1920–1945 Akımlar Dönemi Kapsamında İç Mimarlıkta Form

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 621 - 637, 30.12.2021

İsmail Emre Kavut , Nedim Alici

https://doi.org/10.30785/mbud.970538

Öz

Metinde, genel anlamda 20. yy’ın ilk yarısı ele alınarak, bu süreçte akımlar etkisiyle iç mimarlıkta yaşanan değişimler form kavramı çerçevesinde incelenmektedir. Bu kapsamda iç mimarlıkta yaşanan biçimsel değişimlerin sebep sonuç ilişkisi ile birlikte aktarılması amaçlanmaktadır. Tarihsel süreçte çeşitli olaylar, gelişmeler, yenilikler ve bunlardan doğan etkiler ile akımlar ortaya çıkmaktadır. Siyasi gelişmeler ve ekonomik şartlar güç dengelerini değiştirmiş, toplumsal yapıda sınıfsal farklılıklar oluşmuş buna bağlı olarak mimari ve iç mimari anlamda yeni istekler, ihtiyaçlar, beğeni ve beklentiler oluşmuştur. Bu durum akımları besleyerek değişim ve dönüşüme katkı sağlamıştır. Mekân ve insan ilişkisi göz önüne alındığında, mekanların tarihsel süreç içinde oluşan toplumsal ürünler oldukları gözlemlenir. Bu bağlamda toplumun içinden geçtiği süreçleri yapılar üzerinde gözlemlemek mümkün olmaktadır. Tarihi süreç içerisinde ortaya çıkan akımların etkileri mimari yapılarda da görülebilmektedir. Mimari akımların farklılıklarla birlikte benzerlikleri de bulunmaktadır. Bu sebeple mimari eserler incelenirken tek bir akım içinde kalmayıp farklı akımların etkilerinin de olduğu gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İç mimarlık, mekân, tasarım, akımlar, form

Teşekkür

Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Form in Interior Architecture in the 1920-1945 Period

Öz

In the text, the first half of the 20th century is discussed in general, and the changes in interior architecture with the effect of currents in this process are examined within the framework of the concept of form. In this context, it is aimed to convey the formal changes in interior architecture together with the cause and effect relationship. In the historical process, various events, developments, innovations and the effects arising from them and movements emerge. Political developments and economic conditions have changed the balance of power, class differences have occurred in the social structure, and accordingly, new demands, needs, tastes and expectations have emerged in terms of architecture and interior architecture. This situation has contributed to change and transformation by feeding the currents. Considering the space and human relationship, it is observed that spaces are social products formed in the historical process. In this context, it is possible to observe the processes that the society goes through on the structures. The effects of the currents that emerged in the historical process can also be seen in architectural structures. Architectural movements have similarities as well as differences. For this reason, when examining architectural works, it is observed that there are effects of different movements, not staying in a single movement.

Anahtar Kelimeler

Interior architecture, space, design, movements, form

Kaynakça

• Alici, N. ve Göker Paktaş, M. (2020). İç mekânda renk algısı ve psikolojik etkileri, İstanbul Gedik Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi Dergisi (ISSN: 2651-5210 Ulusal Hakemli Dergi), 2020;3(1).
• Archdaily. (2011). Rusakov Workers' Club / Konstantin Melnikov. Erişim adresi (22.07.2021): https://www.archdaily.com/155470/ad-classics-rusakov-workers-club-konstantin-melnikov
• Architectuul. (2021). Rusakov İşçi Kulübü. Erişim Adresi (22.07.2021) http://architectuul.com/architecture/rusakov-workers-club
• Arch365bilgi. (2017). Rusakov Workers' Club / Konstantin Melnikov. Erişim adresi (22.07.2021): http://arch365bilgi.blogspot.com/2017/05/rusakov-workers-club-konstantin-melnikov.html
• Arkitektual. (2017). Fallingwater Evi (Şelale Evi). Erişim adresi (22.07.2021): https://www.arkitektuel.com/fallingwater-evi-selale-evi/
• Arkitektuel. (2017). Rietveld Schröder Evi. Erişim adresi (22.07.2021): https://www.arkitektuel.com/rietveld-schroder-evi/
• Atalayer, F. (1994). Temel Sanat Öğeleri, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
• Atalayer, F. (1995). Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yüksek Lisans Ders Notları.
• Aydınlı, S. (1993). Mimarlıkta Estetik Değerler, İTÜ Müh. Mim. Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Bauhaus-dessau. (n.d.). Bauhaus Building by Walter Gropius (1925–26). Erişim adresi (22.07.2021): https://www.bauhaus-dessau.de/en/architecture/bauhaus-building.htm
• Birol, G. (2006). Modern mimarlığın ortaya çıkışı ve gelişimi. Megaron.-Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Yayını, Ekim 2006, s.3-16.
• Bingöl, Y. (t.y.). Bauhaus ve Eğitim İlkeleri. Erişim adresi (16.08.2021): http://mobbig.mo.org.tr/wp-content/uploads/2020/07/MOBBIG-XXIX_Sunus_Yuksel-Bingol.pdf
• Birol, G. (1996). 19. Yüzyıl Endüstri Devrimi Sonrası Mimari Akımlar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bulat, S., Bulut, M. ve Aydın, B. (2014). Bauhause Tasarım Okulu, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1):105-120.
• Ching D. K. F. (2007). Mimarlık Biçim, Mekân ve Düzen, Yem Yayınları, İstanbul.
• Dalay, L. (2020). Bauhaus İlkelerı̇ ile Tasarım. Erişim adresi (17.08.2021): http://www.egelife.com/bauhaus-i-lkeleri-ile-tasarim
• Enstice, W. ve Peters, M. (1990). Drawing Space, Form, Expression, Englewood Cliffs, New Jersey.
• Erkol, İ. (2009). Utarit İzgi ve Türkiye’de Modern Mimarlık (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Göktan, M. Ç. (2015). Fütürizm sanat akımının oluşumunda fotoğrafın önemi, DOI: 10.7816, Ulakbilge, Cilt:3, Sayı:5, Volume:3, Issue:5.
• Hasol, D. (2002). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, 8. Baskı, Yem Yayınları, İstanbul.
• James-Chakraborty, K. (2019). Bauhaus Kültürü (Çev: Elçin Gen). Erişim adresi (05.01.2020): https://www.e-skop.com/skopdergi/bauhaus-kulturu/4580
• Kaptan, B. (1997). İç Mimaride Form Mekân İlişkisi (Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kavrakoğlu, F. (2014). Çağdaş Sanata Varış 69 - Le Corbusier 1918 Pürizm. Erişim adresi (22.07.2021): https://kavrakoglu.com/cagdas-sanata-varis-69-le-corbusier-1918-purizm/
• Keçeci, K. (2020). Notre Dame du Haut Ronchamp -Modernist Başyapıt. Erişim adresi (22.07.2021): https://dokmimarlik.com/notre-dame-du-haut-ronchamp-modernist-basyapit/
• Loos, A. (2014). Mimarlık Üzerine (Çev: Alp Tümertekin, Nihat Ülner) Janus Yayıncılık.
• Mays, J. B. (2006). Modernist Mimarinin Öncüleri: Weissenhofsiedlung Mahallesi. Erişim adresi (21.01.2020): http://www.yapi.com.tr/haberler/modernist-mimarinin-onculeri-weissenhofsiedlung-mahallesi_49427.html
• Öztürk, D. (2010). Mimarlık Savaşa Hizmet Edince. Erişim adresi (19.08.2020): https://v3.arkitera.com/h54060-mimarlik-savasa-hizmet-edince.html
• Özyalvaç, A. (2013). Mimarlıkta modernite kavramı ve Türkiye. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 0 (1), 294-306. Erişim adresi (19.08.2021): https://dergipark.org.tr/en/pub/fsmia/issue/6473/85528
• Roth, L. M. (2000). Mimarlığın Öyküsü Öğeleri, Tarihi ve Anlamı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Sunal, B. (2016). Pürizm Nedir. Erişim adresi (12.01.2020): https://www.makaleler.com/purizm-nedir
• Süzen, H. N. (2018). 20. Yüzyıl Sanat Akımları Nedenleri Niçinleri ve Etkileri, Erişim adresi (15.08.2021): https://www.researchgate.net/publication/329802526_20_YUZYIL_SANAT_AKIMLARI_NEDENLERI_NICINLERI_VE_ETKILERI_1
• Tasarım Akademi. (2018). Bauhaus Sanat Akımı. Erişim adresi (05.01.2020): https://www.tasarimakademi.org/bauhaus-sanat-akimi.html
• Thurell, S. (1989). The Shadow Of a Thought, The Janus Consept In Architecture, Stockholm.
• Yaman, İ. Ş., Ekim, T., Sungur, S. ve Özer, C. (2012). Çağdaş Dünya Sanatı, Devlet Kitapları, 1. Baskı.
• Yıldırım, Ö. (2018). Konstrüktivizm (Yapıcılık) Nedir. Erişim adresi (04.01.2020): http://www.sanatsal.gen.tr/konstruktivizm-yapicilik-nedir-ne-demektir/
• Zelanzky, P. ve Fisher, M. P. (1987). Shaping Space, Holt, Rinehart and Winston Inc., New York (USA.
• Xoxo Digital. (2018). Bauhaus Mimarisi Üzerine. Erişim adresi (10.02.2020): https://xoxodigital.com/post/11679/bauhaus-mimarisi-uzerine
• Wong, W. (1972). Principles of Dimensional Design. Erişim adresi (22.01.2020): https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=4ctaiL6Cd4YC&oi=fnd&pg=PA15&dq=w+wong+principles+two+dimensional+design+pdf&ots=CYjTQQYAt_&sig=8ht1dLlzpF79dO10IgEs2r8fTH8&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• World Monuments Found. (2016). Rusakov Club. Erişim adresi (22.07.2021): https://www.wmf.org/project/rusakov-club