MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ALMIŞ OLDUKLARI DİSİPLİN CEZALARININ 2009-2019 YILLARI ARASINDAKİ DURUMU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, , 162 - 175, 25.02.2020

Ümmühan Aslan , Gamze Özdemir

https://doi.org/10.31460/mbdd.650518

Cited By: 3

Öz

3568 sayılı yasada
muhasebe meslek mensuplarının mesleki kural ve yasalara uygun olmayan hallerde
bulunmaları durumunda hangi cezaları alacakları belirlenmiştir. Bu cezalar,
yapılan eyleme bağlı olarak kınama, uyarma, geçici olarak meslekten çıkarılma,
staj iptali, YMM unvanını kaldırma ve meslekten çıkarılma şeklinde
sınıflandırılmıştır. Bu cezaların verilme koşulları da yine yasa metninde
belirtilmiştir. Bu cezalardan kınama ve uyarma dışında kalan cezalar Resmî
Gazetede yayınlanmaktadır.

 

 Ülkemizde meslek mensuplarına verilen disiplin
cezaları ile ilgili ilk çalışma Banar ve Aslan tarafından (2009) yılında
yapılmıştır ve 2000-2008 yılları arasında meslek mensuplarına verilen disiplin
cezalarından Resmî Gazete ’de yayınlananlar analiz edilmiştir. Bu çalışma 2009
yılında yapılan çalışmanın devamı niteliğinde bir çalışmadır. Çalışmada 2009-2019
yılları arasında verilen disiplin cezalarının durumu, ceza türüne, cinsiyete,
yıllara, bölgelere ve unvana göre değerlendirilmiştir.

Yapılan inceleme sonucuna
göre 2009 -2019 döneminde 639 meslek mensubuna 708 disiplin cezası verildiği
görülmüştür.  Sayısal olarak en çok
cezanın SMMM unvanına sahip olan meslek mensuplarına verildiği, erkeklerin
kadınlara göre daha fazla ceza aldığı, en çok verilen ceza türünün 6 aylık meslekten
uzaklaştırma cezası olduğu, bölge olarak en çok cezanın Marmara bölgesinde
verildiği tespit edilmiştir.  2009
Yılında yapılan çalışmanın sonuçları ile bulgular karşılaştığında son 20 yıllık
süreç içinde verilen cezalar, ceza türü, unvan, bölge ve cinsiyet açısından bir
farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Disipli cezaları, etik, diisplin cezalarının türleri

Kaynakça

• Armitage & Moriarity (20016) “An Examination of AICPA Disciplinary Actions: 1980–2014
• Gül, H.(2016). ‘’ Muhasebe Meslek Mensuplarının Almış Oldukları Disiplin Cezalarının Kayıtlı Olunan Oda, Unvan ve Cinsiyet Açısından Değişimi: 2001-2015 Dönemi ‘’ Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 3, S: 3 , ss:44-62
• Ekergil, V.(2016).’’ Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik-disiplin İlişkisi Ve Yıllar İtibariyle Disiplin Cezası Analizi: 1993-2015’’ Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:8, S:22, ss:363-402
• Karabınar, S. Çevik, Z.(2018). ‘’ Bir Muhasebe Meslek Odasında 2008-2013 Yıllarında Verilen Disiplin Cezalarının Yapısal Analizi ‘’ Muhasebe ve Finansman Dergisi, S:77, ss:69-90
• Temiz, H. Hacıhasanoğlu, T. Özdemir, N.(2018). ‘’ Muhasebe Meslek Mensupları, Muhasebe Çalışanları ve Meslek Mensubu Adaylarının Hile Tutumları ve Raporlama Eğilimlerinin İncelenmesi: Yozgat Örneği’’ Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S:52, ss:213-240
• Badawi, I. M. 2002. Accounting codes of conduct, violations and disciplinary actions. Review of Business 23 (1): 72– 76.
• Badawi, I., and J. Rude. 1995. AICPA CPC and disciplinary actions in ethics cases against CPAs. Conference Proceedings of the International Conference Promoting Business Ethics, 316–323, New York, NY, November 2– 4.
• Banar, K. Aslan, Ü.(2009). ‘’ Muhasebe Meslek Mensuplarının Almış Oldukları Disiplin Cezaları Üzerine Bir Araştırma (2000–2008 Dönemi)’’ Muhasebe ve Finansman Dergisi, S:44, ss:91-110
• Jack L. Armitage, Shane R. Moriarity, “An Examination of AICPA Disciplinary Actions: 1980–2014” American Accounting Association DOI: 10.2308/ciia-51466, Vol:10,2016
• Moriarity, S. 2000. Trends in ethical sanctions within the accounting profession. Accounting Horizons 14 (4): 427–439
• Tidrick, D. 1990. Disciplinary actions by the AICPA against individual members, 1980–1990. Research in Accounting Regulation 6: 163–177
• Kanun ve Yönetmelikler
• TÜRMOB,Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No: 24216, Değişik Başlık: RG-04.08.2015-29435, Resmi Gazete, 31.10.2000
• TÜRMOB, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Sayı No: 26675, Değişik Başlık: RG-25.12.2012-28508, Resmi Gazete, 19.10.2007.
• IFAC Member Compliance Program, 2019 Work Program, Statements of Membership Obligations” October 2018
• Guide to ACCA’s complaints and disciplinary procedures July 2019 Diciplinary Action of AICPA, Number 760, 2009
• 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu