THE USE OF AUDIT QUALITY CONTROLS INCLUDED IN TRANSPARENCY REPORTS AS AN AUDIT QUALITY INDICATOR

Yıl 2023, , 253 - 276, 10.05.2023

Caner Atış , Emrah Yıldız

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1150853

Öz

For the independent audit reports to have the same meaning for all users as a result of the audit activities carried out by the independent audit firms, a certain standard should be applied in evaluating the audit reports. In this respect, the use of the Quality Control Standard 1 (KKS 1) audit quality investigation issues included in the transparency reports prepared by independent audit firms as an audit quality indicator will provide the opportunity to be evaluated in the same way by all concerned. In the research, transparency reports of 94 independent audit firms for 2019 were examined. The activities related to the audit quality investigation issues in these reports are listed and their usage rates are included. Since audit quality investigation issues are included in KKS 1 and companies are obliged to comply with this standard, these elements in transparency reports are expected to be fulfilled by all companies. However, it has been determined that the practices related to the relevant investigation issues are not in the reports of all companies. In addition, it is seen that steps can be taken for audit quality measurement based on the transparency report information by matching the USA PCAOB Audit Quality Indicators with the audit quality investigation issues. In the next stage, it is envisaged to measure quality by developing quantitative criteria for these elements determined as quality indicators.

Anahtar Kelimeler

Independent Audit, Audit Quality, Transparency Report, Audit Quality Indicators

ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA YER ALAN DENETİM KALİTESİ İNCELEME UNSURLARININ DENETİM KALİTESİ GÖSTERGESİ OLARAK KULLANIMI

Öz

Bağımsız denetim firmaları tarafından gerçekleştirilen denetim faaliyetleri sonucunda, bağımsız denetim raporlarının tüm kullanıcılar açısından aynı anlama sahip olabilmesi için denetim raporlarının değerlendirilmesinde belirli bir standardın uygulanması gerekmektedir. Bu açıdan bağımsız denetim firmaları tarafından hazırlanan şeffaflık raporlarında yer alan Kalite Kontrol Standardı 1 (KKS 1) denetim kalitesi incelemesi hususlarının denetim kalite göstergesi olarak kullanılması, tüm ilgililer tarafından aynı şekilde değerlendirilmesine imkân sağlayacaktır. Araştırmada 94 bağımsız denetim firmasının 2019 yılı şeffaflık raporları incelenmiştir. Bu raporlarda yer alan denetim kalitesi inceleme hususlarına ilişkin faaliyetler sıralanmış ve kullanım oranları yer almıştır. Denetim kalite inceleme hususlarının KKS 1’de yer alması ve firmaların bu standarda uyma zorunluluğu olması nedeniyle şeffaflık raporlarında yer alan bu unsurların, tüm firmalar tarafından yerine getirilmesi beklenmektedir. Ancak ilgili inceleme hususları ile ilgili uygulamaların tüm firmaların raporlarında olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca ABD Kamu Gözetimi Kurulu (PCAOB) Denetim Kalitesi Göstergeleri ile eşleştirilen denetim kalitesi inceleme hususları tespit edilerek, şeffaflık raporu bilgileri ile denetim kalitesi ölçümü için adım atılabileceği görülmektedir. Sonraki aşamada ise kalite göstergesi olarak belirlenen bu unsurlar için nicel ölçütler geliştirilerek kalite ölçümünün yapılması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız denetim, Denetim kalitesi, Şeffaflık raporu, Denetim Kalitesi Göstergesi.

Kaynakça

• ACRA. (2016). Deepening the audit quality conversation. Singapore.
• Babu, K. N. & Al-Fawarah, M. H. Q., (2019). Determinant factors affecting the audit quality: a Jordanian perspective, International Journal Research in Commerce & Management, Vol.10, No.7, ss.6-11.
• Bağımsız Denetim Yönetmeliği, KGK Bartov, E., Gul, F.A., & Tsui, J.S.L. (2001). Discretionary-accruals models and audit qualifications. Journal of Accounting and Economics, 30, 421 – 452.
• Becker, C.L., DeFond, M.L., Jiambalvo, J., & Subramanyam, K.R. (1998). The effect of audit quality on earnings management. Contemporary Accounting Research. Vol: 15. No: 1. pp. 1-24.
• Behn, B., Choi, J. & Kang, T. (2008). Audit quality and properties of analyst earnings forecasts. The Accounting Review, 83 (3): 327–349. Broye, G., & Weill, L. (2008). Does leverage influence audit choice? A cross-country analysis. Applied Financial Economics, 18 (9), 715-731 CPAB - Canadian Public Accountability Board. (2018). Audit Quality Indicators Final Report.
• Demir, E., Saatçioğlu, Ö. & İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi. Current Research in Education, 2(3), 130-148.
• Dickins, D., Johnson-Synder, A.J., & Reisch, J. T. (2018). Selecting an auditor for Bradco using indicators of audit quality, Journal of Accounting Education, s.45, ss.32-44.
• Francis, J.R. (2004). What do we know about audit quality. The Bristish Accounting Review, 36 (4), 345-368.
• Fu, Y., Carson, E. & Simnett, R., (2015). Transparency report disclosure by Australian audit firms and opportunities for research, Managerial Auditing Journal, vol.30, no:8/9, ss. 870-910.
• Gulliamon, A. L. D. & Sanchez, M. M., (2012). The geographical factor in the determination of audit quality, Revista de Contabilidad – Spanish Accounting Review, Vol.15, No.2, ss. 287-310.
• Gürol, B. & Tüysüzoğlu T., (2015). Türkiye’de kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar nezdinde bağımsız denetim yapan denetim kuruluşlarının şeffaflık raporları üzerinde bir inceleme, Muhasebe ve Denetime Bakış, s.47, ss. 131-148.
• Gürol, B. & Tüysüzoğlu T., (2017). Şeffaflık raporlarına ilişkin iyi uygulama örnekleri ve ülke uygulamalarının karşılaştırılması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, C.19, s.1, ss:189-206.
• Hope, O.K., Kang, T., Thomas, W., & Yoo, Y.K. (2008). Culture and audit choice: a test of the secrecy hypothesis. Journal of Accounting and Public Policy, 27 (5), 357-73.
• Huang, R.D., & Li, H. (2009). Does the market dole out collective punishment? an empirical analysis of industry, geography, and Arthur Andersen’s reputation. Journal of banking & finance, 33 (7), 1255-1265.
• Kalite Kontrol Standardı 1, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu.
• Keskin, D. A., Mollaahmetoğlu, E. & Gözüaçık, G., (2019). Kalite güvence mekanizması olarak şeffaflık raporları: Türkiye’deki bağımsız denetim kuruluşlarına yönelik bir araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış, s.58, ss. 157-172.
• Keskin, D. A., Tutar, S. & Yazgan, K. F., (2020). Şeffaflık raporlarının hofstede-gray modeliyle muhasebe kültürü açısından karşılaştırılması: Türkiye, Nijerya, Letonya ve İngiltere örneği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, özel sayı 22, ss.195-213.
• Lee, P. J., Taylor, S. J. & Taylor S. L., (2006). Auditor Conservatism and Audit Quality: Evidence from IPO Earnings Forecasts, International Journal of Auditing, s.10, ss.183-199.
• Lennox, C. (2000). Do companies successfully engage in opinion-shopping? evidence from the UK. Journal of Accounting and Economics, 29, 321-337.
• PCAOB. (2015). Concept release on audit quality indicators Wang, Q., Wong, T.J., & Xia, L. (2008). State ownership, the institutional environment, and audit choice: evidence from China. Journal of Accounting and Economics, 46 (1), 112-134.
• Yazıcı, N., (2019). Türkiye’de bağımsız denetim şirketlerinin gelirlerini etkileyen unsurların şeffaflık raporlarının analizi ile belirlenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, c.10, no.1, ss.168-180.
• Yılmaz, Z., (2018). Denetim Kalitesi ve Şeffaflık, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, c.7, s.4, ss.3059-3087.
• Yuniarti, R., (2011). Audit firm size, audit fee and audit quality. Journal of Global Management, V.2, N.1, ss. 84-97.
• Yükçü, S. & Koçakoğlu, Ö. (2016). Bağımsız denetimde denetim kalitesi genel çerçevesi ve göstergeleri, Kitapana Yayınevi.