REVIEW OF ACCOUNTING-CULTURE RELATIONSHIP IN THE LITERATURE WITH CONTENT ANALYSIS

Yıl 2018, Cilt: 20 - MODAV 15. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 107 - 128, 27.12.2018

Züleyha Yılmaz , Zeynep Şahin

Öz

Each country has its own social and cultural structure originating from both their history and social norms. This structure has impact on the business life and accordingly accounting systems, as well each area of life in a country. However, with globalization, it is aimed to standardize the differences in accounting systems of countries and thus to provide reliable, comparable, transparent, and easily understandable information in financial reports. Starting from this objective, international accounting standards have been accepted and implemented in many countries of the world. The objective of this study is to review literature in the world and Turkey in terms of studies about the relationship between accounting and culture, and thus to determine the impacts of the harmonization of accounting standards in many countries to the studies in which the relationship between accounting and culture is examined. As a result of the study, it is seen that this subject has been examined in only a few studies in the literature.

Anahtar Kelimeler

Relationship between accounting and culture, IFRS, Hofstede-Gray Model

MUHASEBE-KÜLTÜR İLİŞKİSİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARIN İÇERİK ANALİZİ YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Öz

Her ülkenin gerek tarihi geçmişinden gerekse toplumsal yapısından kaynaklı kendine özgü sosyal ve kültürel bir yapısı vardır. Bu yapı her alanda yansımalarını gösterdiği gibi ticaret hayatında ve dolayısıyla muhasebe uygulamalarında da etkisini göstermiştir. Ancak küreselleşme ile birlikte gelen gereksinimler sonucunda ülkelerin muhasebe uygulamalarındaki farklılıkların standartlaştırılması ve böylece finansal raporlarda güvenilir, karşılaştırılabilir, şeffaf ve kolay anlaşılabilir bilginin sunulması amaçlanmıştır. Bu amaçtan yola çıkılarak uluslararası finansal raporlama standartları dünyanın pek çok ülkesinde kabul edilerek uygulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı dünya ve Türkiye literatüründe muhasebe-kültür ilişkisinin araştırıldığı çalışmaları incelemek ve uluslararası finansal raporlama standartlarının pek çok ülkede yaygınlaşmasının muhasebe-kültür ilişkisinin incelendiği çalışmalardaki yansımalarının tespit edilmesidir. Araştırma sonucunda literatürdeki çok az sayıda çalışmada bu konunun incelendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe-kültür ilişkisi, UFRS, Hofstede-Gray Modeli

Kaynakça

• Alina, C.M., S.E. Cerasela ve D.M. Cristina. 2017. “Culture and Accounting Practices”, Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, 17(1), 435-438.
• Akman, N. 2009. Finansal Açıklama Üzerinde Kültürün Etkisi: UFRS Öncesi ve Sonrası, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Akman, N. H. 2011. “The Effect of IFRS Adoption on Financial Disclosure: Does Culture Still Play a Role”, American International Journal of Contemporary Research, 1(1), 6-17.
• Aktaş, M. 2008. Bursa İli Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebe Kültür Değerlerinin Araştırılması, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Bekçi, İ. ve F. Bitlisli. 2012. “Muhasebe-Kültür Değerlerinin Analizi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13 (1), 61-76.
• Belkaoui, A. 1992. International and Multinational Accounting, Dryden Press, London.
• Bloom, R. ve M.A. Naciri. 1989. “Accounting Standard Setting and Culture: A Comparative Analysis of the United States, Canada, England, West Germany, Australia, New Zealand, Sweden, Japan, and Switzerland”, International Journal of Accounting, 24(1), 70-97.
• Chand, P. 2012. “The Effects of Ethnic Culture and Organizational Culture on Judgments of Accountants”, Advances in Accounting, 28(2), 298-306.
• Cohen, L., L. Manion ve K. Morrison. 2007. Research Methods in Education, 6. Baskı, Routledge, Oxon.
• Cole, F.L. 1988. “Content Analysis: Process and Application”, Clinical Nurse Specialist, 2(1), 53–57.
• Çankaya, F. ve E. Aydoğan. 2008. “Kültürel Farklılıklar Çerçevesinde Muhasebe Standartlarının Uyumu”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 299-326.
• Drnevich, D. ve M. Stuebs. 2013. “Cultural Differences and Judgment in Financial Reporting Standards”, Journal of Accounting Education, 31(4), 461-482.
• Dinç, E. ve O.Y. Atasel. 2016. “Türkiye’deki Muhasebe Anlayışının Gelişim Süreci ve Mevcut Durumun İncelenmesi”, KTU Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), 267-283.
• Ding, Y., T. Jeanjean ve H. Stolowy. 2005. “Why Do National GAAP Differ from IAS? The Role of Culture”, The International Journal of Accounting, 40(4), 325-350.
• Doupnik, T. S. ve M. Richter. 2003. “Interpretation of Uncertainty Expressions: A Cross-National Study”, Accounting, Organizations and Society, 28(1), 15-35.
• Doupnik, T.S. ve M. Richter. 2004. “The Impact of Culture on the Interpretation of “in Context” Verbal Probability Expressions”, Journal of International Accounting Research, 3, 1−20.
• Doupnik, T.S. ve E.L. Riccio. 2006. “The Influence of Conservatism and Secrecy on the Interpretation of Verbal Probability Expressions in the Anglo and Latin Cultural Areas”, The International Journal of Accounting, 41(3), 237-261.
• Duman, S. 2007. ISO 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun Muhasebe Kültürünün Araştırılması, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Durmuş, A.F. ve R. Güneş. 2017. “Türkiye’deki Yeminli Mali Müşavirlerin Kültür Bazlı Muhasebe Değerlerinin Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (76), 81-98.
• Foo, Y. F. 2008. A Cross-Cultural Ctudy of Accounting Concepts Applied in International Financial Reporting Standards, Victoria University, Doktora Tezi.
• Ghio, A. ve R. Verona. 2015. “Accounting Harmonization in the BRIC Countries: A Common Path”, In Accounting Forum, 39 (2), 121-139.
• Gray, S.J. 1988. “Towards a Theory of Cultural Influence on the Development of Accounting Systems Internationally”, Abacus, 24 (1), 1-15.
• Gücenme Gençoğlu, Ü. ve Y. Ertan. 2012. “Muhasebe Kalitesini Etkileyen Faktörler ve Türkiye’deki Durum”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (53), 1-24.
• Güney, S. 2018. “Uluslararası Muhasebe Standartlarının Ulusal Muhasebe Kültürüne Etkileri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 87-98.
• Güvemli, B. 2008. Uluslararası Muhasebe Standartları’nın Çeşitli Ülkelerin Muhasebe Kültürleri ile Etkileşimi ve Türkiye Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Güvenç, N. 2005. Mersin İlinde Bağımsız Çalışan Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebe Kültür Değerleri, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Hofstede, G. 1983. “The Cultural Relativity of Organizational Practices and Theories”, Journal of International Business Studies , 14 (2), 75-89.
• International Accounting Standards Board (IASB). www.ifrs.org (Erişim Tarihi: 27.07.2018).
• İşgüden, B. 2007. Sosyal ve Kültürel Değerlerin Muhasebe Meslek Etiği Üzerine Etkileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karabınar, S. 2005. Kültür-Muhasebe Etkileşimi Açısından Muhasebe İklimi, Muhasebeye Kültürel Bakışlar, 1.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Karabınar, S. ve V. Kışlalıoğlu. 2014. “Muhasebe Kültürü ile İlgili Seçilmiş Bazı Çalışmaların Ampirik Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (31), 233-254.
• Kestane, A. ve A. Ağca. 2017. “UFRS Uygulamaları ve Muhasebe Kültürel Değerler Ekseninde Türkiye’nin Yeri”, Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, 19 (3), 624-649.
• Kıymık, H. 2015. Örgütsel Kültür ve Örgütsel Muhasebe Kültürü ile Hileli Finansal Raporlama Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul (BIST) Hizmetler Endeksinde Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Kıymık, H., İ. Bekçi ve D. Acar. 2015. “Örgütsel Kültür ve Örgütsel Muhasebe Kültürü ile Hileli Finansal Raporlama Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul (BIST) Hizmetler Endeksinde Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası, 17(4), 759-784.
• Mouritsen, J. 1989. “Accounting, Culture and Accounting-Culture”, Scandinavian Journal of Management, 5(1), 21-47.
• Nurunnabi, M. 2015. “The Impact of Cultural Factors on the Implementation of Global Accounting Standards (IFRS) in a Developing Country”, Advances in Accounting, 31(1),136-149.
• Olimid, L. ve D. A. Calu. 2006. “An Empirical Study of the Accounting Values Shared by Romanian Accountants Aiming to Become Private Practitioners”, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=948953 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.948953.
• Öztürk, E. 2015. “Muhasebedeki Değerleme Yaklaşımları Üzerine Kültürel Bir Değerlendirme”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studied, 1(3), 17-33.
• Öztürk, E. ve H. Fındık. 2016. “Türkiye’deki Muhasebe Eğitiminin Uluslararası Muhasebe Standartları İle Uyumlaştırılması Sürecinde Karşılaşılan Adaptasyon Problemlerinin Muhasebe Alt Kültür Değerleri Çerçevesinde Tartışılması”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, 9 (3), 241-256.
• Patton, M.Q. 2002. Qualitative Research and Evaluation Methods, 3. Baskı, Thousand Oaks, CA, Sage.
• Perera, H., L. Cummings ve F. Chua. 2012. “Cultural Relativity of Accounting Professionalism: Evidence from New Zealand and Samoa”, Advances in Accounting, 28(1), 138-146.
• Salter, S.B. ve P.A. Lewis. 2011. “Shades of Gray: An Empirical Examination of Gray’s Model of Culture and Income Measurement Practices Using 20-F Data”, Advances in Accounting, 27(1), 132-142.
• Sargut, A. S. 2001. Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
• Shaddha, V. ve S. Gray. 1997. “The Impact of Culture on Accounting Development and Change”, The International Association for Accounting Education and Research, October.
• Sudarwan, M. ve T.J. Fogarty. 1996. “Culture and Accounting in Indonesia: An Empirical Examination”, The International Journal of Accounting, 31(4), 463-481.
• Tecimer, Y. 2010. Halka Açık Şirketlerde Muhasebe Kültür Değerlerine Yönelik Bir Araştırma, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Tecimer, Y. ve S. Karabınar. 2009. “Muhasebe Kültürü Bağlamında Yapılan Seçilmiş Bazı Çalışmaların Metodolojik Analizi”, Akademik İncelemeler, 4 (2).
• Tsakumis, G. T. 2007. “The Influence of Culture on Accountants’ Application of Financial Reporting Rules”, Abacus, 43(1), 27-48. Türk Dil Kurumu (TDK), www.tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Varıcı, İ. ve F.S. Özdemir. 2013. “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Yönelişin Kültür Bağlamında Değerlendirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, (119), 15-41.
• Violet. W.J. 1983. “The Development of International Accounting Standards: An Anthropological Perspective”, The International Journal of Accounting Education and Research, 18 (2), 1-12.
• Wehrfritz, M. ve A. Haller. 2014. “National Influence on the Application of IFRS: Interpretations and Accounting Estimates by German and British Accountants”, Advances in Accounting, 30(1), 196-208.
• Yaşar, R.Ş. ve G. Alkan. 2016. “Ulusal Kültür Bağlamında Yönetim Kurullarındaki Bağımsız Üyelerin Bağımsızlığı: Gri Yöneticiler”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(Ö.S. 1), 813-839.