Nif Dağı Başpınar Kazılarında Ele Geçen Ok Uçları

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 14, 1 - 62, 01.04.2016

Daniş Baykan

Öz

Nif Dağı, İzmir Körfezi’nin doğusunda, Kemalpaşa, Buca ve Torbalı ilçelerinin ortak sınırları çevresinde konumlanır. Kuzeyinde, Kemalpaşa Ovası ve Manisa Dağı; doğusunda, Karabel Geçidi; güneyinde, Torbalı Ovası yer alır. İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Elif Tül Tulunay başkanlığında yürütülen Nif Dağı Kazıları’ndaki çalışma alanları, Karamattepe, Ballıcaoluk, Başpınar ve Dağkızılca sektörleri olarak adlandırılmaktadır. Burada ele alınacak söz konusu ok uçları da Başpınar’dan ele geçenlerdir. Başpınar Mevkiinde bulunan yapı topluluğu, M.S. 13. yüzyıl Laskarisler Dönemi’ne aittir. Bu kazı alanında bulunan farklı tipteki ok uçları tipolojik olarak ele alınacaktır. Kazı buluntusu olan bu ok uçlarının Orta Çağ ok uçlarına kronolojik ve tipolojik katkı sağlaması mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Nif Dağı, Başpınar, Metal, Ok ucu, Geç Antik Çağ

Arrowheads Found at Nif Mountain Başpınar Excavations

Öz

Nif Mountain is located in the East of Bay of İzmir around the borders shared by suburbs of Kemalpaşa, Buca, and Torbalı. It is surrounded by Kemalpaşa Plains and Manisa Mountain in the North; by Karabel Passage in the East; and by Torbalı Plains in the South. The Nif Mountain Excavation is led by Prof. Dr. Elif Tül Tulunay of İstanbul University where the excavations is divided into sectors named as Karamattepe, Ballıcaoluk, Başpınar, and Dağkızılca. The arrowheads to be discussed in this article are found in Başpınar. The architecture group in Başpınar County is from 13th Century BC i.e. Laskaris Period. Different types of arrowheads found in this excavation are to be studied based on their typology which could prove to contribute to the chronology and typology of arrowheads from Medieval Ages.

Anahtar Kelimeler

Nif Mountain, Başpınar, Metal, Arrowhead, Late Antiquity

Kaynakça

• Allan 1982: Allan, J.W., Nishapur: metalwork of the early Islamic period. Metropolitan Museum of Art, 1982.
• Baykan 2012: Baykan, D., Allianoi Tıp Aletleri / Surgical Instruments From Allianoi, Studia ad Orientem Antiquum (SOA) 2, Türk Eskiçağ Bilimler Enstitüsü, Ege Yayınları, İstanbul, 2012.
• Baykan 2015: Baykan, D., “Metal Finds from Nif-Olympos”, Recent Studies on the Archaeology of Anatolia, Ed. E. Laflı, S. Patacı, British Archaeological Reports 2750, Oxford, 2015, 41-48.
• Baykan 2017a: Baykan, D., “Allianoi’da Bulunan Ok Uçları”, MASROP E-dergi Cilt 10 Sayı 14 (2016), 2017a, 7-21.
• Baykan 2017b: Baykan, D., “Nif Dağı Kazısı Karamattepe ve Ballıcaoluk’ta Bulunan Ok Uçları”, MASROP E-dergi Cilt 9 Sayı 12 (2015), 2017b, 18-40.
• Borisov 1989: Borisov, B.D., Djadovo 1, Medieval Settlement and Necropolis: 11th12th Century, Ed: A. Fol vd., Tokai, 1989.
• Crowfoot-Kenyon 1957: Crowfoot, J.W./G.M. - Kenyon, K.M., The Objects from Samaria, Londra, 1957.
• Davidson 1952: Davidson, G. R., Corinth XII, The Minor Objects, New Jersey, 1952.
• Dell’Era 2012: Dell’Era, F. “Small Finds from Zeytinli Bahçe—Birecik (Urfa)”, Byzantine Small Finds in Archaeological Contexts, Ed.: B.B.ArslanA.Ricci, Byzas 15, İstanbul 2012, 393-406.
• Doğer 2015: Doğer, L., “Late Byzantine and Ottoman Pottery from Nif-Olympus”, Recent Studies on the Archaeology of Anatolia, Ed. E. Laflı, S. Patacı, British Archaeological Reports 2750, Oxford, 2015, 57-69.
• Gaitzsch 2005: Gaitzsch, W., Eisenfunde Aus Pergamon Geräte, Werkzeuge Und Waffen, Pergamenısche Forschungen 14, Berlin, 2005.
• Gudea-Tamba 2005: Gudea, Nicolae, Tamba, Dan, “Heiligtümer Und Militär in Porolissum”, Limes XIX: proceedings of the XIXth International Congress of Roman Frontier Studies, 2005, 471-483.
• İnce 2010: İnce, N., Anadolu’nun Bizans Kenti Amorium’da Savaşın İzleri (Metal Savaş Aletleri), Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, Yayınlanmamış Lisans Tezi, Çanakkale, 2010.
• Jackson 1990: Jackson, Ralph, Camerton the late Iron Age and early Roman metalwork, British Museum Press, 1990
• Klebinder Gauss 2007:Klebinder Gauss, G., Bronzefunde aus dem Artemision von Ephesos, Forschungen in Ephesos 12/3, Avusturya Bilimler Akademisi Yayınları, Viyana, 2007.
• Kontogiannis-Arvanti 2012: Kontogiannis, Nikos D. – Arvanti, Smaragdi I. “Placing, Contexts in a Context: Minor Objects from Medieval Andros”, Byzantine Small Finds in Archaeological Contexts, Ed.: B.B.ArslanA.Ricci, Byzas 15, İstanbul 2012, 249-261.
• McNicoll 1983: McNicoll, A., Taşkun Kale, Keban Rescue Excavations Eastern Turkey, Oxford, 1983.
• Moore 1993: Moore, J., Tille Höyük 1: The Medieval Period, Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü, Ankara, 1993.
• Redford 1998: Redford, S., The Archaeology of the Frontier in the Medieval Near East, Excavations at Gritille, Boston, 1998.
• Simpson 2000: Simpson, Grace, Roman Weapons, Tools, Bronze Equipment and Brooches from Neuss--Novaesium Excavations 1955-1972, British Archaeological Reports 862, 2000.
• Tulunay 2009: Tulunay, Elif Tül, “Nif (Olympos) Dağı Kazı ve Araştırma Projesi: 2007 Yılı Kazıları”, 30. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 3, Ankara, 2009, 411-426.
• Tulunay 2010: Tulunay, Elif Tül, “Nif (Olympos) Dağı Kazı ve Araştırma Projesi: 2008 Yılı Kazıları”, 31. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 3, Ankara, 2010, 387-408.
• Tulunay 2011: Tulunay, Elif Tül, “Nif (Olympos) Dağı Kazı ve Araştırma Projesi: 2009 Yılı Kazıları”, 32. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 3, 2011, 405- 423.
• Tulunay 2012: Tulunay, Elif Tül, “Smyrna (İzmir) Yakınlarında Birçok Kültürü Barındıran Dağ: Nif (Olympos)”, Colloquium Anatolicum XI, 2012, 81- 99.
• Tulunay vd. 2012: Tulunay, E. T., Bilgin, M., Peker, M., Lenger, D.S., Baykan, C., vd., “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi: 2010 Yılı Kazısı”, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 3, Ankara, 2012, 147-171.
• Tulunay vd. 2013: Tulunay, E. T., Bilgin, M., Peker, M., Lenger, D.S., Baykan, C., vd., “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi: 2011 Yılı Kazısı”, 34. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 2, Ankara, 2013, 233-252.
• Tulunay vd. 2014: Tulunay, E. T., Bilgin, M., Lenger, D.S., Baykan, D., vd., “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi: 2012 Yılı Kazısı”, 35. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Basımevi, Muğla, 2014, 343-357.
• Tulunay vd. 2015: Tulunay, E. T., Özgümüş, Ü., Sevim Erol, Doğer, L., Baykan, D., Peker, M., Lenger, D.S., Baykan, C., Erdul Mergen, M., Bilgin, M., Yavuz, A., “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi: 2013 Yılı Kazısı”, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 3, Ankara, 2015, 695-717.
• Uluçay 1993: Uluçay, Ç., “Saruhanoğulları”, İslam Ansiklopedisi X, İstanbul, 1993, 239-244.
• Uluçay-Gökçen 1939:Uluçay, Ç.- Gökçen, İ., Manisa Tarihi, İstanbul, 1939. Uzunçarşılı 1982: Uzunçarşılı, İ. H., Osmanlı Tarihi Cilt 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1982.
• Waldbaum 1983: Waldbaum, J.C., Metalwork from Sardis: The Finds Through 1974, Londra, 1983.
• van Loon 1980: van Loon M. N., Korucutepe 3, Studies in Ancient Civilisation, New York, 1980.
• Yalçın 2015: Yalçın, A.B, “The Byzantine Complex at Başpınar”, Recent Studies on the Archaeology of Anatolia, Ed. E. Laflı, S. Patacı, British Archaeological Reports 2750, Oxford, 2015, 49-55.
• Yavaş 2012: Yavaş, A., “First Records On Anatolian Seljuk Arrowheads / Anadolu Selçuklu Temrenleri Hakkında İlk Tespitler”, İktisadi İdari Bilimler Dergisi 2/4, 2012, 119-145.