Bitki Tercihleri ve Bitkisel Tasarım Kriterleri Açısından Otopark Alanlarının Değerlendirilmesi: Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesi Örneği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 165 - 177, 01.07.2021

Ceren Selim

https://doi.org/10.30785/mbud.877844

Öz

Bu çalışmanın amacı Akdeniz Üniversitesi yerleşkesi özelinde otoparkların bitkisel materyal çeşitliliği, bitkisel tasarım öğeleri ve kriterleri kapsamında değerlendirilmesidir. Yerleşkede 97 otopark alanı belirlenmiş olup bu alanlarda 43 ağaç, 7 ağaççık, 22 çalı ve 3 sarılıcı bitki türü olmak üzere toplamda 75 bitki türü tespit edilmiştir. Otoparklarda en çok tercih edilen türlerin Platanus orientalis ve Pinus brutia olduğu tespit edilmiştir. Otoparklarda yer alan ağaç ve ağaççıklar çoğunlukla gölgeleme ve mekân oluşturma işlevlerini sıklıkla karşılamakta olduğu belirlenmiştir. Otoparklarda en sık kullanılan çalı türleri Nerium oleander, Lantana camara, Pittosporum tobira olup bu türler sınırlandırma ve yönlendirme işlevlerine sahip oldukları belirlenmiştir. Bitkisel tasarım öğeleri açısından sahip oldukları farklı çiçek yapıları ve sonbahar renk değişimi gibi dendrolojik özellikleriyle; renk, farklı yaprak ve dallanma özellikleriyle; doku açısından ele alındığı, tasarım ilkelerinden ise alle ağaçlandırma tekniğinin hâkim olduğu bölgelerde ritim-tekrar ilkesinin hâkim olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Otopark planlama ve tasarımı, kampüs, bitkisel tasarım

Teşekkür

Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Evaluation of Parking Lots in Terms of Plant Preferences and Planting Design Criteria; The Case of Akdeniz University Campus

Öz

The aim of this study is to evaluate the parking lots in Akdeniz University campus within the scope of plant material diversity, planting design elements and criteria. 97 parking areas have determined in the campus and a total of 75 plant species have been identified in these areas, including 43 trees, 7 shrubs, 22 shrubs and 3 twining plants. The most preferred species are Platanus orientalis, Pinus brutia and Washingtonia robusta. Plants often meet the functions of shading and creating space. The most common shrub species are Nerium oleander, Lantana camara, Pittosporum tobira and these species have determined to have restriction and direction functions. According to planting design elements colour and texture are dominant with their dendrological features such as different flower structures and autumn color change, different leaf and branching characteristics. It was determined the rhythm-repeat planting design principle is dominant where the alle afforestation technique is dominant.

Anahtar Kelimeler

Parking lot planning and design, campus, planting design

Kaynakça

• Aslanboğa, İ. (1986). Kentlerde Yol Ağaçlaması. TUBİTAK Yayınları, Ankara.
• Birleşik Devletler Enerji Bakanlığı. (1992). Saving Energy by Managing Urban Heat Islands: Something We Can Do About the Weather! U.S. Department of Energy, Washington, DC. 8
• Birleşmiş Milletler-Habitat. (2006). State of the World's Cities 2006/7: The Millennium Development Goals and Urban Sustainability Earthscan, London (2006), p. 204
• Birleşmiş Milletler. (2013). Sustainable development changes. world economic and social survey 2013 (Department of Economic and Social Affairs, United Nations) Erişim Adresi (01.02.2021): http://www.un.org/en/development/desa/policy/wess/wess_current/wess2013/WESS2013.pdf.
• Clark, J. R., Matheny, N. E., Cross, G. ve Wake, V. (1997). A model of urban forest sustainability. J. Arboric., 23, 17-30.
• Davis, A. Y., Pijanowski, B. C., Robinson, K. ve Engel, B. (2010). The environmental andeconomic costs of sprawling parking lots in the United States. Land Use Policy, 27, 255-261.
• Dönmez, Ş., Çakır, M., Kef, Ş. (2016). Bartın’da Yetişen Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Peyzaj Mimarlığında Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 1-8.
• Fenger, J. (1999). Urban air quality. Atmospheric Environment, 33, 4877-4900.
• Gül, A., Topay, M. ve Özaltın, O. (2009). Küresel Isınma Tehdidine Karşı Kent Ormanlarının Önemi. Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül 2009, Isparta, 221-234.
• Han, J. ve Hayashi, Y. (2008). Assessment of private car stock and its environmentalimpacts in China from 2000 to 2020. Transportation Research Part D: Transportand Environment 13, 471-478.
• Herala, N. (2003). Regulating traffic with land use planning. Sustainable Development, 11, 91-102.
• Kiran, S. G. ve Kinnary. S. (2011). Carbon sequestration by urban trees on roadsides of Vadodara city. International Journal of Engineering Science and Technology. 3, 3666-3070, 4.
• Küçükerbaş, E. V. (1994). Peyzaj Mimarları İçin Otopark Düzenleme ilkeleri, Yardımcı Ders Kitabı, Ege Peyzaj Mimarlığı Derneği, Yayın No:1990/1, Üniversiteler Fotokopi Ofset Basım, İzmir, 38 s.
• Liu, J. ve Zhang, W. (2012). A preliminary study in saving parking lot. Advanced Materials Research, 368-373, 3628-3631
• McGranahan, G., Marcotullio, P., Bai, X., Balk, D., Braga, T., Douglas, I., Elmqvist, T., Rees, W., Satterthwaite, D., Songsore, J., Zlotnik, H. (2005). Urban systems. In R. Hassan,
• R. Scholes, ve N. Ash (Eds.), Ecosystems and human well-being: Current state and trends. Washington, DC: Island Press.
• McPherson, G. E., DJ. Nowak ve R. A. Rowntree. (1994). Chicago's Urban Forest Ecosystem: Results of the Chicago Urban Forest Climate Project, General Technical Report NE-186. USDA Forest Service, Northeast. For. Exp. Sta., Radnor, PA. p.201.
• McPherson, E. G., Nowak, D., Heisler, G., Grimmond, S., Souch, C., Grant, R. ve Rowntree, R. (1997). Quantifying urban forest structure, function, and value: the Chicago urban forest climate project. Urban Ecosystem, 1, 49-61.
• McPherson, E. G., Simpson, J. R., Peper, P. J. ve Xiao, Q. (1999). Benefit-cost analysis of Modesto’s municipal urban forest. Journal of Arboriculture, 25, 235–248.
• Mutlu S. S., Selim, C. ve Ün, G. (2017). Plant Biodiversity of Urban Roadside Trees in Antalya, Turkey. Kastamonu Uni., Orman Fakültesi Dergisi, 17, 80-87, 1.
• Newman, P. (2006). The environmental impact of cities. Environment and Urbanisation, 18, 275–295.
• O'Donoghue, A. ve Shackleton, C. M. (2013). Assessing the current and potential carbon stocksof trees in urban parking lots in towns of the Eastern Cape, South Africa. Urban Forestry & Urban Greening. 12, 443-449, 4.
• Onishi, A., Caob, X., Itoc, C., Shia, F. ve Imura, H. (2010). Evaluating the potential forurbanheat-island mitigation by greening parking lots. Urban Forestry and Urban Greening, 9, 323–333.
• Önder, S. ve Polat, A. T. (2007). Yollarda Bitkisel Tasarım, Konya Kenti Örneği. Kentsel Yeşil Dokunun Analizi ve Bakım Esasları Semineri.
• Phongthanaisawn, J. ve Sorapipatana, C. (2010). Relationship between level of economic development and motorcycle and car ownerships and their impacts on fuel con-sumption and greenhouse gas emission in Thailand. Renewable and SustainableEnergy Reviews, 14, 2966-2975.
• Pickett, S. T. A., Cadenasso, M. L., Grove, M., Nilon, C. H., Pouyat, R. V., Zipperer, W. C. ve Costanza, R. (2001). Urban ecological systems: linking terrestrial, ecological,physical, and socioeconomic components of metropolitan areas. Annual Reviewof Ecology and Systematics, 32, 127-157.
• Sarı, D. (2019). Kentsel Peyzajda Kullanılan Bazı İstilacı Süs Bitkileri; Türkiye’den Örnekler. In book: Scientific Developments, Gece Publishing, 174-192.
• Schwaab, E. C., Alban, L., Riley, J., Rabaglia, R. ve Miller, K. E. (1995). Maryland's Forests: A Health Report. Maryland Department of Natural Resources -Forest Service, Annapolis, MD., 48.
• Scott, K. I., Simpson, J. R. ve McPherson, E. G. (1999). Effects of tree cover on parking lot microclimate and vehicle emissions. Journal of Arboriculture, 25, 129-142.
• Selim, C. (2011). Otopark Alanlarının Planlama ve Tasarım İlkeleri: Ege Üniversitesi Yerleşkesi Örneği. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 222s.
• Selim, C. ve Atabey, S. (2020). Kentsel Yol Ağaçlandırmalarının Sağladığı Faydaların Belirlenmesi: Antalya Atatürk Bulvarı Örneği. Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg., 34, 235-247.
• Simonds, T. (2018). The Benefit of Trees in Parking Lots. VCE Publications, 430, 430-028.
• Wolf, K. L. (2004). Trees, parking and green law: strategies for sustainability, urban and community forestry – policy and law. Human Dimensions of the Urban Forest, Fact Sheet 15. University of Washington, Seattle.
• Yıldırım, H. (2019). Otopark Alanlarının Tasarım İlkeleri ve Kullanıcı Talepleri: Süleyman Demirel Üniversitesi Yerleşkesi Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10, 176-188, 2.