SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BİLGİLERİNİN RAPORLANMASINDA KULLANILAN RAPORLAMA ÇERÇEVELERİNE TOPLU BAKIŞ VE TEK RAPORLAMA ÇERÇEVESİNE DUYULAN İHTİYAÇ - GÜNCEL GELİŞMELER

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 72, 217 - 238, 30.05.2024

Mustafa Uğur Akdoğan

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1448567

Öz

Bu makalede amaç, sürdürülebilirlikle ilgili bilgilerin (finansal olmayan bilgilerin) raporlanmasında kullanılan raporlama çerçevelerini araştırarak içerikleriyle birlikte karşılaştırmalı olarak incelemektir. ‘’Finansal olmayan bilgiler’’ olarak kullanılan terim günümüzde sürdürülebilirlik raporlaması yapan birçok otorite, kuruluş ve uygulayıcılar tarafından ‘’ sürdürülebilirlik bilgileri- (sustainability information)’’ olarak kullanılması tercih edilmektedir. Günümüzde iklim değişikliği, küresel ısınma, doğal kaynakların azalması, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşma arzusu, kuruluşların çevresel, sosyal ve yönetişim performanslarına ilişkin nitel ve nicel bilgilerini, yönetim yaklaşımlarını, stratejisini, risklerini ve fırsatlarını, ölçütlerini ve hedeflerini açıklamalarını gerekli kılmaktadır. Kurumun, finansal performansı ile çevresel, sosyal ve yönetsel faktörleri arasında bağlantı kurularak hem geçmiş hem de ileriye dönük beyanları, kısa, orta ve uzun vadede yarattığı değerleri raporlaması önem taşımaktadır. Bu amaçla sürdürülebilirlik bilgilerinin raporlanmasında farklı raporlama çerçeveleri bulunmaktadır. İşletmeler bu çerçeveleri kullanarak gerekli beyanlarını yapmaktadırlar. Ancak raporlama çerçevelerinin farklılığı ve uygulamasının zorunlu olmaması farklı boyutlarda ve içeriklerde raporların ortaya çıkmasına neden olmakta bu da hem küresel açıdan hem de ülke bazında karşılaştırılabilirliği önlemektedir. Bu amaçla son dönemlerde sürdürülebilirlik raporlamasında daha şeffaf ve karşılaştırılabilir bilgiler üretmek ve farklılıkları ortadan kaldırmak amacıyla birçok çalışmalar yapılmış ve Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartlarını yayımlamak üzere Uluslararası Sürdürebilirlik Standartlar Kurulu (ISSB) kurulmuş ve IFRS-S1, IFRS-S2 standartları yayımlanmıştır. Türkiye’de de bu gelişmeler paralelinde KGK tarafından TFRS-S1 ve TFRS-S2 standartları yayımlanmıştır. 2024 yılından itibaren kademeli olarak sürdürülebilirlik raporlaması zorunlu olarak uygulanacaktır. Bu makalede ayrıca sürdürülebilirlik raporlamasındaki uluslararasında ve ülkemizde son gelişmeler incelenerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik bilgilerin raporlama çerçeveleri, Sürdürülebilirlik Raporu, IIRC, GRI, IFRS-S1, IFRS-S2, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

OVERVIEW OF REPORTING FRAMEWORKS USED IN REPORTING SUSTAINABILITY INFORMATION AND THE NEED FOR A SINGLE REPORTING FRAMEWORK, LATEST DEVELOPMENTS

Öz

The aim of this article is to investigate the reporting frameworks used in reporting sustainability information (non-financial information) and examine them comparatively together with their contents. Many organisations, initiatives and practitioners in the field of sustainability reporting preferable to use the term ‘sustainability information’ in place of ‘non- financial information’. Today, climate change, global warming, decrease in natural resources, and the desire to achieve the United Nations Sustainable Development Goals require organizations to disclose qualitative and quantitative information, management approaches, strategy, risks and opportunities, criteria and targets regarding their environmental, social and governance performances. It is important for the institution to report both past and forward-looking statements and the values it creates in the short, medium and long term by establishing a connection between its financial performance and environmental, social and managerial factors. For this purpose, there are different reporting frameworks for reporting sustainability information. Businesses make the necessary declarations using these frameworks. However, the differences in reporting frameworks and the fact that their implementation is not mandatory lead to the emergence of reports in different sizes and contents, which prevents comparability both globally and on a country basis. For this purpose, many studies have been carried out recently in order to produce more transparent and comparable information in sustainability reporting and to eliminate differences, and the International Sustainability Standards Board (ISSB) was established to publish International Sustainability Standards and IFRS-S1, IFRS-S2 standards were published. In parallel with these developments in Turkey, TFRS-S1 and TFRS-S2 standards were published by the KGK. Starting from 2024, sustainability reporting will gradually become mandatory. In this article, the latest developments in sustainability reporting internationally and in our country are examined and evaluated.

Anahtar Kelimeler

Sustainability information reporting frameworks, Sustainability Report, IIRC, GRI, IFRS-S1, IFRS-S2, Sustainable Development Goals

Kaynakça

• Aras, G. ve G. U. Sarıoğlu. 2015. “Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama”, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, Yayın No: T/2015, İstanbul
• -Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Kyoto Protokolü, http://www.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/kyoto_protokol.pdf
• www. The-ınternatıonal-IR-framework-2-1.pdf ww.globalreporting.org
• CDSB Framework for Reportlng Environmental and Climate Change Infornation, January 2022 (www.cdsb.net/framework)
• -Sultanoğlu B ve Akdoğan, N.2020. ‘’IIRC Çerçevesi Kapsamında Entegre Raporlardaki İçerik Öğelerinin Türkiye ve Uluslararası Karşılaştırması ve Entegre Raporların Düzenlenmesinde Sürdürülebilirlik Raporlarındaki Bilgilerin Kullanımı’’ Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,MÖDAV16.Uluslararası Muhasebe Konferansı özel sayısı,20-46
• -Sultanoğlu B, Özerhan Yıldız, Akdoğan Nalan; Öztürk Can ‘’Finansal olmayan bilginin raporlamasındaki son Düzenlemeler–sürdürülebilirlikle ilgili finansal bilgilerin Açıklanmasına ilişkin genel ilkeler prototipi ve yönetimin Değerlendirmeleri taslağının incelenmesi’’ Finansal olmayan bilgilerin raporlanmasında değişiklikler ve güncel konular, editörler Akdoğan, Nalan; Doğan; Umut Deniz; Alp, Sezgin Özge. Gazi kitapevi 2022
• -Sultanoğlu B ve Özerhan Y. 2020 .’’İklim Değişikliği Raporlaması: Türkiye’deki işletmelerin gönüllü Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Açıklamaları, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,MÖDAV16.Uluslararası Muhasebe Konferansı özel sayısı,2020,s.176-194
• -Sultanoğlu B, Finansal Olmayan Bilginin Raporlama Standartları ve Çerçeveleri, Sürdürülebilirlik Raporlamasında Son Durum, Gazi kitapevi 2021.
• -Sürdürülebilirlik Rehberi,2020
• - IFAC, The State of Play: Sustainability Disclosure & Assurance, 2023 -IR 2021
• - KGK. Soru ve Cevaplarla Sürdürülebilirlik Raporlaması
• -Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve, Muhasebe Standartları KGK
• - Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi - IIRC,
• - https://www.integratedreporting.org/faqs/,
• -www.unglobal compact org
• -KGK sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (www.KGK. Org.tr)
• -SPK Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi 2021
• -Avrupa Birliği Sürdürülebilirlik Raporlaması Direktifi EU 2022/2464