EVALUATION OF THE BUILD-OPERATE-TRANSFER MODEL IN TERMS OF GOVERNMENT ACCOUNTING STANDARDS AND INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS AND AN EXAMPLE APPLICATION WITHIN THE SCOPE OF PUBLIC PRIVATE COOPERATION

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 69, 135 - 168, 10.05.2023

Zehra Haberal , Nalan Akdogan

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1203091

Öz

With the increase in the world population, infrastructure, urbanization, transportation and health problems have started to increase in all countries. As the urban population expanded, the resources of the governments were insufficient and it became difficult for the public to provide all these services with their own funds, and it was necessary to find solutions for funding. As a solution to this difficulty, the idea of cooperation between the public and private sectors in the execution of public services emerged in the 1980s. This idea led to the emergence of Public Private Partnership projects.
Within the scope of this study, the BOT contract model, among the commonly used models, was examined and the application of the model was explained with an example. In addition, in terms of accounting for BOT contracts, Government accounting standards IPSAS 32 (DMS 32) Service Concession Agreements standard and IFRIC 12 (TFRS Interpretation 12) Concessionary Service Agreements in private sector accounting standard are examined indetail

KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA YAP İŞLET DEVRET MODELİNİN DEVLET MUHASEBE STANDARTLARI VE ULUSLARARASI MUHASEBE STANDARTLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖRNEK BİR UYGULAMA

Öz

Dünya nüfusunun artmasıyla birlikte ülkelerin tamamında altyapı, kentleşme, ulaşım, sağlık sorunları da artmaya başlamıştır. Kentsel nüfus genişledikçe hükümetlerin sahip oldukları kaynaklar yetersiz kalarak kamunun bu hizmetlerin tamamını kendi fonları ile sağlaması zorlaşmış ve fon sağlamaya yönelik çözümler üretilmesi gereği doğmuştur. Bu zorluğa bir çözüm olarak 1980’li yıllarda kamu hizmetlerinin yürütülmesinde kamu ve özel sektörün işbirliği yapması fikri ön plana çıkmıştır. Bu fikir de Kamu Özel İşbirliği projelerinin doğmasını sağlamıştır. Bu çalışma kapsamında yaygın olarak kullanılan modeller arasından YİD sözleşme modeli incelenmiş ve modelin uygulaması bir örnekle açıklanmıştır. Ayrıca çalışmada YİD sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi açısından Devlet Muhasebe Standartları IPSAS 32 (DMS 32) Hizmet İmtiyaz Sözleşmeleri standardı ile özel sektör muhasebe standardındaki IFRIC 12 (TFRS Yorum 12) İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Özel İşbirliği (KÖİ),, DMS 32,, IFRIC 12 (TFRS Yorum 12),, Yap-İşlet-Devret (YİD)

Kaynakça

• Akdoğan, N. ve Aydın, O. (2018). Kamu Özel İşbirliği Uygulamalarının Dünyada ve Türkiye’deki Durumu TFRS 12 Yorum İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları ve Devlet Muhasebe Standardı 32 Hizmet İmtiyaz Sözleşmeleri Kapsamında Değerlendirilmesi ve Örnek Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetim Bakış Dergisi, (53), 1-38.
• Bovaird T. (2004). Public–Private Partnerships: From Contested Concepts To Prevalent Practice. International Review of Administrative Sciences, 70(2), 199-215.
• Caperchione, E. Demirağ, I. ve Grossi, G. (2017). Public sector reforms and public private partnerships: Overview and research agenda. Accounting Forum, Vol 41, Issue 1, Pag.1-7. Emek, U. (2014). Kamu-Özel İşbirliklerinin Devlet Muhasebe Sistemindeki Yeri ve Önemi. EconPapers, 29(337), 09-38.
• Grimsey, D. and Lewis, M. K. (2002). Evaluating The Risk Of Public Private Partnership For Infrastructure Projects. İnternational Journal Of Project Management, 107-118.
• Hodge, Graeme, Carsten Greve & Anthony E Boardman. (2017), “Public‐Private Partnerships: The Way They Were and What They Can Become”, Australian Journal of Public Administration, 76(3), 273-282.
• IAS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı IASB. 2006. Near-Final Draft, IFRIC Interpretation Service Concession Arrangements. http://www.drsc.de/docs/press_releases/IFRICX_Service Concession_nearfinaldraft_1006.pdf (Erişim Tarihi: 14.01.2022)
• IFRIC 12 İmtiyazlı Hizmet Sözleşmeleri Yorumu Kalkınma Bakanlığı. (2017). Kamu-Özel İşbirliği Raporu-2016. Yatırım Programlama İzleme ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü.
• Karahanoğulları, Yiğit (2012). “Kamu özel ortaklığı modelinin mali değerlendirmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(02), 95-125
• Kaval, H. ve Vardar, Ç.G. (2015). Yap-İşlet-Devret Sözleşmelerinin IFRIC 12 İmtiyazlı Hizmet Sözleşmeleri Kapsamında Muhasebeleştirilmesi: Hesap Planına İlişkin Öneriler ve Örnek Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünya Dergisi, 17(4), 701-735
• KPMG. 2007. First Impressions: IFRIC 12 Service Concession Arrangements. Kürkcü, M. ve Coşkun Önal, H. (2019). Kamu Özel İşbirliği Modellerinin Türk Maliye Politikası Bakımından Değerlendirilmesi.İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1688 – 1708.
• Matos, N. B. and Gonçalves, A.O.( 2020). Public-Private Partnerships: Emergence, Limitations And Outlook For Public Accounting, REAd. Rev. Electron. Admin (Porto Alegre) 26 (01)
• Parlak, N. Köse, H.Ö ve Toprak, M. (2020). Kamu-Özel İşbirliği Modeli ve Türkiye Uygulamaları: Sayıştay Raporları Işığında Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi, 31 (119), 9 – 39
• Shaoul, J., Stafford, A., & Stapleton, P. (2012). Accountability and corporate governance of public private partnerships. Critical Perspectives on Accounting, 213-229.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Kamu Özel İşbirliği Raporu, 2018. Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü.
• TFRS Yorum 12. (2011). İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları Yorumu. Ankara:KGK Yanık, S.S. (2000). Devlet Muhasebe Sisteminde Tahakkuk Esasının Önemi ve Avustralya Uygulaması. Mödav Muh. Bilim Dünyası Dergisi, 2,4.
• Zairol A.A, Rizhard P. and Dilanthi A. (2014). 4.th İnternationl Conference on Building Resilience, 8-10. Salford Quays, United kingdom.