SERA GAZI EMİSYON RAPORLAMASI BİR TERCİH Mİ YOKSA ZORUNLULUK MU? KURAMSAL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 20 - MODAV 15. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 911 - 922, 27.12.2018

Pınar Okan Gökten Beyhan Marşap , Soner Gökten

Öz

İklim değişikliği sorunuyla mücadelenin son yıllarda üzerinde önemle durulan konuların başında gelmesi, sera gazı emisyonu ve etkilerinin raporlanmasını sürdürülebilirlik muhasebesinin en önemli konu başlıklarından biri haline getirmiştir. İklim değişikliği ile mücadelenin sağlanabilmesi için ülkelerin ve buna bağlı olarak işletmelerin sera gazı emisyonunu azaltmaları ve küresel ısınmanın önüne geçmeleri gerekmektedir. Burada işletmelerin üzerlerine düşün temel görevlerin başında sera gazı emisyon raporlaması yapmalarının gerekliliği gelmektedir. Bu sayede işletmelerin iklim değişikliği üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olunmaktadır. Sera gazı emisyonunun nasıl ölçülmesi ve raporlanması gerektiğine ilişkin temel standartlar GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzu’nda ve Sera Gazı Protokolü’nde yer almaktadır. Sera gazı emisyonu raporlanması işletmeler için bir seçenek gibi görünse de, günümüzde bir zorunluluk haline gelmiştir. Bunun nedeni meşruiyet teorisi, paydaş teorisi ve kurumsal teoriden faydalanarak tanımlanabilecek şirketler üzerindeki baskılardır.

Anahtar Kelimeler

Sera Gazı Emisyon Raporlaması, Meşruiyet Teorisi, Paydaş Teorisi, Kurumsal Teori

REPORTING OF GREENHOUSE GAS EMISSION IS A CHOICE OR OBLIGATION? A THEORATICAL DISCUSSION

Öz

As tackling with the problem of climate change becomes one of the forefront issues that have been emphasized over recent years, this situation has made reporting of greenhouse gas emission and its effects one of the most important topics of sustainability accounting. In order to struggle with the climate change, countries and companies need to reduce greenhouse gas emission and avoid global warming. It is important for companies to prepare reports related with greenhouse gas emission. By the help of these reports, companies will also have the opportunity of showing the effects of them on climate change. Basic standards on how to measure and report greenhouse gas emission are found in the GRI Sustainability Reporting Guide and the Greenhouse Gas Protocol. Although reporting of greenhouse gas emission seems to be a choice for businesses, it has become an obligation nowadays. The reason of that are the pressures on companies that can be defined by benefit from legitimacy theory,stakeholder theory, and institutional theory.

Anahtar Kelimeler

Greenhouse Gas Emission Reporting, Legitimacy Theory, Stakeholder Theory, Institutional Theory

Kaynakça

• Andrew, J. ve C. Cortese. 2011. “Accounting for Climate Change and the Self-Regulation of Carbon Disclosures”, Accounting Forum, 35, 130-138.
• Başar, A. B. ve M. Başar. 2006. “Sosyal Sorumluluk Raporlaması ve Türkiye’deki Durumu”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 213-230.
• Dikmen, A. Ç. ve M. Yörükoğlu. 2003. “Uluslararası Çevre Hukuku Düzenlemelerinin Kömür Özelinde Enerji Sektörüne Etkileri”, TMMOB Türkiye IV. Enerji Sempozyumu, 535- 549.
• DiMaggio, P. J. ve W. W. Powell. 1983. “The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields”, American Sociological Review, 48,147-160.
• Donsbach, W. 2008. The International Encyclopedia of Communication, Blackwell Publishing. Dowling, J. ve J. Pfeffer. 1975. “Organizational Legitimacy: Social Values and Organizational Behavior”, The Pacific Sociological Review, 18 (1), 122-136.
• Greenhouse Gas Protocol. 2004. A Corporate Accounting and Reporting Standard. Revised Edition. https://ghgprotocol.org/sites/default/files/standards/ghg-protocol-revised.pdf(Erişim Tarihi: 20 Haziran 2018).
• GRI 305. 2016. Emissions 2016. GRI Sustainability Reporting Standards. https://www. globalreporting.org/standards (Erişim Tarihi: 25 Haziran 2018).
• Harrison, J. S. ve A. C. Wicks. 2013. “Stakeholder Theory, Value, and Firm Performance”, Business Ethics Quarterly, 23:1, 97-124.
• Kardeş Selimoğlu, S. ve A. Özsözgün Çalışkan. 2016. “Sürdürülebilirlik Bağlamında: Uluslararası Güvence Denetimi Standardı GDS (ISAE) 3410-Sera Gazı Beyanları – II”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 48, 1-20.
• Meyer, J. W. ve B. Rowan. 1977. “Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony”, American Journal of Sociology, 83, 340-363.
• Scott, W. R. 2013. Institutions and Organizations. California, SAGE.
• Suddaby, R. 2013. “Institutional Theory”, Encyclopedia of Management Theory, Editted by Eric H. Kessler, SAGE Publications.
• Sullivan, R. ve A. Gouldson. 2012. “Does Voluntary Carbon Reporting Meet Investors’ Needs?”, Journal of Cleaner Production, 36, 60-67.
• Tilling, M. V. 2004. Refinements in Legitimacy Theory in Social and Environmental Accounting. School of Commerce, Flinders University.
• TÜVİK-DER. 2013. İklim Değişikliği Eylem Planı Değerlendirme Raporu, https://tr.boell.org/ sites/default/files/tipig_idep_raporu.pdf (Erişim Tarihi: 14 Haziran 2018).
• Yeşil Ekonomi. 2015. Dünya 2015’e 400 ppm Sınırındaki Karbondioksit Yoğunluğu ile Girdi, http://yesilekonomi.com/dunya-2015e-400-ppm-sinirindaki-karbondioksit-yogunlugu-ilegirdi (Erişim Tarihi: 18 Haziran 2018).
• Yeşil Ekonomi. 2016. Atmosferdeki Karbondioksit Yoğunluğu 402,07 ppm Oldu, http:// yesilekonomi.com/atmosferdeki-karbondioksit-yogunlugu-40207-ppm-oldu (Erişim Tarihi:18 Haziran 2018).
• Yeşil Ekonomi. 2017. Atmosferdeki Karbondioksit Miktarı 409,65 ppm’e Yükseldi, http:// yesilekonomi.com/atmosferdeki-karbondioksit-miktari-40965-ppme-yukseldi (Erişim Tarihi: 18 Haziran 2018).
• Yeşil Ekonomi. 2018. Atmosferdeki Karbondioksit Yoğunluğu 410 ppm’i de Aştı, http:// yesilekonomi.com/iklim/atmosferdeki-karbondioksit-yogunlugu-410-ppmi-de-asti (Erişim Tarihi: 18 Haziran 2018).
• WRI. 2017. World Resources Institute. This Interactive Chart Explains World’s Top 10 Emitters, and How They’ve Changed. http://www.wri.org/blog/2017/04/interactive-chart-explainsworlds- top-10-emitters-and-how-theyve-changed (Erişim Tarihi: 5 Haziran 2018).