KEY AUDIT MATTERS IN INDEPENDENT AUDIT REPORTS: A DESCRIPTIVE ANALYSIS ON THE INFORMATION SECTOR

Yıl 2024, , 77 - 101, 30.06.2024

Derya Onocak

https://doi.org/10.31460/mbdd.1398218

Öz

This study aims to explain the key audit matters (KAMs) that are of particular importance to the IT sector, and how these matters are handled during the audit. The audit reports of 29 IT companies traded on the Istanbul Stock Exchange are examined by descriptive analysis. The results show that most KAMs are related to the revenue account, followed by development costs, trade receivables and goodwill impairment, in that order. In addition, it has been determined that KAMs are generally addressed during the audit while analyzing the company’s internal control system and conducting analytical reviews and detailed tests.

Anahtar Kelimeler

ISA 701, Key Audit Matters, Information Sector

BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDAKİ KİLİT DENETİM KONULARI: BİLİŞİM SEKTÖRÜ ÜZERİNE BETİMSEL BİR ANALİZ

Öz

Bilişim sektörüne özgü önem arz eden denetim konularını, diğer bir ifadeyle kilit denetim konularını (KDK) ve bu konuların denetim esnasında nasıl ele alındığını açıklamayı amaçlayan bu çalışmada Borsa İstanbul (BİST)’te işlem gören 29 bilişim şirketinin denetim raporları betimsel analizle incelenmiştir. Analiz sonucunda en çok KDK’nın hasılat kaleminde bildirildiği, bunu sırasıyla geliştirme maliyeti, ticari alacaklar ve şerefiye değer düşüklüğü kalemlerinin takip ettiği bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca KDK’ların denetimde genel olarak şirket iç kontrol sisteminin anlaşılması, analitik incelemelerin ve detay testlerin yapılması çalışmaları ile ele alındığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

BDS 701, Kilit Denetim Konuları, Bilişim Sektörü

Kaynakça

• Akdoğan, N., & Bülbül, S. (2019). Bağımsız denetçi raporlarında kilit denetim konularının bildirilmesinde BİST 100 şirketlerindeki ilk uygulama sonuçlarının değerlendirmesine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 1-24.
• Arzova, S. B., & Şahin, B. Ş. (2020). ISA 701 (BDS 701) kilit denetim konuları: BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 endekslerinde yer alan finans kurumlarına yönelik analiz. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(60), 75-94.
• BDS 701 Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi. Resmî Gazete Tarihi: 09/03/2017, Resmî Gazete Sayısı: 30002.
• Bepari, M. K., Nahar, S., Mollik, A. T., & Azim, M. I. (2023). Content characteristics of key audit matters reported by auditors in Bangladesh and their implications for audit quality. Journal of Accounting in Emerging Economies, 1-31.
• Çakalı, K. R. (2021). Bağımsız denetim raporlarında yeni uygulama: Kilit denetim konularının raporlanması ve BİST 100 analizi. Denetişim, (23), 60-77.
• Doğan, A. (2018). Bağımsız denetimde yeni bir yaklaşım: Kilit denetim konuları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 65-89.
• Ferreira, C. & Morais, AI (2019). Şirket özellikleri ile açıklanan kilit denetim konuları arasındaki ilişkinin analizi. Revista Contabilidade & Finanças, 31, 262-274.
• Genç, M., Yanik, A., & Yilmaz, E. (2023). Borsaya kote sigorta şirketlerinin bağımsız denetim raporlarındaki kritik-kilit denetim konularının analizi: ABD ve Türkiye örneği. Third Sector Social Economic Review, 58(1), 186-207.
• Güçlü, F. (2022). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konularının bildirilmesi: Katılım 50 endeksi örneği. Vergi Sorunları Dergisi, 401, 110-121.
• Güleç, Ö. F. (2020). Muhasebe meslek mensupları perspektifinden bağımsız denetimde kilit denetim konuları. Muhasebe ve Denetime Bakış, 19(59), 253-274.
• IAASB (The International Auditing and Assurance Standards Board). (2016). New auditors report. https://www.iaasb.org/new-auditors-report adresinden alındı.
• Kalıpçı Çağıran, F., & Varıcı, İ. (2019). Bağımsız denetim standardı (BDS) 701 çerçevesinde kilit denetim konuları: Borsa İstanbul’daki işletmelerin denetim raporları üzerine bir analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (22), 193-208.
• Keleş, D. (2022). Denetçi raporlarında kilit denetim konularının bildirilmesi: Borsa İstanbul (BİST) inşaat endeksi işletmeleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22(67), 141-152.
• Kend, M., & Nguyen, L. A. (2022). Key audit risks and audit procedures during the initial year of the COVID-19 pandemic: an analysis of audit reports 2019-2020. Managerial Auditing Journal, 37(7), 798-818.
• KPMG (Klynveld Peat Marwick Goerdeler). (2023). KPMG perspektifinden teknoloji sektörüne bakış raporu. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2023/07/kpmg-perspektifinden-teknoloji-sektorune-bakis.pdf adresinden alındı.
• Özcan, M., & günlük, M. (2021). Borsa İstanbul imalat sektöründeki kilit denetim konularının belirlenmesi: Gıda, içecek ve tütün alt sektöründe bir inceleme. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 1(1), 22-35.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bürün ve S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pinto, I., & Morais, A. I. (2019). What matters in disclosures of key audit matters: Evidence from Europe. Journal of International Financial Management & Accounting, 30(2), 145-162.
• TBD (Türkiye Bilişim Derneği). (2022). Küresel gelişmeler raporu. TBD Yayın Numarası: 2023 / 01. Ankara.
• TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı. Resmî Gazete Tarihi: 09/09/2016, Resmî Gazete Sayısı: 29826.
• TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Standardı. Resmî Gazete Tarihi:18/03/2006, Resmî Gazete Sayısı: 26112.
• TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı. Resmî Gazete Tarihi: 17/03/2006, Resmî Gazete Sayısı: 26111.
• Türel, A., & Türel, A. (2019). Bağımsız denetim ve kilit denetim konuları: BİST şirketleri 2017-2018. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1267-1272.
• Varıcı, İ., & Çağıran, F. K. (2021). Kilit denetim konularına etki eden faktörler: BİST KOBİ örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (32), 87-106.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeng, Y., Zhang, J. H., Zhang, J., & Zhang, M. (2021). Key audit matters reports in China: Their descriptions and implications of audit quality. Accounting Horizons, 35(2), 167-192.
• 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu. Resmî Gazete Tarihi: 14/2/2011, Resmî Gazete Sayısı: 27846.