Waffen SS'in Molla Kursları

Yıl 2021, , 312 - 320, 30.09.2021

Çevirmen: Aybüke Güzay

https://doi.org/10.32579/mecmua.985022

Öz

II. Dünya Savaşı esnasında Almanya, Sovyetler Birliği’ni bertaraf edebilmek için, uzun zamandır bu birliğin zulmü altında ezilen milletleri kullanma planları yapmıştır. Kırım, İdil-Ural, Türkistan gibi bölgelerde Sovyetler Birliği’ne karşı oluşturulan askerî lejyonlar haricinde Almanya’da imam yetiştirme kursları açılmıştır. İmam kursları ve molla okulları askerî imamlara dinsel bir eğitim verecektir. Savaşın ilerleyen dönemlerinde güçlü bir propaganda yöntemi olarak ortaya konulan bu uygulama ile gönüllü askerî birlikler arasında görev yapacak imamların etkili olacağı düşünülmüştür. Alman silahlı kuvvetleri olan Wehrmacht ve SS (Schutzstaffeln) adı verilen koruma birliklerinin Dresden ve Göttingen’de kurmuş oldukları bu okullar hakkında yapılan araştırmalar sınırlı olmakla birlikte, Alman arşiv belgelerinin irdelenmesi sonucu çok daha verimli sonuçlara ulaşılacağı düşünülmektedir. Bu okullarda yetişen imamlar ve görev yapan öğretmenler, sınıfların kaç kişilik olduğu, bu sınıflarda kaç öğrencinin öğrenim gördüğü mevzuları haricinde öğrencilerin hangi milletlere mensup oldukları da açığa çıkması gereken hususlar olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca bu okulların ne zaman kurulduğu ve sonlandırıldığı da bir muamma olarak karşımızda durmaktadır. Tarafımızdan tercüme edilen bu çalışmada, imam okulları ile ilgili pek çok soruya cevap aranmaktadır. Halen eksiklerin olduğu bilinmekle birlikte, bu alanda bir boşluğu dolduracağı ve yeni çalışmalara vesile olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Waffen SS, Molla Okulları, Almanya, II. Dünya Savaşı, Wehrmacht

DİE MULLAH KURSE DER WAFFEN SS

Öz

II. Dünya Savaşı esnasında Almanya, Sovyetler Birliği’ni bertaraf edebilmek için, uzun zamandır bu birliğin zulmü altında ezilen milletleri kullanma planları yapmıştır. Kırım, İdil-Ural, Türkistan gibi bölgelerde Sovyetler Birliği’ne karşı oluşturulan askerî lejyonlar haricinde Almanya’da imam yetiştirme kursları açılmıştır. İmam kursları ve molla okulları askerî imamlara dinsel bir eğitim verecektir. Savaşın ilerleyen dönemlerinde güçlü bir propaganda yöntemi olarak ortaya konulan bu uygulama ile gönüllü askerî birlikler arasında görev yapacak imamların etkili olacağı düşünülmüştür. Alman silahlı kuvvetleri olan Wehrmacht ve SS (Schutzstaffeln) adı verilen koruma birliklerinin Dresden ve Göttingen’de kurmuş oldukları bu okullar hakkında yapılan araştırmalar sınırlı olmakla birlikte, Alman arşiv belgelerinin irdelenmesi sonucu çok daha verimli sonuçlara ulaşılacağı düşünülmektedir. Bu okullarda yetişen imamlar ve görev yapan öğretmenler, sınıfların kaç kişilik olduğu, bu sınıflarda kaç öğrencinin öğrenim gördüğü mevzuları haricinde öğrencilerin hangi milletlere mensup oldukları da açığa çıkması gereken hususlar olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca bu okulların ne zaman kurulduğu ve sonlandırıldığı da bir muamma olarak karşımızda durmaktadır. Tarafımızdan tercüme edilen bu çalışmada, imam okulları ile ilgili pek çok soruya cevap aranmaktadır. Halen eksiklerin olduğu bilinmekle birlikte, bu alanda bir boşluğu dolduracağı ve yeni çalışmalara vesile olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Waffen SS, Molla okulları, Almanya, II. Dünya Savaşı, Wehrmacht

Kaynakça

• Norman Daniel, Islam, Europe, and Empire, Edinburgh 1966.
• Gerhard Höpp, Die Wünsdorfer Moschee, 1915-1924. In: Hallesche Beiträge zur Orientwissenschaft, (1988) 13, S. 43-49;
• Zehrensdorf – ein islamischer Friedhof? In:Moslemische Revue 13 (1993), S. 215-226;
• Peter Heine: Al-CihÁd – eine deutsche Propagandazeitung im 1. Weltkrieg. In: Die Welt des Islams, Leiden 20 (1980), S. 197-199;
• Salih ash-Sharif at-Tunisi, a North African Nationalist in Berlin during the First World War. In: Revue de l´Occident Musulman et de la Méditerranée, Aix-en-Provence 33 (1982), S. 89-95;
• C. Snouck Hurgronje versus C.H. Becker. Ein Beitrag zur Geschichte der angewandten Orientalistik. In: Die Welt des Islams 23 (1983), S. 378-387.
• Alexandre Bennigsen/S. Enders Wimbush, Mystics and Commissars:Sufism in the Soviet Union, London 1985;
• Daniel Brower/Edward Lazzerini (Hg.), Russia’s Orient: Imperial Borderlands and Peoples 1700 – 1917, Bloomington 1997;
• Michael Kemper (Hg.), Muslim Culture in Russia and Central Asia from the 18th to the Early 20th Century, Berlin 1996;
• Timur Kacaoglu, Islam in the Soviet Union: Atheistic Propaganda and „Unofficial Religious Activities“. In: Journal of Muslim Minority Affairs 5 (1984), S. 145-152;
• Bert G. Fragner: Probleme der Nationswerdung der Usbeken und Tadshiken. In: Andreas Kappeler (Hg.), Die Muslime in der Sowjetunion und in Jugoslawien, Köln 1989, S. 19-34.
• Stefan Wild, National Socialism in the Arab East between 1933 and 1939. In: Die Welt des Islams 25 (1985), S. 126-173.
• Joachim Hoffmann, Die Ostlegionen 1941-1943. Turkotartaren, Kaukasier und Wolgafinnen im deutschen Heer, Freiburg 1976.
• Peter Heine, Die Imam-Kurse der deutschen Wehrmacht im Jahre 1944. In: Gerhard Höpp (Hg.), Fremde Erfahrungen. Asiaten und Afrikaner in Deutschland, Östereich und in der Schweiz bis 1945, Berlin 1996, S. 229-238.
• Burchard Brentjes, Die Arbeitsgemeinschaft Turkestan im Rahmen der DMG – ein Beispiel des Mißbrauchs der Wissenschaften gegen die Völker Mittelasiens. In: Ders. (Hg.), 60 Jahre Nationale Sowjetrepubliken in Mittelasien im Spiegel der Wissenschaften, Halle 1985, S. 151-172.
• Gerhard von Mende, Erfahrungen mit Ostfreiwilligen in der deutschen Wehrmacht während des Zweiten Weltkriegs. In: Vielvölkerheere und Koalitionskriege, Darmstadt 1952, S. 24-33;
• …………….Erfahrungen eines Betreuungsoffiziers für Freiwillige aus den Völkern der Sowjetunion in der Deutschen Wehrmacht“ S. 34-39. Institut für Zeitgeschichte, München, NO-2885, Vermerk vom 5. 8. 1944.
• Bundesarchiv Berlin (BarchB), Reichsführer SS und Chef der deutschen Polizei, Film 2180, Vermerk Schiya vom 23. 12. 1944.
• Berlin Document Center, Sonderakte 6, Großmufti von Jerusalem, Bl. 24f.
• BarchB, Reichsführer SS und Chef der deutschen Polizei, Vermerk vom 10.1.1945.
• BarchB, Reichsführer SS und Chef der deutschen Polizei, Film 2922, Bl. 699429f.
• BarchB, Film 2180, Amtsgruppe D an Hauptwirtschaftsamt, 16.1.1945. (aynı yerde)
• Horst Widmann, Exil und Bildungshilfe. Die deutschsprachige akademische Emigration in die Türkei nach 1933, Frankfurt/M. 1973, S. 151, 226.
• BARchB, Reichsführer SS und Chef der deutschen Polizei, Film 2922, Bl. 699449.
• BArchB, Reichsführer SS und Chef der deutschen Polizei, Film 2922, Bl. 699233ff.