İlticanın Yapısökümcü Felsefesi: Konuksevermezlik Sorunu / Deconstructive Philosophy of Asylum: Matter of Hostipitality

Yıl 2015, Sayı: 24 - MÜLTECİLER ve MEDYA - 1, 55 - 76, 21.07.2016

Şevki Işıklı

Öz

Bu metinde, Derrida’nın “Konuksevermezlik (Hostipitality)” adlı eserindeki görüşleri, iltica ve mültecilik sorununa tatbik etmek ve bu yolla ilticanın felsefesini serimlemek amaçlanmıştır. Metinde, dipnotta verilen çeviri referans alınmakla birlikte Derrida’nın yapısöküm görüşlerini etik ve politika bağlamında tartışan eserlere atıf yapılmış, kısa metinler olarak konukseverliğin yerel kültürdeki dilsel pratiklerine, örneğin özdeyiş ve atasözlerine yer verilmiştir. Yapılan soruşturmada görülmüştür ki iltica ve mültecilik sorunu, ne politik ne etik ne de kültüreldir, aksine bunların toplamından fazlasını içeren olasılık genliğidir. İltica talebiyle başlayan mülteciliğin, yapıs.kümcü tekniklerle çözümlendiğinde, hem dilsel hem de politik ikilemler içerdiği görülmektedir. Eğer “bir sorun olarak mültecilik” aşılmak isteniyorsa iki değerli karşıtlıklar tarzında düşünmenin açmazları görülmeye, çok değerli mantığa başvurarak tümüyle başka türlü düşünmeye, sistem düşüncesi terk edilerek Derrida’nın önerdiği gibi, “düşünülenemez olan düşünülmeye” başlanmalıdır. Derrida’nın işaret ettiği konukseverlik (hospitality) ile düşmanlık (hostility) arasındaki küçük dilsel ayrım, konukseverlik düşüncesinde bastırılmış bir konuksevmezliğin mevcudiyeti üzerine düşünmeye, özellikle de iltica ve mültecilik, göç ve göçmen politikası, sınırlar ve evrensellik sorunlarıyla ilgilenen hatta konukseverliğiyle tanınmış olan herkesi yeniden düşünmeye davet eder. Her birinde cevabı aranan asıl soru şudur: Konukseverlik mümkün müdür?

Anahtar kelimeler: Konukseverlik, Konuksev(er/mez)lik, İltica, Mülteci, Derrida, Yapısöküm, Mültecilik Felsefesi.

Anahtar Kelimeler

Konukseverlik, Konuksev(er/mez)lik, İltica, Mülteci, Derrida, Yapısöküm

Kaynakça

• Açıl, B. (2010). Yazınsal etik ve politika: Bilge Karasu romanına konuksever bir yaklaşım. İnsan ve Toplum Dergisi, 1, 7-23.
• Altuğ, T. (2004). Dile gelen felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çoban, F. (2015). Bir giriş: Derrida’nın hayaletlerinden Marks’ın hayaletlerine. SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 147-174.
• Derrida, J. (1993). Aporias. T. Dutoit (Çev.). California: Stanford University Press.
• Derrida, J. (1999a). Konuksev(er-/-mez)lik. F. Keskin, Ö. Sözer (Çev.), Pera Peras Poros: Jacques Derrida ile Birlikte Disiplinlerarası Çalışma içinde, (ss. 43-71). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Derrida, J. (1999b). İnsan bilimlerinin söyleminde yapı, gösterge ve oyun. Ö. Gözel (Çev.), Toplumbilim Dergisi (Jacques Derrida Özel Sayısı), 10, 165-173.
• Derrida, J. (1999c). Platon’un eczanesi. Toplumbilim Dergisi (Jacques Derrida Özel Sayısı), 10, 63-81.
• Derrida, J. (1999d). Differancé. Ö. Sözer (Çev.), Toplumbilim (Jacques Derrida Özel Sayısı), 10, 49-61. İstanbul: Bağlam Yayıları.
• Derrida, J. (2000a). Hostipitality. B. Strocker, F. Morlock (Çev.), Angelaki, 5 (3), 3-18.
• Derrida, J., & Dufourmantelle, A. (2000b). Of hospitality: Anne Dufourmantelle invites Jacques Derrida to respond. R. Bowlby (Çev.). USA: Stanford University Press.
• Derrida, J. (2011). Gramatoloji. İ. Birkan (Çev.). Ankara: BilgeSu Yayınları.
• Direk, Z. (2012). Derrida’nın siyaset felsefesi. 23.04.2016 tarihinde https://zeynepdirek.wordpress.com/2012/12/12/derridanin-siyaset-felsefesi/ adresinden edinilmiştir.
• Ersoy, M. A. (2009). Safahat. İstanbul: Hece Yayınları.
• Fukuyama, F. (1989). The end of history. The National Interest, 16, 3-18.
• Heidegger, M. (1997). Özdeşlik ve ayrım. N. Aça (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Heidegger, M. (1998). Tekniğe ilişkin bir soruşturma. D. Özlem (Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Heidegger, M. (2003). Sanat eserinin kökeni. F. Tepebaşlı (Çev.), Erzurum: Babil Yayınları.
• Işıklı, Ş. (2012). Yapısöküm ilkeleri ve yazı sorunu. Özne Felsefe Dergisi (Felsefenin Aynasında Siyaset Dosyası), Cilt 15. kitap, Sayı Güz, 92-112.
• Matta (2000). İncil içinde, İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi Yayınları.
• Kant, I. (1960). Ebedi barış üzerine felsefi deneme. Y. Abadan, S. Meray (Çev.). Ankara: AÜ SBF Yayınları.
• Kant, I. (2002). Ahlak metafiziğinin temellendirilmesi. I. Kuçuradi (Çev.). Ankara: Türkiye Felefe Kurumu Yayınları.
• Naas, M. (2006). Jaques Derrida ve konukseverlik sorusu. Ö. Ejder (Çev.), Cogito Dergisi Özel Sayısı (Derrida: Yaşamı Yeniden Düşünürken) içinde, 47-48, 240-257.
• Rabinson, D., Groves, J. (2012). Felsefe: Düşüncenin gelişimini anlamak için çizgibilim. B. Taşyakan (Çev.). İstanbul: NTV Yayınları.
• Sartre, J. P. (1997). Varoluşçuluk bir hümanizmdir. A. Bezirci (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Sim, S. (2000). Derrida ve tarihin sonu. K. H. Öktem (Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Stocker, B. (2006). Derrida etiğinde çelişki, aşkınlık ve öznellik. Ö. Ejder (Çev.), Cogito Dergisi, 47-48, 334-347.