Medenî Kanun Dışındaki Kanunlarda Düzenlenmiş Taşınır Rehni Çeşitleri, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 4, 2017, s. 49-90 (Taşınır Rehni). Uyumaz, Alper, Motorlu Taşıt Rehni, İstanbul 2012 (Taşıt).
• Zobl, Dieter, Berner Kommentar IV, Das Sachenrecht, Das Fahrnispfand, Systematischer Teil und Art. 884887, ZGB, Bern 1982.
• Zobl, Dieter, Berner Kommentar IV, Das Sachenrecht, Das Fahrnispfand, 2. Unterteilband, Art. 888-906, mit kurzem Überblick über das Versatzpfand 907-915, ZGB, Bern 1996.