TOPHANE KASRI YAPI MALZEMELERİNİN ARKEOMETRİK ARAŞTIRMALARI

Yıl 2019, Cilt: 13 Sayı: 2, 1 - 19, 30.11.2019

Uğur Alanyurt

Öz

Bu çalışma, İstanbul ili,
Tophane semtinde yer alan, Tophane Kasrı binasının yapı malzemelerinin
özelliklerini arkeometrik yöntemlerle belirlemek için yapılmıştır. Sade bir
mimariye sahip iki katlı yapı, dönemin ünlü mimarları William James Smith ve
Gaspare Fosatti’nin imzasını taşımaktadır. Yapıya ait; harç, sıva, taş, tuğla
ve ahşapların kimyasal ve fiziksel özellikleri ve bozulmaları; Polarized Energy
Dispersive-X Işını Floresans anlizi, petrografik ince kesit mikroskop analizi,
ince kesit polorizan mikroskopla ahşap analizi ve kimyasal tuz testleri ile
belirlenmiştir. Çalışma kapsamında yapıya ait özgün malzemeler kod verilerek
alınmış, laboratuvarda tasnifleri ve analize hazırlık işlemleri yapılmıştır.
Analizlerden elde edilen bulgularla 19. yy sonunda inşa edilen yapının malzeme
karakterizasyonu ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tophane Kasrı, arkeometri, koruma, onarım, karakterizasyon

Kaynakça

• Akşam 1948 “Tophane Kasrı Harp Mamüllerine Verilecek”, Akşam Gazetesi, 9 Aralık 1948.Alkan vd. 2011 Alkan, N., Çağıran, E., Ersan, Ö. H., Eruş, M., Restorasyon ve Konservasyon Laboratuvarları, İstanbul, 2011.Arslan 2010 Arslan, M., İstanbul’un Antikçağ Tarihi Klasik ve Helenistik Dönemler, İstanbul, 2010.Aydüz 2006 Aydüz, S., Tophane-i Amire ve Top Döküm Teknolojisi, Ankara, 2006.Balkan ve Ayverdi 1970 Balkan, Ö.L., Ayverdi E.H., İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) Tarihli, İstanbul, 1970.Can 1993 Can, C., İstanbul’da 19. yy Batılı ve Levanten Mimarların Yapıları ve Koruma Sorunları, Yayımlanmamış Doktora Tez, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 1993.Ceylan 2003 Ceylan, O., “Top Döküm Binaları (Tophane-i Amire) Onarımları”, Tasarım + Kuram Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, İstanbul, 2003, 43-56.Demiray 2010 Demiray, G., Dolmabahçe Sarayı Arşiv Koleksiyonunda Hazine-i Hassa Defterlerinin Yeri ve Bir Katalog, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2010.Gülersoy 1995 Gülersoy, Ç., “Tophane”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt. 3, 1995, İstanbul, 274-276.Kerr 1977 Kerr, P.F., Optical Mineralogy, New York, 1977.Küçükkaya 2004 Küçükkaya, A. G., Taşların Bozulma Nedenleri Koruma Yöntemleri, İstanbul, 2004.Rapp 2002 Rapp, G., Archaeomineralogy, Berlin, 2002. Sezer ve Özyalçıner 2010 Sezer, S., Özyalçıner A., Öyküleriyle İstanbul Anıtları II Saray’dan Liman’a, İstanbul, 2010.Şehsuvaroğlu 1946 Şehsuvaroğlu, H.Y. (1946) “Osmanlı Sarayında İşret”, Cumhuriyet Gazetesi, 25.06.1946, Şehsuvaroğlu 1957 Şehsuvaroğlu, H.Y. (1957) “İstanbulda yeniden imar edilen semtlerden Tophane”, Taha Toros Arşivi, TURİNG Kişisel Arşivde İstanbul Belleği, Çelik Gülersoy Kütüphanesi, 1957. Elektronik KaynaklarUzantı 1: envater.gov.tr’nin http://www.envanter.gov.tr/anit/kentsel/detay/47203Uzantı 2: https://auction.catawiki.com/kavels/11055781-turkey-istanbul-nicolas-de-fer-veue-de-constantinople-1693 Erişim: 10.02.2019Uzantı 3: https://islamansiklopedisi.org.tr/nusretiye-camii, erşim: 23.03.2019