HAYAT BİLGİSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA İLİŞKİN YAPILAN ARAŞTIRMALARA YÖNELİK BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 79 - 86, 30.12.2019

Fatih Yılmaz , Selin Göçen

Öz

 

Hayat Bilgisi
öğretimine ilişkin son 5 yılda yapılan lisansüstü tez çalışmalarının ve ULAKBİM
TR Dizin kapsamında dizinlenen dergilerde yayımlanmış makalelerin eğilimlerini
belirlemek amacıyla gerçekleştirilen bu araştırma nitel araştırma yaklaşımı ile
desenlenmiştir. Araştırma verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman
incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırma kapsamında 39 yüksek lisans ve 9
doktora tezi ile 27 makale incelenmiştir. Araştırma verileri betimsel analiz
ile incelenmiştir. Araştırmada tezler ve makaleler yayın yılı, unvan,
üniversite, konu, yöntem, çalışma grubu, veri toplama süreci ve veri analizi
süreçleri çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda Hayat Bilgisi dizini
ile yayınlanan yüksek lisans tezlerinde süreklilik olduğu ancak doktora
düzeyinde son 2 yıldır tez yayınlanmadığı görülmüştür. Araştırmada yüksek
lisans tezlerinde tarama modelinde yığılma olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Konulara göre dağılımda ise beceri/değer eğitiminin ön plana çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi, sınıf eğitimi, döküman analizi

Kaynakça

• Akaydın, B. B. & Kaya, S. (2015). Türkiye’de ilkokul hayat bilgisi ve sosyal bilgiler alanında yapılan ve ulusal indeksli dergilerde yayınlanan araştırmalara yönelik bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 251-264. Akınoğlu, O. (2002). Hayat bilgisi öğretimi. C. Öztürk ve D. Dilek (Eds.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 1-13). Ankara: Pegem A Yayıncılık Aladağ, S. (2016). Hayat bilgisi: tanımı, amacı ve doğası. Semra Güven, Selahattin Kaymakcı (Ed.), Hayat Bilgisi Öğretimi içinde (s.1-21). 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi. Altun, A. & Çakmak, E. (2013). İlköğretim hayat bilgisi dersi öğretim programında medya okuryazarlığı eğitimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 237-254. Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi. 19(1), 113-126. Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Bailey, K. D. (1994). Methods of social research (4th ed.). New York: The Free Press. Bektaş, M. (2013). Hayat bilgisi dersinde bireysel farklılıklara yaklaşım. S, Öğülmüş (Edt.). Hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen el kitabı içinde s. (201-245). Ankara: Pegem A. Yayıncılık Bektaş, M. & Karadağ, B. (2013). Hayat bilgisi öğretimi alanında yapılan lisansüstü tezlerinin eğilimleri ve değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 113-129. Bektaş, M. & Uzunkol, E. (2015). Hayat bilgisi dersi ve çoklu zekâ alanları: İkinci sınıf öğrenci çalışma kitaplarının incelenmesi. İlköğretim Online, 14(2), 364-378. Bozkurt, Ş. B. & Çakır, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme beceri düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi. PAU Eğitim Fakültesi Dergisi (39), 69-82. Çepni, S. & Ormancı, Ü. (2018). Geleceğin dünyası. Salih, Ç. (Edt.). Kuramdan uygulamaya stem eğitimi içinde s. (1-37). Ankara: Pegem A. Yayıncılık. Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Güneş, T. & Demir, S. (2007). İlköğretim müfredatındaki hayat bilgisi derslerinin, öğrencileri fen öğrenmeye hazırlamadaki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 169-180. Güven, S. & Kılıç, Z. (2017). Hayat bilgisi dersinde kullanılan öğretim yöntemlerinin etkililiği konusunda yapılan lisansüstü tezlerin içerik analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 200-223. Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi. Meydan, A. & Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Bilimler Dergisi, 1(1), 20-37. Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2. Edition). London: Sage Publications. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı. (İlkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurul Başkanlığı. Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education. [Special issue], 1-22. Şahin, M. (2009). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze türkiye’de hayat bilgisi dersi programlarının gelişimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 402-410. Şimşek, N. (2013). Hayat Bilgisinde kişisel nitelik (değer) öğretimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 1325-1346. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, S. Ş. (2009). 2005 hayat bilgisi dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Nitel bir araştırma). Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.