BAĞIMSIZ DENETİM STANDARTLARI KAPSAMINDA GRUP ŞİRKETLERİNİN ÖNEMLİLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ-KULLANILAN YÖNTEMLERİN İNCELENMESİ BAYESİAN MODELİ UYULAMASININ DEĞERLENDİRİLMESi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 704 - 732, 30.09.2019

Nalan Akdoğan , Zehra Muluk

https://doi.org/10.31460/mbdd.562373

Öz

Denetim standartlarına göre denetçi;
bağımsız denetim tekniklerinin yapısını, zamanlamasını ve kapsamını
belirlerken, yanlışlıkların etkisini değerlendirirken ve denetçi görüşü
oluştururken, önemlilik kavramını dikkate almak zorundadır. Bu çalışmada, grup
şirketlerinde denetim riskinin hesaplanmasında, önemli yanlışlık düzeyinin bir
bütün olarak topluluk finansal tablolarının önemliliğinin tespitinde
kullanılabilecek yöntemler incelenmiştir. Topluluk finansal tabloları için
belirlenen önemlilikten daha düşük tutarlardaki yanlışlıkları içerebilecek özel
işlem sınıflarının, hesap bakiyelerinin topluluk finansal tablolarında
bulunduğu durumlarda, bunlara uygulanmak üzere önemlilik düzeyi veya
düzeylerinin tespiti gerekir. Bu konuda etkili olan çeşitli değişkenlerin
hesaplanmasında tek unsura dayalı denetim risk modeli yerine çoklu unsurlara
dayanan denetim risk modeli kullanılması tercih edilebilir. Bu konuda Bayesian
modelinin kullanımı bazı araştırmacılar tarafından önerilmektedir. Bu modelle
denetim maliyetlerinin düştüğü ileri sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Grup Denetimi, Denetim Riski, Önemlik Yanlışlık Riski, Bayesian Model

Kaynakça

• Akdoğan, N. 2019. Denetim Standartları Doktora Ders Notları, Ankara.
• Bağımsız Denetim Standardı BDS 315 “İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle “Önemli Yanlışlık” Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi”.
• Bağımsız Denetim Standardı BDS 320 “Bağımsız Denetimin Planlanması ve Yürütülmesinde Önemlilik”.
• Bağımsız Denetim Standardı BDS 330 “Bağımsız Denetçinin Değerlendirilmiş Risklere Karşı Yapacağı İşler”.
• Bağımsız Denetim Standardı BDS 450 “Bağımsız Denetimin Yürütülmesi Sırasında Belirlenen Yanlışlıkların Değerlendirilmesi”.
• Bağımsız Denetim Standardı BDS 600 “Özel Hususlar-Topluluk Finansal Tablolarının Bağımsız Denetimi (Topluluğa Bağlı Birim Denetçilerinin Çalışmaları Dâhil)”.
• Bozkurt, N. 1998. Muhasebe Denetimi, Alfa Basım Yayım, 1. Baskı, İstanbul.
• Cömert, N., S. Kardeş Selimoğlu, Ş. Uzay ve S. Uyar. 2013. Uluslararası Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, 1. Baskı.
• Erdoğan, M. 2005. Denetim, Maliye ve Hukuk Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
• Global PWC Guidance. 2018. ISAE Guidance Financial Audit Guidelines, ISSAI 1000–2999 Intosaı SAS No. 107 Au Section 312, “Audit Risk And Materiality in Conducting An Audit”, www.aicpa.org.
• Güredin, E. 2007. Denetim ve Güvence Hizmetleri, Arıkan Basım Yayın, 11. Baskı, İstanbul.
• Kardeş Selimoğlu, S., M. Özbirecikli, G. Kurt, Ş. Uzay, A. Alagöz ve S. S. Yanık. 2009. Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
• Kaval, H. 2005. Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
• Stewart, T.R., ve W.R. Kinney. 2013. “Group Audits, Group-Level Controls, and Component Materiality: How Much Auditing Is Enough?”, The Accountıng Revıew American Accounting Association, 88 (2), DOI: 10.2308/Accr-50314 2013.
• Türkiye Denetim Standartları. 2014. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Ankara.