Türk Basınında Suriyeli Sığınmacı Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi / A Content Analysis on the Representation of Syrian Asylum Seekers in the Turkish Press

Yıl 2015, Sayı: 24 - MÜLTECİLER ve MEDYA - 1, 1 - 26, 21.07.2016

Müzeyyen Pandır İbrahim Efe Alaaddin F. Paksoy

Öz

Bu çalışmada Türk basınında Suriyeli sığınmacı temsilleri incelenmektedir. Örneklem için, en yüksek tiraja sahip ilk beş gazetede (“Hürriyet”, “Sabah”, “Posta”, “S.zcü”, “Zaman”) 2014 yılında yayımlanan ilgili tüm haberler, köşe yazıları ve görseller seçilmiştir. Mevcut çalışma, Suriyeli sığınmacıların Türk basınında 2011-2015 yılları arasındaki temsillerini inceleyen (TÜBİTAK destekli) daha geniş çaplı bir araştırma projesinin bir kısmını oluşturmaktadır. Mevcut literatürde sıkça ihmal edilen ya da ayrı bir inceleme alanı olarak ele alınan haber görselleri, bu çalışmada haber metinleri ve köşe yazılarıyla beraber incelenmektedir. Araştırma sonuçlarında g.rülmüştür ki, Türk gazetelerinde Suriyeli sığınmacılarla ilgili haber ve görsellerin içerikleri çoğunlukla olumlu ya da yansız özelliklere sahiptir. Temsil özelliklerine odaklandığımızda ise temsillerde bir ikilem olduğu g.rülmektedir. Temsiller Suriyeli sığınmacıyı zorlu koşullar içinde “yoksul” ve “yardıma muhtaç” olarak gösterirken, aynı sıklıkta toplum güvenliği için bir “tehdit” olarak da göstermektedir. Sıkça tekrarlanan bu temsiller ve ikilem göstermektedir ki Türk basınının Suriyeli sığınmacı temsili, uluslararası çalışmalarda tanımlanan stereotipik sığınmacı temsillerini yeniden üretmektedir.

Anahtar kelimeler: Sığınmacılar, Mülteciler, Gazeteler, İçerik Analizi, Sığınmacı Temsili, Mülteci Temsili

Anahtar Kelimeler

Sığınmacılar, Mülteciler, Gazeteler, İçerik Analizi, Sığınmacı Temsili, Mülteci Temsili

Kaynakça

• Arap, E., & Çerçi, S. (2014). Yabancılar ve uluslararası koruma kanununun getirdikleri. Hukuk Gündemi, 14(2), 121-127. 06.02.2015 tarihinde http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/hgdmakale/2014-2/31.pdf adresinden edinilmiştir.
• Barthes, R. (1980). Mythologies. New York: Hill and Wang.
• Barthes, R. (1981). Camera lucida. New York: Hill and Wang.
• Başak, C. (2011). Mülteciler, sığınmacılar, yasa dışı göçmenler. Ankara: Sonsöz Gazetecilik ve Reklamcılık.
• Bell, P. (2001). Content analysis of visual images. T. Leeuwen & C. Jewitt (Ed.), Handbook of Visual Analysis. London: Sage.
• Berger, A. A. (1991). Media research techniques. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Buchanan, S., Grillo B. & Threadgold, T. (2003). What’s the story? Results from research into media coverage of refugees and asylum seekers in the UK. 10.05.2016 tarihinde https://www.article19.org/data/files/pdfs/publications/refugees-what-s-thestory-.pdf adresinden edinilmiştir.
• Crawley, H., McMahon, S. & Jones, K. (2016). Victims & villains: Migrant voices in the British media. Center for Trust, PEace&SocialRelations. 10.02.2016 tarihinde http://www.migrantsrights.org.uk/files/news/Victims_and_Villains_Digital.pdf adresinden edinilmiştir.
• Çağlar, İ. & Özkır, Y. (2014). Köşe yazılarında Suriyeli mülteciler. K. Canatan, M. Birinci, İ. Çağlar, Y. Kryvenko, S. Öksüz & F. Altun (Haz.), Disiplinlerarası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu içinde (ss. 539-572). İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. 30.05.2016 tarihinde http://openaccess.izu.edu.tr/bitstream/handle/izu/179/GÖÇ%20SEMPOZYUMU.pdf?sequence=1 adresinden edinilmiştir.
• Dinçer, O. B., Federici, V., Ferris, E., Karaca, S., Kirişci, K., & Özmenek Çarmıklı, E. (2013). Suriyeli mülteciler krizi ve Türkiye: Sonu gelmeyen misafirlik. USAK ve Brooking Enstitüsü ortak raporu. Ankara, Washington.
• Efe, İ. (2015). Türk basınında Suriyeli sığınmacılar. SETA Raporu. 10.05.2016 tarihinde http://file.setav.org/Files/Pdf/20151225180911_turk-basininda-suriyeli-siginmacilar-pdf.pdf adresinden edinilmiştir.
• EGM. İltica göç işlemleri. 26.03.2016 tarihinde https://www.egm.gov.tr/sayfalar/iltica-goc-islemleri.aspx adresinden edinilmiştir.
• Erdoğan, M. (2015). Türkiye’de Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. & Ünver, C. (2015). Türk iş dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler konusundaki görüş, beklenti ve önerileri (Yayın No: 353). Türkiye İşverenler Sendikası Konfederasyonu (TİSK) Raporu. Ankara: Matsa Basımevi
• Gale, P. (2004). The refugee crisis and fear: Populis politics and media discourse. Journal of Sociology, 40(4), 321-340.
• Gibney, M. G. (1999). Kosovo and beyond: popular and unpopular refugees. Forced Migration Review, 5, 28-30.
• Göker, G. & Keskin, S. (2015). Haber medyası ve mülteciler: Suriyeli mültecilerin Türk yazılı basınındaki temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 229-256.
• Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin ötesine geçerken Türkiye’nin “Suriyeli mülteciler” sınavı. USAK ve Brooking Enstitüsü ortak raporu. Ankara, Washington. http://www.brookings.edu/~/media/research/files/reports/2014/05/12%20turkey%20syrian%20refugees%20kirisci/syrian%20refugees%20and%20turkeys%20challenges%20kirisci%20turkish.pdf adresinden edinilmiştir.
• Malkki, L. H. (1996). Speechless emissaries: Refugees, humanitarianism, and dehistoricization. Cultural Anthropology. 11(3), 377-404.
• Mannik, L. (2012). Photography, memory and refugee identity: The voyage of the walnut, 1948. Vancouver: UBC Press.
• Mazlumder Raporu (2014). Gaziantep’te Suriyelilere yönelik saldırılar ve toplumsal nefretin sebeplerinin analizine dair rapor. MAZLUMDER Gaziantep Şubesi. 10.05.2016 tarihinde http://gaziantep.mazlumder.org/fotograf/yayinresimleri/dokuman/Suriyeliler-1.pdf adresinden edinilmiştir.
• McLaughlin, G. (1999). Refugees, migrants and the fall of the Berlin wall. Greg Philo (Ed.) Message received. London: Routledge.
• Mole, R. (2007). Discursive identities/identity discourses and political power. Richard Mole (Ed.) Discursive constructions of identity in European politics. Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Mollard, C. (2001). Asylum: The truth behind the headlines. Oxfam. Norton. 10.02.2016 tarihinde http://policy-practice.oxfam.org.uk/publications/asylum-the-truth-behind-the-headlines-111959 adresinden edinilmiştir.
• Norton, B. (2015). A guide to the worst refugee crisis since WWII. 10.02.2016 tarihinde http://mondoweiss.net/2015/09/refugee-crisis-since/ adresinden edinilmiştir.
• ORSAM. (2014). Suriye’ye komşu ülkelerde mültecilerin durumu: Bulgular, sonuçlar, öneriler (Rapor No. 189). http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2014424_orsam%20rapor%20189tur.pdf adresinden edinilmiştir.
• Oytun, O. & Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri ORSAM&TESEV Raporu (Rapor no: 195, Ocak 2015). Ankara: ORSAM Yayınları.
• Philo, G. & Beattie, L. (1999). Race, migration and media. GregPhilo (Ed.) Message received. London, Routledge.
• Rajaram, P. K. (2002). Humanitarianism and representations of the refugee. Journal of Refugee Studies. 15(3), 247-264.
• Yıldız Tahincioğlu, A. N. (2014). Suriyeli mülteci çocukların yaygın medyada temsili ve ırkçılık. Türkiye’nin İnsan Hakları Gündemi Konferansı. 10.05.2016 tarihinde http://www.insanhaklarigundemi.net/2013-2014-konferansi/#5Aralik10.05.2016 adresinden edinilmiştir.
• UNHCR. (1951, 1967). (United Nations High Commissioner for Refugees- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği). Convention and protocol relating to the status of refugees. 28.08.2014 tarihinde http://www.unhcr.org/3b66c2aa10.pdf adresinden edinilmiştir.
• UNHCR. (2014). World refugee day: Global forced displacement tops 50 million for first time in post-world war II era. 10.02.2016 tarihinde http://www.unhcr.org/53a155bc6.html adresinden edinilmiştir.
• Van Dijk, T. A. (1991). Racism and the press. London: Routledge.
• Van Gorp, B. (2005). Where is the frame? Victims and intruders in the Belgian press coverage of the asylum issue. European Journal of Communication, 20(4), 484-507.
• Wennersten, P. (1999). The politics of inclusion: The case of the Baltic states. Cooperation and Conflict, 34(3), 272-296.
• Zencir, M. & Davas, A. (2014). Suriyeli sığınmacılar ve sağlık hizmetleri raporu. Ankara: Türk Tabipleri Birliği (TTB) Yayınları. Hermes Ofset.