CALCULATION OF UNIT COSTS BY ACTIVITY-BASED COSTING METHOD USING GROUP TECHNOLOGY IN A FLEXIBLE PRODUCTION SYSTEM

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 68, 201 - 226, 12.01.2023

Aydın Bağdat , Ahmet Vecdi Can

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1102412

Cited By: 1

Öz

Enterprises using advanced technology prefer to benefit from highly reliable data and analysis in the
process of making and implementing long-term decisions. It is desirable that these data reflect the
real situation of the business and be professionally prepared. The ability of the top managers of the
enterprises to make the right decisions depends on the ability to analyze both the past and the present
of the enterprise. At the heart of this effective analysis and reliable information is an understanding of
strategic cost management that is well-run in the enterprise.
The aim of the study is to present a model that will enable companies that manufacture by using
advanced technology and flexible production system to determine their current status in the strategic
cost management process, to develop them, and to carry out planning and control activities effectively.
In this context, the production, management and accounting system of a production company using the
flexible production system with the case study method has been examined and its current situation in
terms of cost management has been revealed. Products with similar production systems are grouped
together and general production costs are assigned to products using activity-based costing. The study
differs from previous studies in that it deals with the flexible production system in cost management
and uses the group technology technique. With the study, it has been concluded that unit costs can
be calculated realistically by using the activity-based costing method in enterprises using advanced
technology.

Anahtar Kelimeler

Activity-based costing, strategic cost management, flexible production system, group technology

ESNEK ÜRETİM SİSTEMİNDE GRUP TEKNOLOJİSİ KULLANILARAK FAALİYET TABANLI MALİYETLEME YÖNTEMİ İLE BİRİM MALİYETLERİN HESAPLANMASI

Öz

İleri teknoloji kullanan işletmeler uzun vadeli kararları alma ve uygulama sürecinde güvenilirliği
yüksek verilerden ve analizlerden yararlanmayı tercih etmektedir. Bu verilerin işletmenin gerçek
durumunu yansıtan ve profesyonel şekilde hazırlanmış veriler olması arzu edilmektedir. İşletmelerin
üst düzey yöneticilerinin doğru kararları alabilmeleri işletmenin hem geçmişini hem bugününü iyi
analiz edebilmesine bağlıdır. Bu etkin analiz ve güvenilir bilginin temelinde, işletmede iyi düzeyde
işletilen bir stratejik maliyet yönetimi anlayışı vardır.
Çalışmanın amacı, ileri teknoloji ve esnek üretim sistemini kullanarak üretim yapan işletmelerin stratejik
maliyet yönetimi sürecinde mevcut durumlarını tespit etmeleri, geliştirmeleri, planlama ve kontrol
faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmelerini sağlayacak bir model ortaya koymaktır. Bu kapsamda
örnek olay yöntemi ile esnek üretim sistemini kullanan bir üretim işletmesinin üretim, yönetim ve
muhasebe sistemi incelenerek maliyet yönetimi açısından mevcut durumu ortaya konulmuştur. Benzer üretim sistemine sahip mamuller aynı grupta toplanmış ve genel üretim maliyetlerinin mamullere
yüklemesi faaliyet tabanlı maliyetleme kullanılarak yapılmıştır. Çalışma, maliyet yönetiminde esnek
üretim sistemini ele alması ve grup teknolojisi tekniğini kullanması açısından daha önce yapılmış
çalışmalardan farklılık arz etmektedir. Çalışmada ileri teknoloji kullanan işletmelerde faaliyet tabanlı
maliyetleme yönteminden yararlanılarak birim maliyetlerin gerçeğe uygun şekilde hesaplanabildiği
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Faaliyet tabanlı maliyetleme, stratejik maliyet yönetimi, esnek üretim sistemi, grup teknolojisi

Kaynakça

• Acar, D., Tekin, M. & Alkan, H. (2007). Esnek üretim sistemlerinin işletme faaliyetlerine olan etkisi ve maliyet unsurlarında meydana getirdiği değişiklikler. Süleyman Demirel Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), 1-20.
• Aliusta, H. (2022). “Konaklama sektöründe faaliyet tabanlı bütçeleme”, İşletmelerde Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar. Ed. Aydın Bağdat & Hakan Aliusta (Ankara: Gazi Kitabevi), 419-437.
• Beheshti, H. M. (2004). Gaining and sustaining competitive advantage with activity based cost management system. Industrial Management & Data Systems, 104(5), 377–383.
• Can, A. V. (2009). Maliyet muhasebesi. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Cokins, G. (2001). Actıvıty-Based Cost Management an executive’s guide. New York: John Wiley & Sons, Inc..
• Eraslan, S. & Önal, S. (2020). Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Zamana Dayalı Maliyeleme. Ankara: İksad Publishing House.
• Horngren, C. T., Datar, S. M. & Rajan, M. V. (2015). Cost accounting. London: A managerial emphasis, Pearson Education Limited.
• Ibraimi, S., Bexheti, A., Zuferi, R., Rexhepi, G. & Ramadani, V. (2016). Enhancing flexible manufacturing competence. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences, 5, 378-384.
• Johnson, H.T. & Kaplan, R.S. (1987). The Accounting Review. American Accounting Association, 62(4), 846-848.
• Karaca, N. (2008). Faaliyet Tabanlı Bütçeleme Modellemesi Ve Bir Üretim İşletmesi Uygulaması. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Kaushal, A., Vardhan, A. & Rajput, R.S. (2016). Flexible manufacturing system a modern approach to manufacturing technology. International Refereed Journal of Engineering and Science, 5(4), 16-23.
• Kim, J. (2014). Activity-Based Cost Modeling and dynamic simulation study of an ınternational reusable packaging systems (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Michigan State University, Michigan.
• Kim, Y. W. (2017). Activity Based Costing for construction companies. ABD: John Wiley & Sons Ltd..
• Lal, J. (2015). Strategic cost management. Mumbai: Himalaya Publishing House.
• Öker, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme – üretim ve hizmet işletmelerinde uygulamalar. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Soba, M. (2008). Esnek Üretim Sistemleri Ve İşletmelerin Rekabet Gücüne Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2). 103-124.
• Swain, M.R. & Fawcett, S.E. (2002). Activity-Based Costing, innovations in competitive manufacturing. Edited by P. M. Swamidass, Chapter 31, 385-398.
• Yıldız, Ş. & Karaca, N. (2011). Stratejik Yönetim Bakış Açısıyla Bütünleşik Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Ekonomik Katma Değer Sistemi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 51, 1-26.
• Yılmaz, R. & Karaca, N. (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulamasında Faaliyet ve Kaynakların Muhasebeleştirilmesine İlişkin Bir Öneri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 154-171.