ULUSLARARASI HUKUKTA ORANTILILIK İLKESİ

Yıl 2018, Sayı: 12, 0 - 0, 12.12.2018

Süleyman Dost

https://doi.org/10.18771/mdergi.496888

Cited By: 2

Öz

Orantılılık, uluslararası hukukun bütün
alanlarında uyulması gereken bir ilke olarak karşımıza çıkmaktadır.
Uluslararası hukuktaki düzenlemeler ve kararlar bağlamında orantılılık çeşitli
hukuki içerikler için kullanılabilmektedir. İlki, eylem ile bu eyleme verilen
karşılık arasındaki denge ilişkisi için kullanılan içeriktir. Bu anlam,
uluslararası ceza yargılamasında cezanın değerlendirilmesinde kullanılmaktadır:
Ceza, suça uygun olmalıdır. Orantılılığın ikinci anlamı, beklenen meşru amaç
ile kullanılan araçların neden olduğu zarar arasındaki ilişkinin
değerlendirilmesiyle ilgilidir. Özellikle insan hakları ve insancıl hukukta
kullanılan bu içerikteki orantılılıkta, amaç, araç ve zarar değerlendirmesi
yapılmaktadır. Orantılılığın üçüncü anlamı da adalet içerikli orantılılıktır.
Deniz hukukunda karşımıza çıkan bu içerikte, eylem veya kararla ilgili pek çok
unsur dikkate alınmaktadır. Bu çalışmada genel olarak, orantılılık ilkesinin uluslararası
hukukun çeşitli alanlarındaki uygulama ve içerikleri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Orantılılık ilkesi, uluslararası hukuk, insan hakları, silahlı çatışmalar, uluslararası ticaret, koruma sorumluluğu, uluslararası sorumluluk

Kaynakça

• ACAR, Zeynep Selin, “Doktrinleşme Sürecindeki İnsani Müdahale: NATO’nun Kosova Müdahalesi ve Koruma Sorumluluğu Kavramı”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, 2015, (s.113-131).
• AÇIKGÖNÜL, Yunus Emre, Deniz Alanlarının Hakça İlkeler Çerçevesinde Sınırlandırılması, Legal Yayınevi, İstanbul, 2012.
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-II, Seçkin Yayıncılık, 4. Baskı, 2017.
• ALTINTAŞ, M. Ayhan, “Uluslararası Yatırımların Korunması, Temel Uyuşmazlıklar ve Tahkim Kurulları”, Hazine Dergisi, Sayı:10, Nisan-1998.
• AREND, Anthony C., “International Law and the Preemptive Use of Military Force”, The Washington Quarterly, 26:2, 2003.
• ARSAVA, Füsun, “Egemenlik ve Koruma Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:XV, S:1, 2011. ASLAN, Yasin, “Savaş Hukukunun Temel Prensipleri”, TBB Dergisi, Sayı: 79, 2008.
• AYDIN, Öykü Didem, “Ceza Hukuku’nun Çağdaş İlkeleri Ve Avrupa Birliği Kriterleri Açısından Türk Ceza Kanunu”, TBB Dergisi, Sayı: 53, 2004, (s. 63-140).
• BAYILLIOĞLU, Uğur, “Uluslararasılaşmış Kosova Mahkeme Sistemi”, AÜHFD, Cilt:62 (2), 2013, (s.407-440).
• BAYRAM, Mehmet Hanifi, Avrupa Birliği Hukuku Dersleri, Seçkin Yayıncılık, İkinci Baskı, Ankara, 2015.
• BENVENUTI, Paolo, “The ICTY Presecutor and teh Review of the NATO Bombing, Campaign Against the Federal Republic of Yugoslavia”, EJIL, Vol.12, No.3, 2001, (s. 503-529).
• CANNIZZARO, Enzo, “The Role of Proportionality in the International Countermeasures”, EJIL, Vol:12, No:5, 2001, (s. 889-916).
• CANNIZZARO, Enzo, “Contextualizing Proportionality: Jus Ad Bellum and Jus In Bello in the Lebanese War”, IRRC, Volume: 88, Number: 864, 2006, (s. 779-792).
• COTTIER, Thomas, et al., “The Principle of Proportionality in International Law”, Working Paper, No: 2012/38, December-2012, s. 4. Bu çalışmaya ulaşmak için bakınız: https://www.researchgate.net/publication/275347556_The_Principle_of_Proportionality_in_International_Law(Erişim tarihi: 15.10.2018). DILL, Janina, “Applying The Principle Of Proportionality in Combat Operations”, Policy Briefing, Oxford Institute For Ethics, Law, And Armed Conflict, December-2010, (s. 1-9), s. 6. Bu çalışmaya ulaşmak için bakınız: http://www.elac.ox.ac.uk/downloads/proportionality_policybrief_%20dec_2010.pdf(Erişim tarihi: 15.10.2018).
• DINSTEIN, Yoram, War, Aggression and Self-Defence, Cambridge University Press, Third Edition, Cambridge, 2001.
• DUTERTRE, Gilles, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler, Avrupa Konseyi Yayınları, Ankara, 2007.
• ERKİNER, Hakkı Hakan, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2010.
• FINKELSTEIN, Norman, “What Happened on the Mavi Marmara? An Analysis of the Turkel Commission Report”, Turkish Journal of Middle Eastern Studies, Cilt: 1, Sayı: 2, 2014, (s. 31-53).
• FLYNN, Michael, “Who Must Be Detained? Proportionality As A Tool For Critiquing Immigration Detention Policy”, Refugee Survey Quarterly, Vol. 31, No. 3, (s. 40–68).
• FRANCK, Thomas M., “Proportionality in International Law”, Law and Ethics of Human Rights, Vol.4/2, 2010, (s. 229-242). GÖKALP, İbrahim, Milletlerarası Adalet Divanı’nın Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasına Dair Kararlarında Dikkate Aldığı İlkeler, Beta, İstanbul, 2008.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, 16. Baskı, Ankara, 2008.
• GROTIUS, Hugo, Savaş ve Barış Hukuku, (Çev: Seha Meray), Say Yayınları, 2011.
• GÜNEYSU, Gökhan, “Orantılılık İlkesi ve Uluslararası İnsancıl Hukuk”, TAAD, Yıl:4, Sayı:14, Temmuz-2013.
• KENNEDY, David, Of War and Law, Princeton University, 2006.
• KILCUP, James, “Proportionality in Customary International Law: An Argument Against Aspirational Laws of War”, Chicago Journal of International Law, Vol. 17: No. 1, 2016, (s. 243-272).
• KRETZMER, David, “The Inherent Right to Self-Defence and Proportionality in Jus Ad Bellum”, EJIL, Vol.24, No.1, 2013, (s. 235–282).
• METİN, Yüksel, “Temel Hakların Sınırlandırılması Ve Ölçülülük: Ölçülülük İlkesi Evrensel Bir Anayasal İlke midir?”, SDÜHFD, Vol: 7, No: 1, 2017, (s. 1-74).
• MITCHELL, Andrew D., “Proportionality and Remedies in WTO Disputes”, EJIL, V.17/5, 2006, (s. 985-1008).
• NEWTON, Michael - MAY, Larry, Proportionality in International Law, Oxford University Press, 2014.
• NOYES, John E., “The Caroline: International Law Limits on Resort to Force”, International Law Stories, (Editors: John E. Noyes, Laura A. Dickinson, Mark W. Janis), 2007.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, (10.Bası), Ankara-2011.
• PİRİM, Ceren Zeynep, “Devletlerin Ağırlaştırılmış Sorumluluğu: Kurumsal Bir Değerlendirme”, MHB, Cilt: 32, Sayı: 2, (s. 147-182).
• SAYGIN, Engin, “Ölçülülük İlkesine Yönelik Türk ve İngiliz İdare Hukuku Yaklaşımı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Ankara Barosu Dergisi, 2017/2, (s. 57-88).
• SCHINDLER, D. - TOMAN, J., The Laws of Armed Conflicts, Martinus Nihjoff Publisher, 1988.
• SORNARAJAH, M., The International Law on Foreign Investment, Cambridge University Press, Cambridge, 1994.
• TANAKA, Yoshifumi, “Reflections on the Concept of Proportionality in the Law of Maritime Delimitation”, International Journal of Marine and Coastal Law, Vol.16, 2001, (s. 433-463).
• THOMAS, Sebastian, “World Trade Organization Remedies and the Assessment of Proportionality: Equivalence and Appropriateness”, Harvard International Law Journal, Vol: 48/2, 2007, (s. 337-382).
• YILDIZ, Gaye Burcu, “Türk İş Hukukunda Orantılılık İlkesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Özel S., 2013, (s. 681-707).
• ZIMMERMANN, Andreas, “The Second Lebanon War: Jus ad bellum, jus in bello, and Issue of the Proportionality”, Max Planck Yearbook of United Nations Law, Volume: 11, 2007, (s. 99-141).