Located in the central part of the Southeastern Anatolian region, Urfa is a multi-layered and multi-cultural city that bears the traces of many states and principalities to the present day. The city, at the crossroads of Eastern and Western civilisations, has religious buildings belonging to different faiths. It is known that there were 34 mosques in the city in the 16th century and 22 mosques in the 17th century. The Pazar Mosque, which is the subject of this study, is located in the traditional Kovacı Arcade in Urfa Haşimiye Square. Kovacı Arcade with which the mosque has become integrated is made up of indoor and outdoor shops. The fact that the mosque has always been preferred for special occasions such as Friday Prayers and Salaat Al Eid for religious rituals and the fact that shopping has been done before and after such religious services have enhanced the appeal of the mosque along with its surroundings. However, this situation, had led the way for various additions to be made to the shops and the structure itself which in turn had given rise to a change in its original form. The aim of the study is to convey the informed and uninformed interventions that the mosque had been subjected to in relation to its use from the year 1987 when it had been registered as a listed building and the year 2023 and also to convey the approaches undertaken for the mosque for which the damages and problems have been documented within 2012 under the consultancy of the author.
The article complies with national and international research and publication ethics.
The author served as a consultant in the survey, restitution and restoration project of Şanlıurfa Pazar Mosque, which is the subject of this study. Consultancy was provided within the scope of Dicle University Revolving Fund. I would like to present my thanks to Şanlıurfa Regional Directorate for Foundations and Şanlıurfa Regional Directorate for Conservation of Cultural Heritage for sharing the archive documentation regarding Pazar Mosque for this study and for their help. The article complies with national and international research and publication ethics.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kesiminde yer alan Urfa, birçok devlet ve beyliğin izlerini günümüze ulaştıran çok katmanlı ve çok kültürlü bir kenttir. Doğu ve Batı medeniyetlerin geçiş alanı içinde olan kent, farklı inançlara ait dini yapılara sahiptir. Kentte 16. yüzyılda 34 adet cami, 17. yüzyılda 22 caminin varlığı bilgisine ulaşılmaktadır. Bu çalışmaya konu olan Pazar Cami, Urfa Haşimiye Meydanı’nda Kovacı Çarşısı’nın içinde yer alır. Caminin bütünleştiği çarşı açık ve kapalı dükkanlardan oluşmaktadır. Caminin Cuma namazı ve Bayram namazı gibi özel günlerde dini ritüeller için tercih edilmesi, ibadet öncesi ve sonrası çarşıda alışveriş yapılması cami ve çevresinin cazibesini artırmıştır. Ancak bu durum beraberinde dükkanların ve yapının zamanla çeşitli eklemelerle özgün biçiminin değişmesine neden olmuştur. Çalışmanın amacı, 2012 yılında yazarın danışmanlığında belgelenen, hasar ve sorunları belirlenen caminin, korunması gerekli yapı olarak tescillendiği 1987 yılından 2023 yılına kadar kullanım sürecine bağlı olarak karşılaştığı bilinçli veya bilinçsiz müdahaleler ve restorasyon sürecindeki yaklaşımların aktarılmasıdır.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Mimari Miras ve Koruma |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Temmuz 2024 |
Gönderilme Tarihi | 6 Ocak 2024 |
Kabul Tarihi | 11 Mart 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 9 Sayı: 1 |