THE HISTORY OF SALUR KAZAN TUTSAK OLUP OGLU URUZ CIKARDIGI BOY

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 24 - 74, 19.07.2023

Dursun Can Eyüboğlu

Öz

The eleventh epic in the Book of Dede Korkut is Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy. There are many historical-epic-legendary-mythological layers in Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy, the oldest of which dates back to the depths of history. There are two main historical-geographical-literary-cultural layers in Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy: the Lower Layer and the Upper Layer. The Lower Layer consists of the Oldest Periods Layer, the Scythian/Saka-Xiongnu-Kangju-Wusun Layer, the Gokturk-Turgesh Layer, the Oghuz Layer. Kuts and Kuzs/Kases/Kazs, who migrated from Central Asia to the southern region of the Caspian Sea in B.C. 2500 and B.C. 1700 and spread here and dominated Mesopotamia, are among the oldest Turkish communities in history. The names Guz and Oguz come from the same root. It is seen that the name and memories of Guz/Kuz/Kaz continued in various Turkish communities in the Scythians/Saka and Oghuzs throughout the historical process. Kazan in Dede Korkut is the legendary ruler of the Oghuzs, Oguz Han. The name Kazan in Dede Korkut means Kaz Han and it menas “Kazs Khan”. Oguz Han, that is, Guz/Kuz Han with oldest pronunciation, means “Kuzs Khan” with its oldest pronunciation. Kazs and Kuzs are the same group. Kaz Han (Kazan) and Kuz Han (Oguz Han) are two different variants of the same name that have been differentiated in the historical process. Contrasting with other Dede Korkut epics and having common roots with Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu, Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy is related to the Kazan type in the lower layer dating back to B.C. It is understood that the Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy had a lower layer dating back to the Scythian/Saka-Xiongnu-Kangju-Wusun period. A lower layer of Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy is related to the Gokturk-Turgesh period. A lower layer of Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy is related to the Oghuz period. The existence of a Turkmenistan variant called Salir Gazanin Kamalmaki of the Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy, many place names mentioned in the epic, as well as similarities with other rumors and epics, date back to before the 10th-11th centuries, when Oghuzs were in Central Asia. The top layer of Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy is related to the later periods. In this study, the history of Salur Kazan Tutsak Olup Oglu Uruz Cikardigi Boy in Dede Korkut was examined.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Salur Kazan, Kazan, Uruz, History

SALUR KAZAN TUTSAK OLUP OĞLU URUZ ÇIKARDIĞI BOY’UN TARİHİ

Öz

Dede Korkut Kitabı’ndaki on birinci boy Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’dur. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’da en eskisi tarihin derinliklerine uzanan birçok tarihi-destani-efsanevi-mitolojik tabaka bulunmaktadır. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’da tarihi-coğrafi-edebi-kültürel olarak başlıca iki tabaka bulunmaktadır: Alt Tabaka ve Üst Tabaka. Alt Tabaka En Eski Devirler Tabakası, İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun Tabakası, Göktürk-Türgiş Tabakası, Oğuz Tabakası’ndan oluşmaktadır. M.Ö. 2500 ve M.Ö. 1700 yıllarında Orta Asya’dan Hazar Denizi’nin güney bölgesine göç ederek burada yayılan ve Mezopotamya’da hakimiyet kuran Kutlar ve Kuzlar/Kaslar/Kazlar tarihteki en eski Türk toplulukları arasında yer almaktadırlar. Guz ile Oğuz adı aynı kökten gelmektedir. Guz/Kuz/Kaz adının ve hatıralarının tarihi süreç içerisinde İskitler/Sakalar ve Oğuzlarda, çeşitli Türk topluluklarında devam ettiği görülmektedir. Dede Korkut’taki Kazan, Oğuzların efsanevi hükümdarı Oğuz Han’dır. Dede Korkut’taki Kazan adı Kaz Han demektir ve “Kazların Hanı” anlamındadır. Oğuz Han, yani en eski söylenişiyle Guz/Kuz Han adı ise “Oğuzların Hanı”, yani en eski söylenişiyle “Guzların/Kuzların Hanı” demektir. Kazlar ile Kuzlar aynı topluluktur. Kaz Han (Kazan) ile Kuz Han (Oğuz Han) aynı adın tarihi süreç içerisinde farklılaşmış iki ayrı varyantıdır. Diğer Dede Korkut boyları ile çelişen ve Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu ile ortak kökleri olan Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’daki Kazan, Milattan Önceki dönemlere uzanan alt tabakadaki Kazan tipi ile ilgilidir. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun dönemine uzanan bir alt tabakası olduğu anlaşılmaktadır. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un bir alt tabakası Göktürk-Türgiş dönemiyle ilgilidir. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un bir alt tabakası Oğuz dönemiyle ilgilidir. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un Salır Gazanın Kamalmakı adlı Türkmenistan varyantının olması, boyda geçen birçok yer adı, ayrıca diğer rivayet ve destanlar ile benzerlikleri, bu boyun tarihi köklerinin Oğuzlar’ın Orta Asya’da bulundukları 10.-11. yüzyıllardan daha eski bir tarihe ait olduğunu göstermektedir. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un en üst tabakası sonraki dönemlerle ilgilidir. Bu çalışmada Dede Korkut’taki Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy’un tarihi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Salur Kazan, Kazan, Uruz, Tarih

Kaynakça

• Aça, Mehmet (2003). “Türk Kahramanlık Destanlarının Öksüz-Yetim Bahadırları”, Millî Folklor, S. 58, s. 67-75.
• Aça, Mehmet (2011). “İki Sır İki Kahraman: Uşun Koca Oğlu Segrek ile Kozı Körpeş”, Millî Folklor, S. 90, s. 26-36.
• Agacanov, Sergey Grigoreviç (2015). Oğuzlar. Çev. Ekber N. Necef ve Ahmet Annaberdiyev. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Ahincanov, Sercan M. (2009). Kıpçaklar - Türk Halklarının Katalizör Boyu. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Ahmetbeyoğlu, Ali (2007). "Kubrat Han ve Büyük Bulgar Devleti'nin Kuruluşu", Karadeniz Araştırmaları, S. 13 (Bahar 2007), s. 35-42.
• Aliyev, Kamran (2018). Açık Kitap: Dede Korkut. Akt. Rabia Işık. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Aristov, Nikolay Aleksandroviç (2014). Türk Halklarının Etnik Yapısı. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Aydoğdu, Betül (2006). “Şan Kızı Destanı Hakkında Bir Değerlendirme”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 257-268.
• Balkan, Kemal (1990). “Eski Önasya'da Kut (Veya Gut) Halkının Dili ile Eski Türkçe Arasındaki Benzerlik”, Erdem, 6 (16), s. 1-64.
• Barthold, Vasiliy Vladimiroviç (2004). Orta Asya Türk Tarihi -Dersleri-. Ankara: Çağlar Yayınları.
• Bayat, Fuzuli (2006). Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Bayat, Fuzuli (2016). Mitten Tarihe, Sözden Yazıya Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Beydili, Celal (2005). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, çev. Eren Ercan. Ankara: Yurt Kitap Yayın.
• Boratav, Pertev Naili (2012). Türk Mitolojisi / Oğuzların - Anadolu, Azerbaycan ve Türkmenistan Türklerinin Mitolojisi. Çev. Recep Özbay. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Budagov, B. E. (1994). Türk Uluslarının Yer Yaddaşı. Bakü: Elm.
• Çoruhlu, Yaşar. (2015). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Demir, Necati (2017). Ulu Han Ata Bitigi - Türklerin En Eski Destanı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Derman, Ayşegül ve Aslan, Zeynep (2016). “Çevre Eğitimi İçin Kültürel Bir Bakış Açısı: Dede Korkut Hikâyeleri”. Turkish Studies, Volume 11/14, s. 201-220.
• Durmuş, İlhami (2017). İskitler. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Durmuş, İlhami (2018). “Sumerlilerin Kökeni ve Kültürü”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5 (17 Ek), s. 177-200.
• Duymaz, Ali (1996). “Kıpçak Sahası Türk Destanlarında Bir Oğuz Alpı: Salur Kazan”, Millî Folklor, S. 31-32, s. 49-59.
• Duymaz, Ali (1997). Bir Destan Kahramanı Salur Kazan. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ekici, Metin (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylamalar Ve 13. Boy, Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, Orijinal Metin (Tıpkıbasım), Transkripsiyon, Aktarma. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Eliyarlı, Süleyman (2004). “Dede Korkut Kitabı ve Türk Türeyiş Efsanesi”, II. Milletlerarası Dede Korkud Kollokyumu (Bakü, Azerbaycan, 21-26 Aralık 1998); Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1998/II, S. 41, TDK Yay., Ankara, 2004, s. 33-36.
• Ercilasun, Ahmet Bican (1994). “Dede Korkut Kitabı ile Oğuz Destanı Arasındaki Münasebetler”, I. Sovyet-Türk Kollokyumu, Bakü, 1-8 Temmuz 1988; Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1988, TDK Yay., Ankara, 1994, s. 69-89.
• Ercilasun, Ahmet Bican (1998). “Deli Dumrul İle Kazakların Korkut Atası Arasında Bir Mukayese”, Millî Folklor, S. 37, s. 13-16.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2000). “Dede Korkut’taki Olayların Zamanı”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri, haz. Alev Kahya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: AKM Yayınları. s. 157-160.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2002). “Salur Kazan Kimdir?”, Millî Folklor, S. 56, s. 22-33.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2015). “Oğuz Adının Etimolojisi”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 15-20.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2019). “Dede Korkut Kitabı’nın Yeni Nüshası ve Üzerindeki Yayınlar”, Milli Folklor, S. 123, s. 5-22.
• Erdem, Melek (1998). Dede Korkut Türkmenistan Varyantları. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erdem, Melek (2005). “Dede Korkut Destanlarının Türkmenistan Varyantının Yazma Nüshalarla İlişkisi Üzerine”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 4 (Aralık 2005), s. 158-188.
• Ergin, Muharrem (1964). Dede Korkut Kitabı / Metin - Sözlük. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Ergin, Muharrem (1989). Dede Korkut Kitabı I. / Giriş - Metin - Faksimile. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• Ergin, Muharrem (2017). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Eyüboğlu, Dursun Can (2019). Korkut. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Eyüboğlu, Dursun Can (2021). Dede Korkut'taki Karacuk Çoban. Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 134-179.
• Eyüboğlu, Dursun Can (2021b). Dede Korkut'taki Boğazca Fatma. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 4 (7), 90-116.
• Eyüboğlu, Dursun Can (2022). Dede Korkut'taki Deli Dumrul. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 64-86.
• Golden, Peter Benjamin (2012). Türk Halkları Tarihine Giriş. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Gökyay, Orhan Şaik (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Başbakanlık Kültür Müşteşarlığı Kültür Yayınları.
• Gumilev, Lev Nikolayeviç. (2011). Eski Türkler. Çev. D. Ahsen Batur. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Hatiboğlu, Vecihe (1979). “Türk Tarihinin Başlangıcı”, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, C. 8, S. 1, s. 29-52.
• Haznedaroğlu, Aslıhan (2020). “Salur Kazan Ve Yuvarlanan Taş Anlatısı Hakkında”, Journal Of Old Turkic Studies, C. 4, S. 2, s. 437-468.
• İbrayev, Şâkir (2000). “Ebedî Miras”, akt. Nurettin Aksu, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 15-43.
• İbrayev, Şâkir (2000b). “Korkut ve Şamanizm”, akt. Dinara Düysebayeva, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 197-281.
• İnan, Abdülkadir (1976). Eski Türk Dini Tarihi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İnan, Abdülkadir (1986). Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• İslamzade, Atif (2011). “Epik Gelenekte Salur Kazan Karakteri Salur’un Kendi Rolünde”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi (Azerbaycan Özel Sayısı), S. 2011/1, s. 112-119.
• İsmagulov, Orazak (2007). “Kazak Halkının Etnik Yapısı”, Kazakistan Tarihi: Makaleler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 35-44.
• Jirmunskiy, Viktor Maksimoviç (1961). “Kitabı Korkud” ve Oğuz Destanı Geleneği”, çev. İsmail Kaynak, Türk Tarih Kurumu Belleten, S. 100, s. 609-629.
• Jirmunskiy, Viktor Maksimoviç (1997). “Dede Korkut Kitabına Girmeyen Hikâyeler”, çev. C. Kanaşayeva, Millî Folklor, S. 36, s. 77-81.
• Kaçalin, Mustafa Sinan (2000). “Korkut Ata Kitabı’nın Vatikan Yazması Üzerine”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri, haz. Alev Kahya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: AKM Yayınları. s. 221-227.
• Kafesoğlu, İbrahim (2012). Türk Millî Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kâşgarlı Mahmûd (2005). Divânü Lugâti’t-Türk. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Kemaloğlu, Muammer. (2019). Dede Korkut (Destan İçre Tarih). Ankara: Raf Kitabevi.
• Koç, Dinçer (2010). Rus Kaynaklarına Göre İlk Müslüman Türk Devleti: İtil Bulgar Devleti. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Konıratbayev, Avelbek (2000). “Korkut Ata Hakkında”, akt. Dinara Düysebayeva, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 147-182.
• Köprülü, Fuat (1976). Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kramer, Samuel Noah (2002). Sümerler (Tarihleri, Kültürleri ve Karakterleri). Çev. Özcan Buze. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Landsberger, Benno (1943). “Sümerler”, Çev. Mebrure Osman Tosun, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 5, s. 89-102.
• Memiş, Ekrem (2002). “Ortadoğu'da Türklerin Varlığı Tartışmaları”, Türkler, edit. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, C. 1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 435-450.
• Ögel, Bahaeddin (1971). Türk Kültürünün Gelişme Çağları, 1. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Ögel, Bahaeddin (1994). “Dede Korkut Kitabı’nın Eski ve Yazılı Kaynakları Hakkında (Topkapı Sarayındaki Oğuz Destanı Parçaları ile Karşılaştırma)”, I. Sovyet-Türk Kollokyumu, Bakü, 1-8 Temmuz 1988; Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1988, TDK Yay., Ankara, 1994, s. 113-128.
• Özkan, İsa (1997). “Türkmenistan’dan Derlenmiş Dede Korkut Boyları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1995, TDK Yay., Ankara, 1997, s. 263-314.
• Özkul, Ümmühan (2013). Bizans Tarih Yazarlarından İoannes Skylitzes'in, Sinopsis İstorion Adlı Eserinde Türkler (1025-1057). Yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Pehlivan, Gürol (2016). “Dede Korkut Kitabı’nın Vatikan Nüshasında Niçin Altı Destan Vardır?”, III. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi “Dede Korkut ve Türk Dünyası” (Çeşme-İzmir, 19-23 Ekim 2015) Bildiriler Kitabı, 3. cilt, edit. Metin Ekici vd. İzmir: Ege Üniversitesi. s. 1141-1152.
• Radloff, Wilhelm (1956). Sibirya'dan II (Aus Sibirien). Çev. Ahmet Temir. İstanbul: Maarif Basımevi.
• Radloff, Wilhelm (2012). “Şamanlık”, Türklük ve Şamanlık, edit. Ö. Andaç Uğurlu, çev. A. Temir, T. Andaç, N. Uğurlu. İstanbul: Örgün Yayınevi. s. 13-103.
• Roux, Jean-Paul. (2011). Eski Türk Mitolojisi. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Roux, Jean-Paul (2013). Türklerin Tarihi / Pasifik’ten Akdeniz’e 2000 Yıl, çev. Aykut Kazancıgil ve Lale Arslan-Özcan. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Sakaoğlu, Saim (1998). “Dedem Korkut’a ve Kitabına Dair”, Dede Korkut Kitabı / İncelemeler-Derlemeler-Aktarmalar (I İncelemeler-Derlemeler). Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları. s. 5-26.
• Salman, Hüseyin (1998). Türgişler. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Salman, Hüseyin (2002). “Türgişler”, Türkler, edit. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, C. 2. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 412-420.
• Sümer, Faruk (1959). “Oğuzlar’a Ait Destani Mahiyetde Eserler”, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, XVII/3-4, s. 359-455.
• Sümer, Faruk (1972). Oğuzlar / (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilatı - Destanları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Sümer, Faruk (2007). “Oğuzlar”, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 33, s. 325-330.
• Şeşen, Ramazan (2017). İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Taşağıl, Ahmet (2013). Kök Tengri’nin Çocukları (Avrasya Bozkırlarında İslâm Öncesi Türk Tarihi). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
• Taşağıl, Ahmet (2015). “Oğuzların Tarih Sahnesine Çıkışı Hakkında”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 21-30.
• Taşağıl, Ahmet. (2017). Gökbörü’nün İzinde / Kadim Türklerin Topraklarında. İstanbul: Kronik Kitap.
• Togan, Zeki Velidi (1981). Umumi Türk Tarihine Giriş. İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Togan, Zeki Velidi (1982). Oğuz Destanı. Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili. İstanbul: Enderun Yayınları.
• Türktaş, M. Metin. (2013). “Dede Korkut Hikâyelerinde Adı Geçen Hayvanlar ve Bu Hayvanların Diğer Türk Lehçelerindeki Adlandırılışları”, Önder Göçgün’e Armağan Cilt: 2, Ed. Mithat Aydın, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yayınları. s. 1093-1102.
• Uydu Yücel, Mualla (2015). “Karadeniz’in Kuzeyinde Oğuz-Guz-Uzlar”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 385-404.
• Yolcu, Mehmet Ali (2016). “İnancın Meşrulaştırılması Bağlamında Dede Korkut’ta Kültürel Geçiş”, III. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi “Dede Korkut ve Türk Dünyası” (Çeşme-İzmir, 19-23 Ekim 2015) Bildiriler Kitabı, 3. cilt, edit. Metin Ekici vd. İzmir: Ege Üniversitesi. s. 1547-1552.
• Yörükan, Yusuf Ziya (2014). Müslümanlıktan Evvel Türk Dinleri Şamanizm. İstanbul: Ötüken Neşriyat.