FİNANSAL RAPORLAMADA BİR MODEL ÖNERİSİ: BÜTÜNLEŞİK TEKNOLOJİLİ BULUT TABANLI FİNANSAL RAPORLAMA

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 64, 247 - 266, 20.09.2021

Serap Nur Özata Canlı , Murat Serçemeli

Öz

İşletmelerde muhasebe ve finansal raporlama fonksiyonları birbirine bağlı çok fazla sayıda süreç ile gerçekleşmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sonucunda bu süreçlere fayda sağlayacak yeni teknolojiler/araçlar gelişmesine rağmen bu araçların birbirleri ile entegrasyonu tam olarak sağlanamamıştır. Önümüzdeki yıllarda muhasebe ve finansal raporlamada, bulut bilişim, yapay zekâ, blok zinciri, XBRL ve büyük veri kullanımı sayesinde daha güçlü bir değişim görüleceği aşikardır. Bu çalışmada mevcut teknolojilerin birçoğu muhasebe ve finansal raporlama sürecinin her aşamasına bağlanmakta ve sağlam bir entegre sistem oluşturmak için bulut platformunun kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu teknolojilerin entegrasyonu her ne kadar zor olsa da gerçekleşmesi halinde kullanılacak olan sistemin muhasebeciler, denetçiler, hükümet, hissedarlar, alacaklılar, veri analistleri gibi tüm paydaşların ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte olduğu söylenebilir. Ayrıca böyle bir entegre sistemin kullanılması ile muhasebe hataları, denetim riskleri, yüksek veri depolama maliyetleri, vergi kaçakçılığı, kara para aklama ve farklı ülkelerdeki işletmelerin finansal raporlarının karşılaştırılabilirliği hususunda ortaya çıkan sorunların çözümüne katkıda bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Raporlama, Bulut Bilişim, Blokzincir, Yapay Zeka, Büyük Veri

Kaynakça

• Akdoğan, N., ve Akdoğan, U. (2018). Büyük veri-Bilişim Teknolojisindeki Gelişmelerin Muhasebe Uygulamalarına ve Muhasebe Mesleğine Etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 1-14.
• Aker, Y. (2019). Bankacılıkta Yapay Zeka. Endüstri 4.0’ın Muhasebe, Denetim ve Finans Dünyasına Yansılamaları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akıncı A.N. (2019). Büyük Veri Uygulamalarında Kişisel Veri Mahremiyeti. Uzmanlık Tezi, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü
• Aksu, İ. (2017). Bilişim Teknolojisinden Muhasebeye Açılan Pencere: Bulut Muhasebesi. Birey ve Toplum, 80- 102.
• Aktaş, G. (2018). Akıllı Sınır Yaklaşımı Çerçevesinde Blok Zinciri Teknolojisinin Gümrük İşlemlerinde Potansiyel Kullanım Alanları. Gümrük ve Ticaret Dergisi, (14), 18-31.
• Armbrust M, Fox A, Griffith R, Joseph A, Katz R, Konwinski A, Lee G, Patterson D, Rabkin A, Stoica I, Zaharia M. (2010). A View Of Cloud Computing. Communications of the ACM, 53(4), 50–58.
• Atalay, M., ve Çelik, E. (2017). Büyük Veri Analizinde Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Uygulamaları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 155-172.
• Berentsen A. and Schär F. (2018). A Short Introduction to the World of Cryptocurrencies. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 100(1), 1-16.
• Çalışkan, B. (2014). XBRL – Muhasebe ve Finansal Raporlamadaki Yeri ve Önemi, <http://www.dt-audit.com/ mobil/koseyazisi.php?id=711>
• Buyya, R. vd, (2009). Cloud Computing and Emerging IT platforms: Vision, Hype, and Reality for Delivering Computing as the 5th Utility, Future Generation Computer Systems, 25(6), 599-616.
• Carson, B., Romanelli, G., Patricia, W., ve Zhumaev, A. (2018). Blockchain Beyond The Hype: <What İs The Strategic Business Value? McKinsey&Company. https://www.mckinsey.com/business-functions/digital-mckinsey/ our-insights/blockchain beyond-the-hype-what-is-the-strategic-business-value>
• Chen, S. H. and Wang, P. P. (2004). Computational İntelligence İn Economics And Finance. Springer. Berlin: Springer.
• Chinyao, L., Yahsueh, C. and Mingchang, W. (2011). Understanding The Determinants Of Cloud Computing Adoption. Industrial Management&Data Systems, 1006-1023.
• Chong J., Córdoba J. R. and FaridSiddiqui P. (2012). Cloud Computing For Dummies? Identifying Anagement Assumptions Of Cloud Computing Adoption İn Organisations. School of Management, Royal Holloway University of London Working Paper, 1202, 1-19.
• Christidis, K. and Devetsikiotis, M. (2016). Blockchains andnSmart Contracts for the Internet of Things. IEEE Access, 4, 2292–2303.
• Deloıtte Report. (2017). Blockchain Technology and Its Potential Impact on the Audit and Accounting.
• Demirhan, H. (2019). Vergi Denetiminde Yeni Bir Yaklaşım Olarak Blok Zinciri Teknolojisi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 857-875.
• Elçin, R., Gerekan, B., ve Usta, M. (2018). E-Fatura, E-Defter Ve E-Arşiv Uygulamalarına Geçiş Sürecinde Yaşanan Sorunlar: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 13-42.
• Elitaş, C. ve Özdemir, S. (2014). Bulut Bilişim ve Muhasebede Kullanımı. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2, ss.93-108.
• Erkuş, H. (2008). XBRL Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Faccia, A., Alnaqbi, M. Y., and Lootah, S. A. (2019). Integrated Cloud Financial Accounting Cycle: How Artificial Intelligence, Blockchain, and XBRL will Change the Accounting, Fiscal and Auditing Practices. 3rd International Conference on Cloud and Big Data Computing, s. 31-37.
• Garbellotto, G. and Hannon, N. (2005). Why XBRL Is A ‘Business’ Reporting Language Strategic Finance, 4-6.
• Gerring, T. (2016). Cut And Try: Building A Dream. <https://blog.ethereum.org/2016/02/09/cut-and-try-buildinga- dream>
• Gürsakal, N. (2014). Büyük Veri. Bursa, Dora Basım Yayın.
• Henkoğlu, T. ve Külcü, Ö. (2013). Bilgi Erişim Platformu Olarak Bulut Bilişim: Riskler ve Hukuksal Koşullar Üzerine Bir İnceleme. Bilgi Dünyası, 14(1), 62-86.
• Huang, Z. (2018). Discussion on the Development of Artificial Intelligence in Taxation. American Journal of Industrial and Business Management, 8(08), 1817-1824.
• Işık, A., Karagöz, Ö. ve Şeren, G.Y. (2014). Türk Vergi Sisteminde Elektronik Fatura ve Uygulaması, Vergi Sorunları Dergisi, 314, 31-40.
• Keloğlu, S. (2012). Kurumsal Yönetimde Bulut Bilişim. Denetişim, 13-15.
• Kıyak, Y. S., Çoşkun, Ö., ve Budakoğlu, I. İ. (2019). Blokzinciri, Akıllı Kontratlar ve Sağlık Alanında Üç Uygulama Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 457-466.
• Malhotra, R. and Garritt, F. (2004) Extensible Business Reporting Language: The Future Of E-Commerce-Driven Accounting. International Journal of Business, 9/1, 59-66.
• Maliye Bakanlığı (05.03.2010). 397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Ankara: T.C. Resmî Gazete, 27512 sayılı.
• Mayer-Schönberger V. and Cukıer K. (2013). Big Data (A Revolution That Will Transform How We Live, Work and Think. Houghton Mifflin Harcourt Publishing, New York.
• Metin, İ., ve Kalpalı, İ. (2018). Akıllı Sınır Yaklaşımı Çerçevesinde Blok Zinciri Teknolojisinin Gümrük İşlemlerinde Potansiyel Kullanım Alanları. Gümrük Ticaret Dergisi, 18-31.
• Murthya, Uday. S. and Groomerb, S. M. (2004). A Continuous Auditing Web Services Model For XML-Based Accounting Systems. International Journal of Accounting Information Systems, 5, 139–163.
• Nalçacı, İ.G. (2016). Uyumlu E-Fatura Nasıl Olmalıdır? Vergi Sorunları Dergisi, 329, 62-72.
• Ohlhorst, F.J. (2013). Big Data Analytics: Turning Big Data Into Big Money. John Wiley & Sons, Hoboken, NJ
• Ovenden, J. (2017). Will Blockchain Render Accountants Irrelevant? <https://channels.theinnovationenterprise. com/articles/will-blockchain-render-accountants-irrelevant>
• Öz, E. ve Bozdoğan, D. (2012). Türk Vergi Sisteminde E-Maliye Uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 67-92.
• Öz, Y. (2016). Bulut Bilişim (Cloud Computing) ve Muhasebe. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(13), 63-79.
• Poroy Arsoy, A., Ertan, Y., ve Bora Kılınçarslan, T. (2018). Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili’nin (XBRL) Finansal Raporlama Gelişimine Katkısı ve TMS Taksonomisi UYgulaması. Muhasebe ve Fİnansman Dergisi, 1-12.
• PwC (2017). How Blockchain Technology Could Improve the Tax System
• Sarıtaş, T. M., ve Üner, N. (2013). Eğitimde Yenilikçi Teknolojiler: Bulut Teknolojisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 192-201.
• Spoz, A. (2014). A Look at E-Invoices from Enterprises’ and Government’s Perspective. Research Papers of Wroclaw University of Economics, 365, 254-264.
• Szabo, N. (1997). “The Idea of Smart Contracts. <http://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/ CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/idea.html> (Erişim Tarihi: 23.10.2018)
• Şimşek, M. (2013). E-Fatura ile dünya artık daha düz. <https://www.dunya.com/gundem/e-faturaile- dunya-artik- daha-duz-haberi-213481> (Erişim Tarihi: 14.02.2019).
• Tarmidi, M. B., Rozalan, A. H. A., Rasli, M. A. M., Roni, R. A. and Alizan, N. K. S. (2018), “Artificial Intelligence Accounting System (ALIAS). Global Business and Management Research: An International Journal, 10(3), 1116-1119.
• Turner, V., Gantz, J. F., Reinsel, D., and Minton, S. (2014). The Digital Universe Of Opportunities: Rich Data And The İncreasing Value Of The İnternet Of Things. IDC Analyze the Future, 5
• Türegün, N. (2019). İmpact of Technology in Financial Reporting: The Case of Amazon Go. Corporate Accounting& Finance, 90-95.
• Utku, B. D., Dağlı, M. F. ve Doğan, A. (2014). Türkiye’de E-Faturanın Gelişimi ve Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Kapsamında E-Fatura Uygulamasında Özel Entegrasyon Yöntemi. Leges Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 21-38.
• Uysal, T. U. ve Aldemi̇r, C. (2018). Dijital Kamu Mali Yönetim Sistemi ve Blok Zinciri Teknolojisi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11 (3), 505-522.
• Uysal, T.U. ve Kurt, G. (2018). Muhasebe ve Denetimde Blok Zinciri Teknolojisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23(2), 467-481.
• Valentinetti, D. and Rea, M. A. (2013). XBRL for financial reporting: Evidence on Italian GAAP versus IFRS. Accounting Perspectives, 12(3), 237-259.
• Waldt, D. (2004). XBRL: The Language of Finance and Accounting. <http://www.xml.com/pub/A/2004/03/10/ xbrl.html.> Erişim Tarihi: 10.03.2010.
• Warren, J. D., Jr., Moffitt, K. C., and Byrnes, P. (2015). How Big Data Will Change Accounting. Accounting Horizons, 29(2), 397–407.
• Yeşil, T. (2013). Elektronik Fatura Kullanımına İlişkin Bir Değerlendirme, Mali Kılavuz, 125-129.
• Yıldırım, A. (2013). Ülkemizde Elektronik Fatura, Vergi Dünyası Dergisi, 386, 115-145.
• Yıldız, B. (2009). Finansal Analizde Yapay Zeka. Ankara: Detay Yayıncılık.