Yeni Mekânların Bezenmesinde Kullanılan Duvar Seramiklerinde Ele Alınan Tasarımların Dolaylı ve Dolaysız Tarihçilik Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 139 - 152, 30.12.2018

Mehmet Nuhoğlu

Öz

İnsanoğlu yaşadığı mekânı
süsleyerek kendine göre bir anlam ve biçim üretmiş ve estetik beğenisini ortaya
koymak istemiştir. Öyle ki bu duruma ilk insanların yaşadıkları mağaralardaki
duvar resimlerinde şahit oluruz. Türkler, göçebe bir toplum iken bile
kullandıkları yurt çadırlarının içini çeşitli dokumalarla süslemişler ve bu zevklerini
yerleşik hayata geçtikten sonra mimari yapılarda da uygulamışlardır. Türk
sanatında yapıların yüzeylerini seramik ile süslemek Uygurlara kadar
gitmektedir. Uygurlardan sonra Karahanlı, Gazneli ve Selçuklularla gelişen
sırlı tuğla ve çini ile gelişen seramik sanatı, 
Anadolu’ya gelmiş ve Anadolu Selçukluları ile Osmanlıların elinde çok
yüksek sevilere yükselmiştir. Osmanlının son dönemlerinde başlayan batılılaşma
hareketi ile değişim geçiren seramik sanatı daha sonra milli mimarlık akımının
etkisiyle eskiye bir dönüş yaşasa da uzun ömürlü olmamıştır. Cumhuriyetin
ilanından sonra seramik sanatındaki modernleşme, Anadolu’nun ve Türk
seramiğinin tarihsel birikimiyle yeni bir açılım yaşar. Günümüzde pek çok
akımın görüldüğü duvar seramiklerinde,  tarihsel birikim, dolaylı veya dolaysız
şekilde yeniden karşımıza çıkmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Türk Seramik Sanatı, seramikte tarihçilik, tasarım, mimari

Kaynakça

• ASLANAPA, O. (1997), Türk Sanatı,(4.bs), İstanbul, Remzi Kitabevi.
• ESİN, E. (2006), Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu, İstanbul, Kabalcı Yayınevi.
• ERMAN, D.,O.(Ocak 2012),Türk Seramik Sanatının Gelişimi: Toprağın Ateşle Dansı, ACTA TURCICA-Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Yıl IV, Sayı 1, Ocak 2012 “Kültürümüzde Toprak”.
• OKUTUR, E.,F.(2017), Çağdaş Türk Seramik Karolarında Türk Çini Mirası Etkileri, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Yaz, 2017, Sayı 18.
• ORAL, M., E.; “Türkiye’de Çağdaş Seramik Sanatının Gelişimi” https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/897/266964.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim tarihi 07.12.2017)
• ÖNEY, G. (t.y.), İslam Mimarisinde Çini, İstanbul, Ada Yayınları.
• ÖZER, F. (2000), Çağdaş Eşya Tasarımında Tarihsellik, Semra Ögel’e Armağan-Mimarlık ve Sanat Tarihi Yazıları, Ege Yayınları.
• TANSUĞ, S. (1999), Çağdaş Türk Sanatı, (5. Bs), İstanbul, Remzi Kitabevi
• YETKİN, Ş.(1986), Anadolu’da Çini Sanatının Gelişimi, (2. Bs), İstanbul, İstanbul Ünv. Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• YILMABAŞAR, J. (1980), Jale Yılmabaşar Seramikleri ve Yöntemleri, İstanbul, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• https://onedio.com/haber/hepimizin-fotografini-tasidigimiz-fakat-kendisini-tanimadigimiz-bir-isim-mimar-kemalettin-bey-717093 (Erişim tarihi 10.12.2017)