Liselere Giriş Sınavı Matematik Soruları ile 8. Sınıf Matematik Ders Kitapları Ünite Değerlendirme Sorularının Bilişsel Düzeylerinin Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 171 - 190, 29.12.2023

Tuğba Han Dizman , Ali Bozkurt , Enes Etyemez

https://doi.org/10.60107/maunef.1161229

Öz

Bu çalışmanın amacı, Liselere Giriş Sınavı (LGS) matematik sorularıyla üç adet 8. sınıf matematik ders kitabı ünite değerlendirme sorularının bilişsel düzeylerine göre dağılımını karşılaştırmaktır. 8. sınıf matematik ders kitaplarındaki toplam 493 ünite değerlendirme sorusu LGS’de sorulmuş 60 matematik sorusu analiz edilmiştir. Veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Betimsel analizler için Bloom Taksonomisi kullanılmıştır. Analizlerden elde edilen bulgulara göre 8. sınıf matematik ders kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularının bilişsel düzey olarak en fazla kavrama daha sonra uygulama basamağında, LGS’deki matematik soruları ise en fazla uygulama daha sonra analiz basamağında olduğu görülmüştür. LGS’lerde bilgi, sentez ve değerlendirme basamağından, ünite değerlendirme sorularında ise sentez basamağından soru yoktur. Ünite değerlendirme sorularında sadece 4 tane üst bilişsel düzeyden soru vardır. Ünite değerlendirme sorularında kavrama basamağı ön plana çıkarken, LGS matematik sorularında ise uygulama basamağının ön plana çıktığı görülmüştür. LGS’de sorulan matematik sorularının öğrenilen bilgi ve kavramları kullanmaya yönelik olduğu bu yönüyle de ders kitaplarındaki soruların sınav sorularının bilişsel düzeylerinin altında kaldığı söylenebilir

Anahtar Kelimeler

1.Bloom Taksonomisi 2. Ders kitabı, 3. Ünite Değerlendirme Soruları, 4. LGS

Comparison of Cognitive Levels of High School Entrance Exam Mathematics Questions and 8th Grade Mathematics Textbooks Unit Evaluation Questions

Öz

The aim of this study is to compare the distribution of high school Entrance Exam (LGS) mathematics questions and three 8th grade mathematics textbook unit evaluation questions approved according to their cognitive levels. A total of 493 unit evaluation questions in 8th grade mathematics textbooks and 60 mathematics questions asked in LGS were examined. The data were analyzed descriptively. Bloom's Taxonomy was used for descriptive analyses. According to the findings obtained from the analyzes, it was seen that the unit evaluation questions in the 8th grade mathematics textbooks were mostly at the cognitive level, then at the application level, and the mathematics questions in LGS were at the application level, then at the analysis level. There are no questions from the knowledge, synthesis and evaluation step in LGS, and there are no questions from the synthesis step in unit evaluation questions. There are only 4 metacognitive questions in the unit evaluation questions. It was seen that the comprehension step came to the fore in unit evaluation questions, while the application step was prominent in LGS mathematics questions. With this aspect, it can be said that the mathematics questions asked in LGS are aimed at using the learned knowledge and concepts, and that the questions in the textbooks are below the cognitive levels of the exam questions.

Anahtar Kelimeler

1.Bloom, 3. Unit evaluation questions, 4. LGS

Kaynakça

• Amaral, R. B., & Hollebrands, K. (2017). An analysis of context-based similarity tasks in textbooks from Brazil and the United States. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 48(8), 1166–1184. doi.org/10.1080/0020739X.2017.1315188 Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 97-113.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., & Baki, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 287-301.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf yayınları
• Baz, F. Ç. (2019). STEM eğitim döngüsüne Bloom taksonomisi çerçevesinde bakış. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 142-150.
• Birgin, O. (2016). Bloom taksonomisi. Matematik Eğitiminde Teoriler (ss. 839-860). Ankara: Pegem Akademi.
• Bloom, B. S. (1974). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive Domain. New York: David McKay Company, Inc.
• Chiang‐Soong, B., & Yager, R. E. (1993). The inclusion of STS material in the most frequently used secondary science textbooks in the US. Journal of Research in Science Teaching, 30(4), 339-349.
• Crompton, H., Burke, D., & Lin, Y. C. (2019). Mobile learning and student cognition: A systematic review of PK‐12 research using Bloom’s Taxonomy. British Journal of Educational Technology, 50(2), 684-701.
• Çakır, İ. (2009). İlköğretim 5. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Demirel, Ö. (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Ekinci, O., & Bal, A. (2019). 2018 Yılı Liseye geçiş sınavı (LGS) matematik sorularının öğrenme alanları ve Yenilenmiş Bloom taksonomisi bağlamında değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (3), 9-18.
• Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292.
• Farımaz, H. (2020). 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarında yapılan sekizinci sınıf lise geçiş sistemindeki matematik soruları ile ders kitaplarındaki matematik sorularının Math taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Forehand, M. (2010). Bloom’s taxonomy. Emerging perspectives on learning, teaching, and technology, 41(4), 47-56.
• Gracin, D. G. (2018). Requirements in mathematics textbooks: a five dimensional analysis of textbook exercises and examples. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 49(7), 1003 - 1024.
• Güler, E. (2019). Liselere giriş sınavının (LGS) gerçekçi matematik (GME) destekli eğitimi ilkelerine göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kajander, A., & Lovric, M. (2009). Mathematics textbooks and their potential role in supporting misconceptions. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 40(2), 173-181.
• Keleş, E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Köğce, D., & Baki, A. (2009). Matematik öğretmenlerinin yazılı sınav soruları ile ÖSS sınavlarında sorulan matematik sorularının Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26) , 70-80.
• Krathwohl, D. R., & Anderson, L. W. (2010). Merlin C. Wittrock and the revision of Bloom's taxonomy. Educational psychologist, 45(1), 64-65.
• Martin, M. O., Mullis, I. V., Beaton, A. E., Gonzalez, E. J., Smith, T. A., & Kelly, D. L. (1997). Science Achievement in the Primary School Years. IEA's Third International Mathematics and Science Study (TIMSS). TIMSS International Study Center, Center for the Study of Testing, Evaluation, and Educational Policy, Boston College, School of Education, Campion Hall, Chestnut Hill, MA 02167; World Wide Web: http://wwwcsteep. bc. edu/timss.
• MEB, (2018). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Başvuru ve Uygulama Kılavuzu, Ankara: MEB
• Özgen, M. (2010). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler ders kitaplarına ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Robson, C. (2009). Real world research: a resource for social scientists and practitioner researchers. Malden, MA: Blackwell.
• Ralph, E. G. (1999). Oral questioning skills of novice teachers: Any questions? Journal of Instructional Psycology, 26(4), 286.
• Reys, B. J., Reys, R. E., & Chavez, O. (2004). Why mathematics textbooks matter. Educational Leadership, 61(5), 61-66.
• Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: problem solving, metacognition, and sense making in mathematics. In D. A. Grouws (Ed.). Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning (pp. 334– 370). Macmillan: New York.
• Selçuk, Z., Kayılı, H. ve Okut, L. (2004). Çoklu Zekâ Uygulamaları (Geliştirilmiş 4.baskı). Nobel yayın evi. Semerci, Ç. (2004). İlköğretim Türkçe ve matematik ders kitaplarını genel değerlendirme ölçeği. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 28(1), 49-54.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Spot matbaası.
• Smith, M. S. and Stein, M. K. (1998). Selecting and creating mathematical tasks: From research to practice. Mathematics Teaching in the Middle School, 3, 344–350.
• Sönmez, V. (2004). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, M. (2012). Ders kitaplarının mesaj tasarımı ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 129-154.
• Şenses, A. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların kapsam-geçerlilik ve Bloom taksonomisine göre analizi (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Thompson, T. (2008). Mathematics teachers’ interpretation of higher-order thinking in Bloom’s taxonomy. International Electronic Journal of Mathematics Education, 3(2), 96-109.
• Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation, 31, 315–327.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.