ORTAK KONTROLE TABİ İŞLETME BİRLEŞMELERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDEKİ FARKLILIKLARIN FİNANSAL RAPORLAMAYA ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 62, 21 - 40, 09.01.2021

Samet Bülbül , Yıldız Ayanoğlu

Öz

Artan küresel rekabette günümüz işletmelerinin, daha fazla üretim kapasitesine erişmesi ve daha fazla istihdam sağlaması, içinde bulundukları ülke ekonomisindeki gelişmelerle doğrudan ilgilidir. İşletmelerin sürekliliğinden hareketle, artan karlılık ve büyümeyle birlikte yaratılan katma değer de bu ölçüde fazla olmaktadır. Bu kapsamda, işletmelerin faaliyetlerini sürdürülebilir hale getirmeleri, kaynaklarını daha verimli kullanmaları ve daha fazla katma değer üretmeleri için birleşme yoluna gittikleri görülmektedir. Dolayısıyla, işletme birleşmeleri, birden fazla şirketin bir araya gelerek tek bir şirket olması ya da hali hazırda var olan ve ortak kontrole tabi olarak yönetilen işletmelerdeki birleşmeler şeklinde de kendisini gösterebilmektedir. İşletmeleri birleşmeye iten güçler arasında, rekabette öncü olma, karlılığı artırma ve kaynakları daha doğru şekilde kullanma isteği öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, işletme birleşmelerinin bir türü olan ortak kontrole tabi işletme birleşmeleri, ilgili mevzuat ve muhasebe standartları açısından ele alınmıştır. Ayrıca standartların yurtdışındaki uygulamalarının karşılaştırılmasıyla birlikte, muhasebeleştirme yöntemlerinin finansal tablolar üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşletme Birleşmeleri, ortak kontrole tabi işletme birleşmesi, Finansal Raporlama, Finansal Raporlama Standartları

AN EVALUATION ON THE EFFECT OF DIFFERENCES IN ACCOUNTING OF BUSINESS COMBINATIONS THAT COMMITTED TO COMMON CONTROL TO FINANCIAL REPORTING

Öz

In an increasing global competition, today's businesses have more production capacity and employment, directly related to the developments in the country's economy. Based on the continuity of the businesses, the added value created with increasing profitability and growth is also high. In this context, it is observed that businesses are seeking to combination in order to make their activities sustainable, use their resources more efficiently and produce more added value. Therefore, business combinations can also manifest themselves as multiple companies coming together to be a single company or combination in enterprises that are already under management and under common control. In all of these business combinations, the desire to be a pioneer in competition, to increase profitability and to use resources more accurately comes to the fore. In this study, business combinations under common control, which is a type of business combinations, are discussed in terms of relevant legislation and accounting standards. In addition, the effects of accounting methods on the financial statements will be evaluated, by comparing the practices of the standards abroad.

Anahtar Kelimeler

Business Combinations, Business Combinations Under Common Control, Financial Reporting, Financial Reporting Standarts

Kaynakça

• Akdemir, A. (2012). İşletmeciliğin Temel Bilgileri (2 Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Akdoğan N. ve Bülbül S.(2018). Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerindeki Finansal Raporlama Farklılıklarına İlişkin BIST 100 ve Kurumsal Yönetim Endeksi Şirketlerinin İncelemesine Yönelik Bir Araştırma, MÖDAV Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 20 Sayı: 3 Eylül.
• Akdoğan, N. ve Tenker, N.(2004). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 9. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Biancone P.P. (2013). Business Combinations Under Common Control (BCUCC): the Italian Experience, „GSTF Journal on Business Review (GBR), 2(3), pp. 51–60. DOI: 10.5176/2010-4804_2.3.219.
• Ceausescu, A. (2008). Merger And Acquisition - A Strategic Option For Companies. Annalys Of The University Of Petrosani Economics, 8(1), 59-64.
• Cengiz, S., Zor, İ., ve Dilsiz, M.Ş., (2014). TFRS-3 İşletme Birleşmeleri Standardı Kapsamında Ortak Kontrole Tabi İşletmelerin Birleşme İşlemlerinin Mevzuat Boyutu ve Muhasebe Uygulamaları, İstanbul SMMMO Mali Çözüm Dergisi, 125, 31-55.
• Demirtaş, S. (2009). İşletme Birleşmelerinin İşgörenlerin İş Tatminine Etkisi ve Kamu Sektöründe Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Eren, Erol(2000), İşletmelerde Stratejik Planlama ve Yönetim, 3.Baskı., İstanbul, İşletme İktisadi Enstitüsü Yayınları,
• Prochazka, D.(2017) New Trends in Finance and Accounting, Proceedings of the 17th Annual Conference on Finance and Accounting, E-book, Springer International Publicing, AG, Switzerland
• European Financial Reporting Advisory Group, EFRAG (2011). Accounting For Business Combinations Under Common Control Discussion Paper, European Union
• Ersoy, A.(2004). Uluslararası Muhasebeye Göre Ticari Birleşmeler ve Konsolidasyon Uygulamaları” Yaklaşım 136 (2004) : 47-52
• Gökçen, G., Ataman, B., ve Çakıcı, C. (2011). Türkiye Finansal Raporlama Standartları
• Göktuna, H. D. (2012). Vergi Hukukunda Birleşme, Bölünme ve Hisse Değişimi İşlemleri. İstanbul, Legal Yayıncılık.
• Janowıcz, M.(2017). Business combinations under common control in International Financial Reporting Standards – is authoritative accounting guidance needed? „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych tom 93 (149), s. 97-111
• Janowicz, M. (2018). The quality of information about business combinations under common control (BCUCC) disclosed under International Financial Reporting Standards (IFRS). Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4 (94/1), 99–107. DOI: 10.18276/frfu.2018.94/1-09.
• Kandemir, T. (2003). Küresel Rekabet Ortamında Birleşme ve Satın Almaların İşletmeler Üzerine Finansal Etkisi ve İMKB’deki Birleşmeler Üzerine Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Karapınar, A. (2006). Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına (IFRS Taslak 3) Göre İşletme Birleşmeleri
• Karapınar, Aydın(2006) “Uluslararası Finansal Raporlama Standardı Taslak 3’e göre işletme Birleşmeleri” Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı V. Sempozyumu Antalya
• KPMG,IFRSComparedtoFrenchGAAPhttps://assets.kpmg/content/dam/kpmg/fr/pdf/2019/09/fr-global-assurance-ifrs-compared-french-gaap-overview_sept19.pdf
• Mucuk, İ. (2000). Modern İşletmecilik. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Özerhan, Y., ve Yanık, S. (2012). Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları Türkiye Finansal Raporlama Standartları (Güncelleştirilmiş 2.Baskı). Ankara: TÜRMOB Yayınları - 427.
• Şen, İ.K. ve Karagül A.A.(2018). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardına Göre Ortak Kontrole Tabi İş Birleşmelerinin Raporlanmasında Kullanılacak Hakların Birleştirilmesi Yöntemi ve Bir Uygulama, Ankara SMMMO Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Nisan,169-187.
• www.frc.org.uk/https://www.frc.org.uk/getattachment/e1d6b167-6cdb-4550-bde3-f94484226fbd/FRS-102-WEB-Ready-2015.pdf(Erişim Tarihi:14.05.2020).