EVALUATION OF FINANCIAL AND NON-FINANCIAL PERFORMANCE WITH MEREC AND COCOSO METHODS: A RESEARCH ON ALBARAKA TÜRK PARTICIPATION BANK FOR THE PERIOD 2019-2023

Yıl 2024, , 232 - 253, 31.12.2024

İbrahim Yavuz

https://doi.org/10.31460/mbdd.1517577

Öz

The aim of the study is to evaluate the financial and non-financial performance of Albaraka Türk Participation Bank with Multi-Criteria Decision Making (MCDM) techniques. Specifically, Method Based on the Removal Effects of Criteria (MEREC) and A Combined Compromise Solution (COCOSO) methods are used. According to the MEREC method results, the most important criteria are K1 (Return on Assets), K2 (Return on Equity) and K3 (Capital Adequacy Ratio), while the least important is K13 (Water Footprint). According to the COCOSO method results, the best performance of Albaraka Türk Participation Bank was in 2023, while the Bank's worst performance was in 2020.

Anahtar Kelimeler

Albaraka Türk Participation Bank, Financial and Non-Financial Performance Analysis, MEREC Method, COCOSO Method

FİNANSAL VE FİNANSAL OLMAYAN PERFORMANSIN MEREC VE COCOSO YÖNTEMLERİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ: 2019-2023 DÖNEMİ İÇİN ALBARAKA TÜRK KATILIM BANKASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Çalışmanın amacı, Albaraka Türk Katılım Bankası’nın finansal ve finansal olmayan performansının Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) teknikleri ile değerlendirilmesidir. ÇKKV tekniklerinden Method Based on the Removal Effects of Criteria (MEREC) ve A Combined Compromise Solution (COCOSO) yöntemi kullanılmıştır. MEREC yöntemi sonuçlarına göre en önemli kriterler K1 (Aktif Kârlılığı), K2 (Öz kaynak Kârlılığı) ve K3 (Sermaye Yeterliliği Oranı) olurken, en önemsiz kriter K13 (Su Ayak İzi) olmuştur. COCOSO yöntemi sonuçlarına göre, Albaraka Türk Katılım Bankası’nın finansal ve finansal olmayan performansının en iyi olduğu yıl 2023 olarak tespit edilmiştir. Albaraka Türk Katılım Bankası’nın performansının en kötü olduğu yıl ise 2020 dönemi olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Albaraka Türk Katılım Bankası, Finansal ve Finansal Olmayan Performans Analizi, MEREC Yöntemi, COCOSO Yöntemi

Kaynakça

• Akbulut, O. (2019). CRITIC ve EDAS Yöntemleri ile İş Bankası'nın 2009- 2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
• Albayrak, Y. E., & Erkut, H. (2005). Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı. İTÜ Dergisi, 4(6), 47-58.
• Akgül, Y. (2021). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Ticari Bankaların Finansal Performansının Bütünleşik CRITIC CoCoSo Modeliyle Analizi, Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 71-90.
• Aras, G., Tezcan, N., & Kutlu Furtuna, Ö. (2016). Geleneksel Bankacılık ve Katılım Bankacılığında Kurumsal Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k Performansının TOPSIS Yöntemı̇yle Karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 27(81), 58-81.
• Armağan, İ. Ü., Özdağoğlu, A., & Keleş, M. K. (2021). Covid-19 Salgınının Banka Performanslarına Etkisinin SECA Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 114-124.
• Bektaş, S. (2022a). Türkiye’deki Kamu Sermayeli Bankaların Sürdürülebilirlik Performanslarının Hibrit ÇKKV Model ile Değerlendirilmesi: 2014-2021 Dönemi MEREC-ARAS Modeli Örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 426-442.
• Bektaş, S. (2022b). Türk Sigorta Sektörünün 2002-2021 Dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV Yöntemleri ile Performansının Değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283.
• Bektaş, S. (2023). Özel Sermayeli Bir Mevduat Bankasının Sürdürülebilirlik Performansının Hibrit ÇKKV Modeliyle Değerlendirilmesi: 2009-2021 Dönemi Akbank Örneği. İzmir İktisat Dergisi, 38(4), 884-907.
• Chang, C. P. (2006). Managing Business Attributes and Performance for Commercial Banks. The Journal of American Academy of Business, 9(1), 104-109.
• Chaudhuri, T. D. ve Ghosh, I. (2014). A Multi-Criteria Decision Making Model-Based Approach for Evaluation of the Performance of Commercial Banks in India. IUP Journal of Bank Management, 13(3), 23-33.
• Chen, X., Skully, M., & Brown, K. (2005). Banking Efficiency in China: An Application of DEA to Pre and Post Deregulation Era: 1993-2000. China Economic Review, 16, 229-245.
• Çıtak, Ö., & Ünlü, U. (2024). BİST’te İşlem Gören Bankaların Sürdürülebilirlik Raporlarının ÇKKV Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Alanya Akademik Bakış, 8(3), 840-857.
• Çilek, A., & Karavardar, A. (2021). ENTROPI tabanlı WASPAS Yöntemiyle Karadeniz Bölgesindeki Şehirlerin Bankacılık Performansının Analizi: 2014-2019 Dönemi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1484-1513.
• Çilek, A. (2022). Bütünleşik SV-CoCoSo Teknikleriyle Etkinlik Analizi: Mevduat Bankaları Gruplarında Bir Uygulama. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(26), 52-69.
• Doğan, B., & Kılıç, M. B. (2022). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Entropi ve Gri İlişkisel Analizi ile Değerlendirilmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 9(3), 2027-2057.
• Ersoy, N. (2022). Kriter Ağırlıklandırma Yöntemlerinin ÇKKV Sonuçları Üzerindeki Etkisine Yönelik Gerçek Bir Hayat Uygulaması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(4), 1449-1463.
• Ecer, F. (2019). Özel Sermayeli Bankaların Kurumsal Sürdürülebilirlik Performanslarının Değerlendirilmesine Yönelik Çok Kriterli Bir Yaklaşım: Entropi-ARAS Bütünleşik Modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 365-390.
• Eş, A., & Kamacı, T. B. (2020). Bankaların Sürdürülebilirlik Performanslarının EDAS ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 807-831.
• Havrylchyk, O. (2006). Efficiency of the Polish Banking Industry: Foreign Versus Domestic Banks. Journal of Banking & Finance, 30(7), 1975-1996.
• Kayıhan, B., & Kara, N. (2021). Bankalarda Maliyet Performansının CRITIC Temelli Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Journal of Accounting and Taxation Studies, 14(3), 1057- 1078.
• Keshavarz-Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2021). Determination of Objective Weights Using a New Method Based on the Removal Effects of Criteria (MEREC). Symmetry, 13(4), 1-20, 525.
• Kestane, A., Kurnaz, N., & Sizer, M.O. (2019). Finans Kuruluşlarında Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Sürdürülebilirlik performansı Değerlendirmesi: Türkiye Bankacılık Sektöründe Uygulama. Turkish Studies Economics, Finance, Politics, 14(4), 1323-1358.
• Korzeb, Z., & Samaniego-Medina, R. (2019). Sustainability Performance: A Comparative Analysis in the Polish Banking Sector. Sustainability, 11(3), 653-668.
• Koşaroğlu, Ş. M. (2020). BİST’TE İşlem Gören Bankaların Performanslarının SD ve EDAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 53, 406-417.
• Lin, A. J., & Chang, H. Y. (2019). Business Sustainability Performance Evaluation For Taiwanese Banks—A Hybrid Multiple-Criteria Decision-Making Approach. Sustainability, 11(8), 2236.
• Mandic, K., Delibasic, B., Knezevic, S., & Benkovic, S. (2014). Analysis of the Financial Parameters of Serbian Banks Through the Application of the Fuzzy AHP and TOPSIS Methods. Economic Modelling, 43, 30-37.
• Milenković, N., Radovanov, B., Kalaš, B., & Horvat, A. M. (2022). External Two Stage DEA Analysis of Bank Efficiency in West Balkan Countries. Sustainability, 14(2), 978.
• Oral, C., & Gençdoğan, S. (2020). Kurumsal Sürdürülebilirlik Ölçümü İçin AHP ve TOPSIS Yöntemlerinin Kullanılması: Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4166-4183.
• Ömürbek, V., Aksoy, E., & Akçakanat, Ö. (2017). Bankaların Sürdürülebilirlik Performanslarının ARAS, MOORA ve COPRAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 14-32.
• Özçelik, F., & Avcı Öztürk, B. (2014). Türkiye’de Bankaların Sürdürülebilirlik Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63, 189-210.
• Özdağoğlu, A., Işıldak, B., & Keleş, M. K. (2022). MEREC Tabanlı CoCoSo Yöntemiyle Uçuş Okullarının Uçak Seçimlerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 708-719.
• Özmen, A., Karakoç, M., & Yeşildağ, E. (2020). Sürdürülebilirlik Raporlaması: Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerine Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 153-174.
• Rebai, S. Azaiez, M. N., & Saidane, D. (2016), A Multi-Attribute Utility Model for Generating A Sustainability Index in the Banking Sector. Journal of Cleaner Production, 113, 835-849.
• San, O. T., Theng, L. L., & Heng, T. B. (2011). A Comparison on Efficiency of Domestic and Foreign Banks in Malaysia: A DEA Approach. Business Management Dynamics, 1(4), 33-49.
• Sarı, T., (2020), Banka Performans Ölçümünde TOPSIS ve PROMETHEE Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 103-122.
• Seçme, N. Y., Bayrakdaroğlu, A., & Kahraman, C. (2009). Fuzzy Performance Evaluation In Turkish Banking Sector Using Analytic Hierarchy Process And TOPSIS. Expert Systems with Applications: An International Journal, 36(9), 11699-11709.
• Stauropoulou, A., & Sardianou, E. (2019), Understanding and Measuring Sustainability Performance in the Banking Sector. Iop Conf. Series: Earth and Environmental, Science 362.
• Topal, A. (2021). Çok Kriterli Karar Verme Analizi ile Elektrik Üretim Şirketlerinin Finansal Performans Analizi: ENTROPİ Tabanlı COCOSO Yöntemi. BMIJ, 9(2), 532-546.
• Wanke, P., Azad, A. K., & Emrouznejad, A. (2018). Efficiency in BRICS Banking Under Data Vagueness: A Two-Stage Fuzzy Approach. Global Finance Journal, 35, 58-71.
• Yalçıner, D., & Karaatlı, M. (2018). Mevduat bankası seçimi sürecinde TOPSIS ve ELECTRE yöntemlerinin kullanılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 401-423.
• Yarlıkaş, S., & Öztürk, C. (2021). Bankacılık Sektöründe Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının CRITIC-MOORA Önem Katsayısı Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(77), 3124-3136.
• Yazdani, M., Zarate, P., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2019). A Combined Compromise Solution (CoCoSo) Method for Multi-Criteria Decision Making Problems. Management Decision, 57(9), 2501-2519.