PAYA DAYALI KİTLE FONLAMA MODELİNDE TARAFLARA İLİŞKİN MUHASEBE UYGULAMALARI

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 73, 135 - 156, 10.09.2024

Bahri Ozan Yaman , Yıldız Ayanoğlu , Serap Sebahat Yanık

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1492991

Öz

Günümüzde girişimcilerin düşük maliyetli fona istedikleri zamanda ve kolayca erişebilmeleri önemli bir sorun haline gelmiştir. Girişimciler, kitle fonlaması yolu ile gerçekleştirmek istedikleri projeleri için gerekli olan fonu, bilindik finansal kurumlardan almak yerine, küçük gruplardan veya her bireyin ufak meblağlarda katkıda bulunacağı çok sayıda kişiden toplamaya çalışmaktadır. Bu modelde, fon ihtiyacı duyan yenilikçi bir proje sahibi girişimcinin, bilindik fon sağlama modellerinin sert kurallarını ortadan kaldırarak doğrudan halka ulaşma imkânı bulunmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de paya dayalı kitle fonlama modelini kullanarak yatırım yapanların, fona ihtiyaç duyanların ve bunlara aracılık yapan platformların yaptıkları faaliyetler, gerçek bir uygulamadan hareketle hem vergisel düzenlemeler hem Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği hem de Türkiye Muhasebe (Finansal Raporlama) Standartları çerçevesinde ele alınmıştır. Türkiye'de kitle fonlamaya yönelik vergi ve muhasebe standartları kapsamında özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla çalışmadaki gerçek bir örnek uygulamanın çözümü mevcut vergi düzenlemeleri ve uygulanabilir finansal raporlama çerçeveleri ışığında yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kitle fonlama, paya dayalı kitle fonlama, Türkiye düzenlemeleri

ACCOUNTING APPLICATIONS RELATED TO PARTIES WITHIN THE SHARE-BASED CROWDFUNDING MODEL

Öz

Nowadays, it has become an important problem for entrepreneurs to easily acces slow-cost funding whenever they want. Entrepreneurs try to collect the funds required for the projects they want to realize through crowdfunding, instead of receiving them from well-known financial in stitutions, from small groups or a large number of people to whom each individual will contribute small amounts. In this model, an entrepreneur with an innovative project who needs funding for their ventures has the opportunity to reach the public directly by eliminating the rigid rules of known funding models. In the study, the activities of those who invest using the share-based crowdfunding model in Turkey, those who need funds and the platforms that mediate the mare discussed, based on a real application, within the framework of both tax regulations, General Communiqué on Accounting System Application and Turkish Accounting (Financial Reporting) Standards. In Turkey, there is no special regulation on crowdfunding within the scope of tax and accounting standards. Therefore, the solution of the sample application in the study has been made in the light of existing tax regulations and applicable financial reporting frameworks.

Anahtar Kelimeler

Crowdfunding, equity-based crowdfunding, Turkish regulations

Kaynakça

• Açıkgöz, B., Ayanoğlu, Y. & Yanık, S. S. (2020). Muhasebe bakış açısından bağış ve ödüle dayalı kitlesel fonlama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (86), 57-78.
• Agrawal, A., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2014). Some simple economics of crowdfunding. Innovation Policy and the Economy, 14(1), 63-97.
• Akyıldız, B. (2021). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki kitlesel fonlamanın karşılaştırılması üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, İ. C. (2019). Kitlesel fonlama yatırım kararlarının davranışsal finans açısından incelenmesi: Kitlesel fonlama platformlarında bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Beaulieu, T., Sarker, S., & Sarker, S. (2015). A conceptual framework for understanding crowdfunding. Communications of the Association for Information Systems, 37(1), 1.
• Bouncken, R. B., Komorek, M., & Kraus, S. (2015). Crowdfunding: The current state of research. International Business & Economics Research Journal, 14(3), 407- 416.
• Camgöz, M., & Yılmaztürk, S. (2023). İnovatif girişimciliğin finansmanında paya dayalı kitle fonlaması yatırımcısının motivasyon faktörleri: Türkiye örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(46), 261-288.
• De Buysere, K., Gajda, O., Kleverlaan, R., Marom, D. & Klaes, M. (2012). A framework for European crowdfunding.
• Durlanık, İ., & Yıldırım, N. (2019). İmece geleneğinden modern bir finansman yöntemine geçiş: kitlesel fonlama ve vergilendirme. Vergi Raporu, (239), 137-151.
• İşler, S. T. (2014). Modern finansmanda yeni bir dönem: kitlesel fonlama-crowdfunding. Gösterge, Sonbahar, 51-65.
• Massolution, C. L. (2015). Crowdfunding industry report. See http://reports. crowdsourcing. org/index. php.
• Mollick, E. (2014). The dynamics of crowdfunding: An exploratory study. Journal of business venturing, 29(1), 1-16.
• Mumcu, A. Y., & Ataman, G. (2021). Girişimcilikte fonlama sorununa yeni bir çözüm önerisi: Kitlesel fonlamanın olumlu ve olumsuz yönleri üzerine bir inceleme. Journal of Research in Business, 6(1), 164-176.
• Nicolaescu, C -Tăgăduan, D - David, D (2016). Accounting and Legal aspects regarding the online Romanian Crowdfunding platforms' operations Journal of Economics & Business Research, 22(2), 585-609.
• Onur, M. N., & Değirmenci, Ö. (2015). Crowdfunding-kitle fonlaması. TC Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Çalışma Raporları, 7, 1-18.
• Öztürk, M. B., Çelik, M. S. & Açıkgöz, E. (2023). Yeni girişimler ve yatırımcılar için alternatif finansman yöntemi: Paya dayalı kitle fonlaması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 55-67.
• Schwienbacher, A., & Larralde, B., (2012). Alternative types of entrepreneurial finance. The oxford hand book of entrepreneurial finance. SPK (2021). Kitle Fonlaması Tebliği Resmî Gazete. Erişim Tarihi: 15.05.2024.
• SPK (2013). Pay Tebliği Resmi Gazete. Erişim Tarihi: 02.05.2024.
• Şahinoğlu, E. (2019). Kitlesel fonlamada başarı faktörleri: Türkiye’de ödül bazlı kitlesel fonlama projelerinin durumu. Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar Standardı
• TFRS 9 Finansal Araçlar Standardı
• TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı
• TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı
• TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum Standardı
• Üreten, B. (2022). Paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin muhasebe ve vergi uygulamaları: türkiye örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Valanciene, L., & Jegeleviciute, S. (2013). Valuation of crowdfunding: benefits and drawbacks. Economics and management, 18(1), 39-48.
• Yakar, S., & Yılmaz, S. K. (2020). Türkiye’de paya dayalı kitle fonlaması için bir vergi teşviki önerisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1), 189-202.
• Yıldırım, H., & Karabayır, M. E. Firm-Specificand Macroeconomic Factors Affecting Capital Structure. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 11(1), 329-345.
• Yücel, N. (2021). Kitle fonlaması ile kobi finansmanı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• 5520 Saylı Kurumlar Vergisi Kanunu Ve İlgili Tebliğler.
• www. fongogo.com. https://yatirim.fongogo.com/campaign/lojipark (Erişim Tarihi: 25.04.2024).