Geçiş Mekanlarının Hareket, Mekân ve Kullanım Ekseninde Kent Günlüğü Üzerinden Okunması

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 607 - 620, 30.12.2021

Elif Sağlık , Rozerin Çelik

https://doi.org/10.30785/mbud.969754

Öz

Kentlerin şekillenmesinde etkili olan doğal veriler aynı zamanda kentin günlüğünde de önemli yer tutmaktadır. Bu bağlamda; içinden su geçen kentlerde, kentin ayrı bölgelerini birleştiren geçiş mekânları ön planda yer almaktadır. Hareket, mekân ve kullanım kavramları ekseninde geçiş mekânlarının değerlendirilmesi ile kent günlüğünde yeri ortaya çıkmaktadır. Çalışma kapsamında; Çanakkale kent merkezinde bulunan ve kenti ikiye bölen Sarıçay’ın üzerinde konumlanmış olan köprüler materyali oluşturmaktadır. Yaya ve taşıt trafiğinin birlikte kurgulandığı ya da sadece yaya kullanımına açık geçiş mekânları hareket, mekân ve kullanım odaklı formülasyonu ile incelenmiştir. İncelemeye ilişkin bulgular sonucunda geçiş mekânlarının formülasyon kapsamında erişilebilirlik, yürünebilirlik ve ulaşılabilirlik kavramları ile doğrudan bağlantılı olduğu ve kent günlüğünde dış mekân yaşantısını kolaylaştırdığı; kentin kimliğine katkı sunmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geçiş mekânı, kent günlüğü, köprü, Sarıçay

Teşekkür

Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Reading the Transition Spaces on the Axis of Movement, Space and Use through the City Diary

Öz

Natural data, which are effective in shaping cities, also have an important place in the city's diary. In this context, in cities with water flowing through, the transition spaces connecting the separate parts of the city are in the foreground. With the evaluation of the transition spaces in the axis of movement, space and usage concepts, its place in the city diary emerges. Within the context of work, the bridges located over Sarıçay, which is located in the city center of Çanakkale and divides the city into two, constitute the material. Transition spaces, where pedestrian and vehicle traffic are designed together or only open to pedestrian use, have been examined with their formulation focused on movement, space and use. As a result of the findings related to the examination, it has been concluded that transition spaces are directly related to the concepts of accessibility, walkability and reachability within the scope of the formulation and facilitate outdoor life in the city diary and do not contribute to the identity of the city.

Anahtar Kelimeler

Transition place, urban diary, bridge, Sarıçay

Kaynakça

• Altaban, Ö. (2013). From town planning to urban design work-the dimensions to be considered. ICONARP International Journal of Architecture and Planning, 1 (1), 2-21. Erişim Adresi: 27.05.2021, https://iconarp.ktun.edu.tr/index.php/iconarp/article/view/33
• Arslan, A. (2020). Bridges as city landmarks: A critical review on iconic structures. Journal of Design Studio, 2(2): 85-99.
• Aslantaş, A. (1998). Kentsel Mekân Karakterinin Peyzaj Mekân Organizasyonu Açısından Değerlendirilmesi ve Sultanahmet Meydanı Örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erişim Adresi: 24.03.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Başdoğan, S. ve Manisa, K. (2016). Kent merkezinde alternatif kamusal alan arayışı: Jean-Jacques Bosc Köprüsü Örneği. Yapı Dergisi, 56-62. Erişim Adresi: 07.06.2021, https://yapidergisi.com/kent-merkezinde-alternatif-kamusal-alan-arayisi-jean-jacques-bosc-koprusu-ornegi/
• Bekçi, B. (2006). Peyzaj mimarlığında kişisel mekân kavramı ve kişisel mekân ölçme tekniklerinin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 56(2): 162-170. Erişim Adresi: 24.03.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/176232
• Charles Köprüsü, Prag. (2021). Erişim adresi: 08.11.2021, https://www.afar.com/places/karluv-most-charles-bridge-prague)
• Çanakkale Atatürk Köprüsü yenileniyor. (28.11.2013). Erişim Adresi: 20.04.2021, https://emlakkulisi.com/canakkale-ataturk-koprusu-yenileniyor/211326
• Çanakkale Dilsiz Haritası. (2021). Erişim Adresi: 21.10.2021, https://www.shutterstock.com/tr/search/canakkale+harita
• Çanakkale Nüfusu. (2021). Erişim Adresi:21.10.2021, https://www.nufusu.com/il/canakkale-nufusu
• ÇŞB. (2013). Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Onaylanacak Kentsel Tasarım Projelerinin Hazırlanmasına ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönerge. Erişim Adresi: 27.05.2021, https://webdosya.csb.gov.tr/db/mpgm/menu/yonerge_02042018__20180403031242.pdf
• Dizman, O. (2015). Geçişlilik Kavramının Mekâna Anlamsal ve Simgesel Yansımaları (Yüksek Lisans Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Lefkoşa. Erişim Adresi: 07.04.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ertaş, M. Y. (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde yollar: Kaldırımlar, köprüler ve kervansaraylar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10: 43-53.
• Gürbüz, O. (2019). Sarıçay Havzası (Çanakkale) Florası (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Çanakkale. Erişim Adresi: 15.04.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gürkan, M. (2005). Çanakkale Sarıçay Deltası’nın Ornitho faunası (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zooloji Anabilim Dalı, Çanakkale. Erişim Adresi: 15.04.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Hakeim Köprüsü (Pont de Bir-Hakeim), Paris. (2021). Erişim adresi: 08.11.2021, https://www.pariste.net/bir-hakeim-koprusu-pont-de-bir-hakeim/
• Hasol, D. (Der.) (1995) Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü (18. ed.). İstanbul: YEM Yayınevi.
• III. Alexandre Köprüsü (Pont Alexandre III), Paris. (2021). Erişim adresi: 08.11.2021, https://www.pariste.net/iii-alexandre-koprusu-pont-alexandre-iii/
• İnönü Köprüsü. (.2012, 24.09). Çanakkale Yeni Köprüsüne Kavuştu. Erişim Adresi: 20.04.2021, https://www.canakkaletravel.com/haber/canakkale-yeni-koprusune-kavustu-.html
• Karagüler, S. ve Korgavuş, B. (2014). Kent Kimliğinin Kent Peyzajı Üzerinde Oluşturduğu Etkiler, Siluetler, Görünümler ve Dengeleri. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(2):203-212. Erişim Adresi: 27.05.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/83808
• Karakaya, B. (2013). Kentsel Peyzaj-Sürdürülebilirlik-Kent Silueti: Edirne Tarihi Çekirdeği (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Edirne. Erişim Adresi: 24.03.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kaya, G. (2015). İstanbul’un Görselliğinde Görüntü-Kavram Yorumu Olarak Köprü (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. Erişim Adresi: 24.11.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Keleş, R. (2006). Kentleşme Politikası. İmge Kitabevi. Ankara.
• Meteroloji Genel Müdürlüğü. (2021). Erişim adresi: 21.10.2021, https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=CANAKKALE
• Odabaşı, S. (2005). Çanakkale Bölgesindeki Sarıçay Akarsuyu’nda Su Kalitesinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Anabilim Dalı, Çanakkale. Erişim Adresi: 15.04.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Öncü, A. (2016). Çanakkale’de 1948-49 Yıllarında Atatürk Köprüsü. Erişim Adresi: 20.04.2021, https://www.canakkaletravel.com/haber/iste-ataturk-koprusu-68-yil-once-boyleydi.html
• Öztürk, M. (2020). Çanakkale Sarıçay Havadan Görüntüleri. https://www.youtube.com/watch?v=U6IZqfw2OMY
• Pakdamar, F. ve Aydın İpekçi, C. (2019). İstanbul’daki Kent içi köprülerin estetik açıdan incelenmesi. İdealkent 27(10): 653-678. Erişim Adresi: 07.06.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/837839
• Sağlık, A., Kartal, F., Şenkuş, D. ve Temiz, M. (2021). Çanakkale Sarıçay ve yakın çevresinde ekolojik tasarım önerileri. Kent Akademisi, 14 (3): 578-592.
• Sağlık, E. (2020). Kent Günlüğünde Anlık Peyzajlar, Pandem!nsan, Ankara: Tam Pozitif Matbaa, 52-62. Erişim Adresi: 27.05.2021, https://avesis.comu.edu.tr/yayin/ac24251b-65fe-48fc-bc72-93b3a2c2412a/pandemi-maskeli-peyzaj
• Sarıçay Nehrinin havadan görünümü. (2021). Erişim Adresi: 02.11.2021, https://www.canakkaletravel.com/galeri/saricay.html
• Şahin, K. (1983). Köprü/üst-geçit. Mimarlık, 189(3), 10-12. Erişim Adresi: 07.06.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/837839
• Toprak, Z. (2003). Yenilikçi -Düşünen Kentler ve Toplumsal İlişkiler. Yerel Gündem 21 El Kitabı. İstanbul.
• Türk Dili Kurumu. (2021). Sözlükleri. Güncel Sözlük. Erişim Adresi: 07.06.2021, https://sozluk.gov.tr/
• Türkiye Dilsiz Haritası. (2021). Erişim Adresi: 21.10.2021, https://www.cografik.com/turkiye-dilsiz-haritalari/
• Uzun Köprü (Taş Köprü), Edirne. (2021). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/edirne/gezilecekyer/uzun-kopru
• Velioğlu, S. (1996). Hareketin, mekânın ve kullanımın organizasyonu. Mimarlık, 270: 37-39.
• Velioğlu, S. (2002). Bir mimari tasarım öğretimi modeli. Mimarlık Dergisi, 287. https://v3.arkitera.com/diyalog.php?action=displaySession&ID=37&year=&aID=254
• Yang, S. ve Huang, D. (1997). Aesthetic considerations for urban pedestrian bridge design. Journal of Architectural Engineering, 3-8.