Engelli Kullanımı Açısından Yaya Yollarının Erişilebilirliğinin Değerlendirilmesi: Çorlu (Tekirdağ) Örneği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 115 - 124, 01.07.2021

Burçin Ekici

https://doi.org/10.30785/mbud.827732

Öz

Günümüzde hızla artan şehirleşme ve planlama eksiklikleri nedeniyle kentlerde düşme eğilimi gösteren yaşam konforunun arttırılması, kent yaşayanlarının kentsel hizmetlere eşit bir şekilde erişilebilirliği ile mümkün olmaktadır. Bu kapsamda, özellikle kamusal alanların herkes için erişilebilir şekilde tasarlanması temel kentsel planlama hedefleri arasında olmalıdır. Bu araştırmada Çorlu kent merkezinde bulunan yaya yollarının mevcut durumları ve engelli bireylerin bu mekânları kullanım sorunları değerlendirilmiştir. Çalışmanın materyalini, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesindeki ana aksları meydana getiren ve yoğun kamu kullanımının görüldüğü; Atatürk Bulvarı, Bülent Ecevit Bulvarı, Cumhuriyet Bulvarı, Kumyol Caddesi ve Omurtak Caddesi oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi ise; literatür araştırması, alan çalışması ve verilerin analizinden oluşmaktadır. Bu bağlamda araştırma kapsamında; yaya yollarının genişliği, eğimi, yüzey malzemesi, rampalar, yaya geçitleri, kentsel donatı elemanları ve mevcut bitkisel materyalin durumu ortaya konmuş, sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erişilebilirlik, yaya yolu, fiziksel engelli, kentsel alan, Çorlu

Teşekkür

Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Evaluation of Accessibility of Pedestrian Roads in Terms of Disabled Use: The Case of Çorlu (Tekirdağ)

Öz

Increasing the living comfort, which tends to decline in cities today due to rapidly increasing urbanization and planning deficiencies, is possible with the equal access of urban residents to urban services. In this context, designing public spaces in a way that is accessible to everybody should be among the basic urban planning objectives. In this study, the current conditions of the pedestrian roads in the city center of Çorlu and the use of these spaces by the disabled individuals were evaluated. The material of the study includes Atatürk, Bülent Ecevit and Cumhuriyet Boulevard, Kumyol and Omurtak Street which constitute the main axes of Tekirdağ’s Çorlu district and where intensive public use is observed. The method of the research consists of literature research, fieldwork and analysis of data. In this context, within the scope of the research; the width, slope, surface material of the pedestrian roads, ramps, pedestrian crossings, urban reinforcement elements and the current vegetative material have been revealed, and suggestions have been made to solve the problems.

Anahtar Kelimeler

Accessibility, pedestrian road, physically disabled, urban area, Çorlu

Kaynakça

• Akbaş, H. B. ve Atabeyoğlu, Ö. (2015). Sırrı Paşa (Fidangör) yaya bölgesinin engelli kullanımı açısından ulaşılabilirliğinin değerlendirilmesi. Artium, 3, 37-53.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011). Yerel yönetimler için ulaşılabilirlik temel bilgiler, TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Müdürlüğü, Ankara.
• Aykal, F. D., Yılmaz, A. ve Çelik, S. (2017). Kent parklarının erişilebilirliği üzerine bir araştırma: Van Dilek Doğan Kent Parkı örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5, 29-40.
• Azarkan, E. ve Benzer, E. (2018). Birleşmiş Milletler engelli kişilerin haklarına dair sözleşme ve Türkiye’de engelli hakları. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(38), 3-29.
• Basha, R. (2015). Disability and public space- case studies of Prishtina and Prizren. International Journal of Contemporary Architecture, 2, 22-29.
• Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2010). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı, Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, No: 49, Ankara. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/305390790_YEREL_YONETIMLER_ICIN_ULASILABILIRLIK_TEMEL_BILGILER_TEKNIK_EL_KITABI_ A_Concise_Handbook_of_Accessibility_Planning_for_Local_Authorities/link/578c8add08ae59aa667e8380/download
• Berkün, S. (2016). Avrupa Kentsel Şartı’nın kentlerdeki özürlü ve sosyo- ekonomik bakımdan engellilere yönelik ilkeleri ve Bursa kentinde kamu kurum ve kuruluşlarının erişilebilirliği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 62-71.
• Bıçkı, D., Yetkin Şale, H. ve Ak, D. (2016). Herkes için erişilebilir kentler; Muğla örneği. International Journal of Social Science, 51, 449-470.
• Church, R. ve Marston, J. (2003). Measuring accessibility for people with disability. Geographical Analysis, 35(1), 83-96.
• Çorlu Belediyesi. (2020). Stratejik Plan, Çorlu. Erişim adresi: https://www.corlu.bel.tr/yayin/5/0/1/stratejik-plan-20102014
• Dünya Engelliler Vakfı. (2011). Engelliler için evrensel standartlar kılavuzu. Erişim adresi: https://www.scribd.com/doc/219143511/Engelliler-Icin-Evrensel-Standartlar-Kilavuzu
• Ekici, B. ve Bolat, Y. D. (2018, Ekim). Yeşil altyapı sistemleri ve kent sürdürülebilirliği ilişkisi; Çorlu ilçesi örneği. 2. Uluslararası Mimarlık ve Tasarım Kongresi, Çanakkale.
• Erdoğan, M. (2016, Mayıs). Engellilerin kentlileşmesi: Çanakkale örneği. Kentlilik Bilinci ve Kültürü Sempozyumu, Bursa. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/331839276 _ENGELLILERIN_KENTLILESMESI_CANAKKALE_ORNEGI/link/5c8f9d6445851564fae63336/download
• Evcil, A. (2012). Raising awareness about accessibility. Procedia- Social and Behavioural Sciences, 47, 490-494.
• Gleeson, B. (1998). A place on earth: Technology, space, disability. The Journal of Urban Technology, 5(1), 87-109.
• Goggin, G. (2016). Disability and mobilities: Evening up social futures. Mobilities, 11(4): 533-541.
• Google Earth (2020). Çorlu ilçesi uydu görüntüsü. Erişim adresi: https://earth.google.com/web/search/%c3%a7orlu+tekirda%c4%9f/@41.88892444,28.88282803,241.92432153a,993293.4427008d
• Gümüş, Ç. (2010, Haziran). Özürlü kişiler için ulaşılabilirlik. Türkiye Belediyeler Birliği Şehir İçi Yol Kavramı Tasarım ve Uygulaması Bilgilendirme Toplantısında sunulan bildiri, İstanbul. Erişim adresi: https://www.tbb.gov.tr/belediye-akademisi/egitimler/gecmis-egitimler/00000000-sehirici-yol-kavramitasarimi-ve-uygulamasi
• Gürbey, A. P. (2019, Aralık). Kentsel rekreasyon alanlarının engellilere yönelik tasarım ve planlama ilkeleri açısından değerlendirilmesi: Göztepe 60. Yıl Parkı. Kamusal Yeşil Alanlarda Evrensel Peyzaj Tasarımı Çalıştayı, İstanbul.
• Hashim, A. E., Samikon, S. A., Ismail, F., Kamarudin, H., Jalil, M. N. M. ve Arrif, N. M. (2012). Access and accessibility audit in commercial complex: Effectiveness in respect to people with disabilities (PWDs). Procedia Social Behavioral Sciences, 50, 452-461.
• Nazlıer Keser, E. N. (2019). Türkiye’de yaşlı yoksulluğu sorununa yönelik bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 739-764.
• Olgun, R. (2019). Görme engelliler için kent parklarının erişilebilirliğini arttırmaya yönelik peyzaj tasarım yaklaşımları. Turkish Journal of Forest Science, 3(2), 170-181.
• Özcan, Y. (2008). Engelli standartlarının Adana kenti açık ve yeşil alanlarında analizi ve uygulama önerileri (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=JGNBT9oU81b6njMb3lQQvA&no=juFTI2jNMium3UXoigBlOQ
• Reeve, D. (2004). Psycho- emotional dimensions of disability and the social model. Leeds: The Disability Press. Erişim adresi: http://donnareeve.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/ReeveChapter2004b.pdf
• Soltani, S. H. K., Mashita, S., Mohamad, A. ve Rostam, Y. (2012). Accessibility for disabled in public transportation terminal. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 35, 89-96.
• Sönmez, Z. ve Aydın, C. C. (2019). Fiziksel engelli bireylerin erişilebilirlik problemi için network analizi: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü örneği. Geomatik, 4(1), 58-67.
• Şat, N. ve Göver, T. (2017). Engelliler için belediyelerin erişilebilirlik sorumlulukları: Çorum engel haritası projesi. Çorum Engel Haritası Projesi, 10(1): 521-542.
• Tiyek, R., Eryiğit, B. H. ve Baş, E. (2016). Engellilerin erişilebilirlik sorunu ve TSE standartları çerçevesinde bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 226-261.
• Tosun, E. (2007). Tekirdağ ili Çorlu ilçesi açık ve yeşil alanların saptanması üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ). Erişim adresi: http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/464/0058361.pdf?sequence=1
• United Nations. (1975). Declaration on the Rights of Disabled Persons. Erişim adresi: https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/rightsofdisabledpersons.aspx
• United Nations. (2004). Accessibility for the Disabled a Design Manual for a Barrier Free Environment. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Division for Social Policy and Development. Erişim adresi: https://www.un.org/esa/socdev/enable/designm/
• Yıldız, N. (2018). Engelliler için erişilebilirlik kavramının kentsel ergonomi bağlamında değerlendirilmesi. 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies, 3, 416-424. Erişim adresi: http://www.set-science.com/manage/uploads/ISAS2018-Winter_0039/SETSCI_ISAS2018-Winter_0039_0078.pdf